1740072946

"მას შემდეგ ჩვენი გზები არ გადაკვეთილა. მე 20 კილოზე მეტი დავიკელი. გადაღების დაწყებისთანავე მივხვდი, რომ..." - იმედა კახიანი ბერტა ხაფავას ემშვიდობება

ბერტა ხაფავა ვერის სასაფლაოზე დაკრძალეს. არტისტი უკანასკნელ გზაზე წმინდა პანტელეიმონის სახელობის ტაძრიდან გააცილეს. ბოლო წლებში თითქოს აღსასრულის მოახლოებას გრძნობდა. განწყობა ჰქონდა ამგვარი. არადა, 84 წლის ჯერ არ იყო. "ახლა აღარც კინო მინდა, აღარც - თეატრი. არაფერი აღარ მინდა. დავბერდი, აღარ შემიძლია. პატარა კი არ ვარ? ვერ ვარ კარგად, სიბერე მომერია. ვეჭიდავები, მაგრამ არ გამომდის..." - უთხრა ერთ-ერთ უკანასკნელ ინტერვიუში "პრაიმტაიმს".კოლეგებს მასთან ერთად თამაში უყვარდათ, ღირსეულ პარტნიორად თვლიდნენ. ელდარ შენგელაიამ 1977 წელს "სამანიშვილის დედინაცვალში" ბერტა ხაფავასა და იმედა კახიანს ცოლ-ქმრის როლი მისცა. პლატონისა და მელანოს როლის გარდა, მსახიობებს, შემოქმედებითი კვეთა აღარსად ჰქონიათ.გარდაცვლილ კოლეგას "პრაიმტაიმთან" იმედა კახიანი იხსენებს.იმედა კახიანი: ბერტას "სამანიშვილის დედინაცვლის" გადასაღებ მოედანზე შევხვდი პირველად და მას შემდეგ ჩვენი გზები არც არსად გადაკვეთილა. გადასარევი პარტნიორი იყო და ამას გადაღების დაწყებისთანავე მივხვდი. პროფესიონალი არტისტი გახლდათ. კინოში პარტნიორებს შორის გაგება თუ არ არის, არც მსახიობის ოსტატობა გიშველის, არც სხვა არაფერი. ბერტა ისეთი ქალი იყო, რომელსაც მეგობრულ განწყობასთან ერთად, სიკეთე მოჰქონდა. კეთილშობილი ადამიანი იყო. ის ყოველთვის ასეთად დამამახსოვრდება. კინოს რეჟისორი აკეთებს და ისაა გადამწყვეტი. როცა ხედავ, რომ რეჟისორს შენი სჯერა, მერე ასეთი გადასარევი პარტნიორები გყავს, იმედიანად ხარ, რომ უსათუოდ გამოვა ნამუშევარი. ელდარს უნდა ენდო, კინოს დიდი ოსტატია. ღვთის წყალობით ფილმიც ნორმალური გამოვიდა. ჩემო ძვირფასო, პლატონ სამანიშვილის როლზე თუ დამიძახებდნენ, ვერც ვიფიქრებდი. იმ პერიოდში გასუქებული ვიყავი. ვიქნებოდი ასე 120 კილომდე. ერთხელ, სტუმრად მოსულმა ელდარმა პლატონის როლი რომ შემომთავაზა, მემასხრები თუ მართლა მეუბნები-მეთქი? - ვკითხე. რატომ გემასხრებიო? აბა, ასე დამრგვალებული და გასუქებული პლატონი შეიძლება-მეთქი? იმ დროს კოტე მარჯანიშვილის გადაღებული ვერსია მქონდა ნანახი, თან უკვე ყველა თეატრში იყო დადგმული "სამანიშვილის დედინაცვალი", რუსთაველში ხომ სულ ანშლაგებით მიმდინარეობდა. ასე რომ, ამგვარ კლასიკასთან შეჭიდება რთული იყო.მოკლედ, ელდარი მაინც შემიჩნდა, სასინჯ გადაღებაზე მიდიო. გავიარე სინჯები, რაღაც სცენა გადავიღეთ. რამდენიმე დღეში მოდის და მეუბნება, სამხატვრო საბჭოს ვაჩვენე და თქვეს, ამ როლზე იმედა კარგი იქნება, წონაში თუ დაიკლებსო. დავიკლებ, მაგრამ ოც დღეში ასე საგრძნობლად როგორ დავიკლო-მეთქი? კოსმონავტების დიეტა მომიტანა. ჩემთვის კი კარგი იყო, 20 კილოზე მეტი დავიკელი, მაგრამ ოჯახს მივაყენე დიდი ზარალი. დელიკატესებს ვჭამდი, თევზეულს, ბოსტნეულს, მწვანილს და თანაც ძალიან ცოტას, უპუროდ. უცებ ბევრი დავიკელი, მაგრამ საშინელება ის იყო, რომ ფილმის გადაღების დროს (ჭიათურა, საჩხერე, ზესტაფონი), მთელი ერთი წელი, იმერლები თავისი სუფრებით წარმოიდგინეთ და მე დიეტაზე! იმ ერთი წლის მანძილზე, ერთი ნაჭერი ხაჭაპური არ მიჭამია და ერთი ჭიქა ღვინო არ დამილევია.ჩემზე მეტად ჩემი ცხენი მეცოდებოდა. გამხდარი იყო რომ იყიდეს და მოიყვანეს, მაგრამ კიდე უფრო გახდომა მოინდომეს და აშიმშილებდნენ, ღამით ცივ წყალში აყენებდნენ. იმაზე შეჯდომა საცოდაობა იყო. ასეთ დღეში ვიყავით ორივე... 

