მდინარის თევზის ჭამა საშიშია! - შეიცავს სინთეზურ შხამებს, რომლებიც პრაქტიკულად არ იშლება ბუნებაში

ამერიკელმა მეცნიერებმა დაადგინეს, რომ მტკნარი წყლის თევზი ძლიერ არის დაბინძურებული სინთეზური ქიმიკატებით, რომლებიც პრაქტიკულად არ იშლება ბუნებაში.

„მარადიული ქიმიკატები“ ხელოვნურად სინთეზირებული ნაერთების მთელი ჯგუფია. ისინი დაახლოებით 5 ათასამდეა, მათგან ყველაზე ცნობილია ტეფლონი. ასეთი საფარის მქონე ჭურჭელი თითქმის ყველა სამზარეულოშია. თუმცა, ეს ნივთიერება ფართოდ გამოიყენება გასული საუკუნის შუა ხანებიდან საკვების შეფუთვის, ერთჯერადი ჭიქების, წყალგაუმტარი ქსოვილების, კოსმეტიკური საშუალებების, სათამაშოების და ხანძარსაწინააღმდეგო ქაფის წარმოებისთვისაც კი. ორგანოფტორული ქიმიური ნაერთები (ან PFAS) ძალიან გამძლეა და აცილებს წყალს და ცხიმს. ერთადერთი პრობლემა ის არის, რომ ისინი პრაქტიკულად არ იშლება - ამიტომაც უწოდებენ მათ „მარადიულს“. მეცნიერებმა არც კი იციან მათი ნახევარგამოყოფის პერიოდი. ამავდროულად, PFAS-ს აქვს წყალში, ნიადაგში, ადამიანისა და ცხოველის სხეულებში დაგროვების უნარი. ბოლო სამედიცინო კვლევები ვარაუდობენ, რომ მარადიული ქიმიკატები ჯანმრთელობისთვის არ არის კარგი. არსებობს მტკიცებულება, რომ ისინი ასოცირდება ქოლესტერინის დონის მატებასთან, ჩვილების ზრდის შეჩერებასთან, დასუსტებულ იმუნურ სისტემასთან და შეიძლება თირკმლისა და ღვიძლის კიბოს პროვოცირებასაც კი იწვევდნენ.

ამერიკელმა მეცნიერებმა გადაწყვიტეს გაეანალიზებინათ, თუ როგორ მოქმედებს მტკნარი წყლის თევზის გამოყენება ორგანიზმში „მარადიული ქიმიის“ დონეზე. ექიმებს ჰქონდათ საფუძველი ეფიქრათ, რომ თევზი იყო დაბინძურების ერთ-ერთი მთავარი წყარო. 
ბიოლოგებმა სინჯები ჩაატარეს შეერთებული შტატების 49 მომიჯნავე შტატში, თევზის ფილეს 349 ნიმუშიდან მხოლოდ ერთი არ შეიცავდა "მარადიული ქიმიის" კომპონენტებს. კვლევა გთავაზობთ საინტერესო მონაცემებს:

- ქალაქებში დაბინძურების დონე 2,7-ჯერ მეტი იყო, ვიდრე სოფლად. რაც საკმაოდ ბუნებრივია. ქალაქში დაჭერილი თევზი კატისთვის უნდა გადადოთ. თუ არ ეწყინება მას.

- 225 გრამიანი თევზის ნაწილის მირთმევით, თქვენ მიიღებთ PFAS-ის იმავე რაოდენობას, რასაც შეიცავს ერთი პორცია წყალი, რომელსაც სვამთ თვის განმავლობაში (დაახლოებით 39,6 ლიტრი).

- PFAS-ის საშუალო კონცენტრაცია მტკნარი წყლის თევზებში 280-ჯერ მეტია, ვიდრე მარილიან და ფერმერულ თევზებში.

„მდინარის თევზის დაბინძურების დონე ”მარადიული ქიმიით” უბრალოდ გასაოცარია!” ამბობს წამყვანი მეცნიერი  ნადია ბარბო დიუკის უნივერსიტეტიდან. მკვლევრები ამას მიაწერენ იმ ფაქტს, რომ ათწლეულების განმავლობაში ამ კლასის სინთეზური ნივთიერებები დაუფიქრებლად იგზავნება ნაგავსაყრელებზე. იქიდან კი, ყოველგვარი სირთულის გარეშე, წვიმის წყალთან ერთად ჩადის ნაკადულებში, მდინარეებსა და ტბებში.

დაახლოებით იგივე სიტუაციაა მსოფლიოს სხვა ქვეყნებში. სამხრეთ კორეაში, ვიეტნამში, კანადაში, იტალიაში, საფრანგეთში, ფინეთში ჩატარებული მონიტორინგი აჩვენებს მტკნარი წყლის თევზის დაბინძურების უკიდურესად მაღალ დონეს. დასკვნა მარტივია: მოქალაქეებმა უნდა აიძულონ ხელისუფლება, გაუმკლავდნენ სახიფათო ნარჩენების განთავსების პრობლემას. ამასობაში სჯობს გადავიდეთ ან საზღვაო ან ინდუსტრიულად მოყვანილ თევზზე“. - წერს გამოცემა.