1739824861

"ყველანაირად შემკობილი იყო; ყველა ვუფრთხილდებოდით..." - ხათუნა კოტრიკაძის გარდაცვალებიდან ერთი წელი გავიდა

ხათუნა კოტრიკაძის გარდაცვალებიდან ერთი წელი გავიდა. ევროპული გარეგნობის ჟღალი თამარ ქალისა და „მამის მკვლელი“ეკას თბილ-ანცად მომღიმარი სახე ასე ჩარჩა მაყურებლის მეხსიერებაში. „ასეთი საფერებელი და გასანებივრებელი ქალი, უბრალო დიასახლისად არ უნდა ქცეულიყო“ - ამოვიკითხე ფეისბუქზე, ხათუნას ფოტოს ქვეშ, კომენტარად. ასეა... მას კიდევ უნდა გაებრწყინა, „ასაკშიც“ და თანაც, არა ერთხელ...68 წლის მსახიობი მძიმე სენს ებრძოდაო, ცნობილი გახდა. მამაც 69 წლის ასაკში, ყელის სიმსივნით გარდაცვლია.1971 წელს გადაღებულ ფილმში - „მოიტაცეს თამარ ქალი“ ხათუნას პარტნიორის, დათოს როლში გია ავალიშვილია. ავალიშვილი მიშა კობახიძის აღმოჩენაა. ის პირველად „ქოლგაში“ გამოჩნდა. შემდეგ კი, ლეილა გორდელაძემ, ექთან თამრიკოზე შეყვარებული გმირის თავგადასავალში გახვია. ფილმი ისეთივე მხიარული საყურებელია, როგორც ლევან ხოტივარის "მხიარული რომანი"... თან გენიალური გოგი ცაბაძის სიმღერებს მღერი და თან სახალისო ისტორიებში გახლართულ გმირებს გულშემატკივრობ.გია ავალიშვილი, "მოიტაცეს თამარ ქალის" გადასაღები მოედნის შემდეგ, აღარსად შეხვედრია ხათუნას. თუმცა იმ ბედნიერი პერიოდის გახსენებამ, 80 წლის მსახიობს სევდიანი ღიმილი მოგვარა...გია ავალიშვილი: ხათუნა პატარა იყო, სკოლას ამთავრებდა იმ დროს. მე 27 წლის ვიყავი. ყველა ვუფრთხილდებოდით. დედა ახლდა გადაღებებზე, ერთ ოჯახად ვიყავით მთელი ჯგუფი.შინაგანად ძალიან კარგი ადამიანი იყო...ახლა მახსენდება ფილმში ხიდზე რომ მოდის... მოკლედ... ყველანაირად შემკობილი იყო.ძალიან კარგად მახსენდება ამ ფილმის გადაღება თავისი შეკრული ჯგუფით. ჩემი სითბო და სიყვარული ჰქონოდეს იქ, სასუფეველში...

1739804090

"ცუდი ყოფილა სიბერე. აღარაფერი მაინტერესებს. არც არაფერი მიხარია. ვერ ვარ კარგად. სიბერე მომერია..." - ბერტა ხაფავას უკანასკნელი ინტერვიუ "პრაიმტაიმთან"

დღეს ბერტა ხაფავა გარდაიცვალა... ძველი გვარდიის ერთ-ერთი უკანასკნელი ნაწილი.ეს ინტერვიუ ორი წლის წინ მოგვცა. განწყობას ადვილად შეატყობთ... ბოლო წლებში ამგვარად მარტოსული იყო და ამბობდა, რომ დაიღალა და მხოლოდ სახლში ყოფნა უნდა. განწყობა ჩვენს ჯანმრთელობაზე მოქმედებს. თუ ჩათვლით, რომ დაბერდით, მაშინ სიბერე იოლად დაგჯაბნით თავის სასარგებლოდ. ქალბატონი ბერტაც განწყობით უკვე "იქით" იყო... ეს "პრაიმტაიმთან" თვითონ თქვა.ბერტა ხაფავა: არაფერს ვნანობ, თუმცა უფრო მეტი შემეძლო, უფრო კარგად შემეძლო... მაგრამ ახლა აღარც კინო მინდა, აღარც - თეატრი. არაფერი აღარ მინდა. დავბერდი, აღარ შემიძლია. პატარა კი არ ვარ? 82 წლის ვარ. ვერ ვარ კარგად, სიბერე მომერია. ვეჭიდავები, მაგრამ არ გამომდის.დიდხანს ფეხზე ვერ ვდგავარ, მაგრამ საქმეს მაინც ვაკეთებ. დიდი „უბორკა“ დავიწყე, მაგრამ წინ ვერ მივდივარ. ხვალ, ხვალ-მეთქი და... დიდია ბინაც (დასთან და დისშვილთან ერთად ვცხოვრობ).ძირითადად ტელევიზორთან ვარ. ვსვამ ყავას და ვუყურებ. სიბერეში ტკბილეული შემიყვარდა. მეგრელი ვარ და სულ მწარეს ვჭამდი, ახლა უკვე ტკბილი მირჩევნია.მეგრული ხარჩო და ღომი მქონდა საფირმო, გემრიელს ვამზადებდი. გურამ ფირცხალავას უყვარდა ჩემი ხარჩო. ჩვენ კურსელები ვიყავით. სულ ჩემთან ეგდო. თუ ღომი და ხარჩო მქონდა, ბედნიერი კაცი იყო. მერე მისი „დამაჩკების“ მოსვლამ და ტირილებმა შემაწუხა. გურამის „ქალები“ საქმის ჩასაწყობად ჩემთან მოდიოდნენ და ტიროდნენ, გურამმა მიმატოვა და მიშველეო. რა გააჭირე საქმე-მეთქი, მერე გურამს ვსაყვედურობდი, მაგრამ გოგონები იქით არ ასვენებდნენ. იყო მექალთანე, მაგრამ თუ შეუყვარდებოდა, იმ პერიოდში გვერდით აღარ გაიხედავდა. აცხონოს ღმერთმა.მიყვარს „სიყვარული ყველას უნდა“. ყოველთვის ვუყურებ, როცა ტელევიზორში გადის. ძალიან მიყვარდა და კარგ ურთიერთობაში ვიყავი გიორგი შენგელაიასთან. საოცარი იყო კახი კავსაძესთან ერთად თამაში, გივი ბერიკაშვილთან...ჩვენი სცენის (კახის პერსონაჟი მთვრალი რომ შევარდება სახლში) გადაღებისას, კახიმ დეკორაცია დაშალა. შემოვარდა, ამ სიგრძე ფეხები მიარტყა და გადაიშალა ეს ზერელედ შეწებებული დეკორაცია.ჭერზე რომ ვეკიდე, ის სცენა გადასაღებად ძალიან რთული იყო. სულ გადატყავებული მქონდა მაჯები. კარგა ხანს ვეკიდე. ხან ვძლებდი, ხან კიბეს მომიდგამდნენ და ჩამომიყვანდნენ. რამდენიმე დუბლი გადავიღეთ.საოცრად მახსენდება მთელი ფილმის გადაღება. ძალიან ცუდი ყოფილა სიბერე. აღარაფერი მაინტერესებს. არც არაფერი მიხარია, არც არაფერი მწყინს. შეგრძნებებიც დაკარგული მაქვს. წასული ვარ, უკვე იქით ვარ... (იცინის)

1739468012

"ჩოხელი ჩამოვიდესო, ამერიკაში მილიონერები ითხოვდნენ. ბრილიანტის ბეჭდებს მთავაზობდნენ. ის ჰონორარი, რაც მეკუთვნოდა, არასდროს მიმიღია" - გიული ჩოხელი 90 წლისაა

 ქართული ჯაზის ისტორია - გიული ჩოხელი უკვე 90 წლისაა. მრავალფეროვანი ცხოვრების ბოლო დეკადაში, ისევ მხოლოდ ჯაზია მისი ყოველდღიურობა. ჯეზი - პუდელი კი, ქართველი ჯაზლეგენდის გულშემატკივარი და სიბერის თანამგზავრი გახლავთ."პრაიმტაიმთან" იხსენებს იმას, რაც ყველაზე მეტადაა მასში დალექილი. ჯაზი, ტრაგედია, ხალხის სიყვარული, ისევ ჯაზი, მარტოობა, დაიგნორებული აწყმო და საკუთარ ბიოგრაფიაში ცხოვრება.გიული ჩოხელი: - მე რომ ჯაზის შესრულება დავიწყე, აქ ფანდურს ახურებდნენ. ერთ-ერთი პირველი კონცერტი 16 ჯაზმენმა რომ გავმართეთ, ქართულად რატომ არ იმღერეთო, წამოგვიყენეს "პრეტენზია". ხომ ეწერა, რომ დღეს ჯაზ-კონცერტი ტარრდებოდა, ჯაზი კიდევ ქართულად არ იმღერება-მეთქი, იყო ჩემი პასუხი. ქართული სიმღერების კონცერტი ხვალ იქნება-მეთქი.არ ვეწეოდი, არ ვსვამდი და დროსაც არ ვატარებდი. თუ კონცერტი არ არის, დღესაც ათის ნახევარზე უკვე ლოგინში ვარ. ვფიქრობ, ვფიქრობ და ათისკენ ჩავიძინებ.ძილის წინ ჩემს წიგნებზე, ლექსებზე ვფიქრობ. მე ამ დღევანდელ ცხოვრებაში არ ვცხოვრობ. კრიტიკოსი გავხდი. რადგან ვიცი, რა არის სიმაღლე, ხელოვნების, კოსმოსის დონე. ვიღაც რომ გამოდის და მაიმუნობს, ცუდად ვხდები, ამიტომ მირჩევნია არ ვუყურო.დილის ექვს საათზე ვიღვიძებ. წარბებს ვიხატავ, ოდნავ პომადას გადავისვამ, რომ მკვდარს არ ვგავდე, ნაქსოვ ქუდს წამოვიმხობ და პუდელი გამყავს სასეირნოდ. ჯეზიიი, გულიაწ. ამომახტება და მკოცნის. უყვარს სეირნობა სკვერში. იქ ყველა იცნობს, ეალერსება. უმაკიოჟოდ ხომ გავდივარ, მაინც მცნონებენ. ეს აბეზარი ყურადღება მოსაბეზრებელია. თუმცა როცა სიყვარულს გამოხატავენ, ეს რა თქმა უნდა, სასიამოვნოა.დილაობით ხომ ცივა, ჩასხდებით მე ჯეზი მანქანაში, ჩავრთავ ჯაზს და სანამ მე მანქანას ვქოქავ, ჯეზი თათებით ჰყვება ჯაზის ტემპს, სვინგზე ხურდება. მაგას ვენაცვალე. მაგან გადამარჩინა. მე ხომ შვილი დამეღუპა. ახლა ჯეზია ჩემი შვილი. შვიდი წელია, მეტი კი - არა. ძლივს გამოვედი ამ მდგომარეობიდან. სამი თვე ჩავიკეტე, არ ვჭამდი, არ ვსვამდი, ოცი კილო დავიკელი. არ მინდა ამ თემაზე.ძალიან ძლიერი, ტკივილების ამტანი აღმოვჩნდი. მძიმე ბავშვობა მქონდა. მეორე მსოფლიო ომი, 27 წლის დედა, მე პატარა, მამა ომში დაიღუპა. მშვივრები, ჩაუცმელები ვიყავით. ერთხელ დამსვა დედამ და მითხრა, რაღაც უნდა მოგასმენინოო. პატარა რადიომიმღები გვქონდა. "ამერიკის ხმის" მოსმენისთვის ხალხს იჭერდნენ. ამიტომ დიდი პლედი გადავიხურეთ თავზე, მოკლე ტალღით დაიჭირა "ამერიკის ხმა". და უილის ქონოვერი!!! ვაიმე, რა ჯაზი წავიდააა...!შვიდი-რვა წლის ვიქნებოდი. მივხვდი, რომ ეს ჩემი მუსიკა იყო. ელა ფიცჯერალდი, ჯონ უილიამსი - უბერავდნენ. ჯაზმენად უნდა დაიბადო. ჯაზი უნდა იგრძნო. ყველა ინსტრუმენტს ვგრძნობ, მთელ არანჟიროვკას. ეს რომ უკრავს, აბა, მეორე ინსტრუმენტი როგორ შევა... მაინტერესებს. მუსიკას კი არ ვისმენ, შიგნით ვარ. აი, ეს მაინტერესებს და არა დღევანდელი ცხოვრება.ვუსმენ ჩემს სიმღერებს, სხვა ჯაზმენებს, ბოსანოვას.შინაგანად 30 წლის ვარ, როდესაც ჯაზს ავყვები, მაშინ 25 წლის ვხდები. სხვანაირად მაქვს შინაგანი ცხოვრება მოწყობილი. შენ თუ გაქვს შენი საყვარელი საქმე, ასაკს ვეღარ აქცევ ყურადღებას. მსმენელამდე თუ მიიტანე სათქმელი, მაშინ ხომ ნამდვილი ხარ. თორემ ერთ სიმღერას რომ იმღერებენ, "ვარსკვლავობენ" და ცოტა ხანში აღარ ახსოვთ, ამაზე მეცინება. ეს ტყუილია, არა ნამდვილი. შვილიშვილი გიორგი მოსკოვში ცხოვრობს და აგვისტოში ათი დღით ჩამოდის. შვილებთან ერთად მსტუმრობს. შეკვეთილში სახლი მაქვს, ზაფხულს იქ ვატარებ. სინანული არ მაქვს. გული მწყდება იმაზე, რომ კარიერის დასაწყისში და ზენიტში ასვლისას, ჩემი ხალხისთვის სიმღერის საშუალება არ მქონდა. ჯაზი არ შეიძლებოდა. ჩემი მუსიკის წამებული დრო იდგა. სადღაც სახალინში მგზავნიდნენ, დასაკარგავში გვიშვებდნენ, ვინ იყვნენ მსმენელები, არ ვიცოდით. მე რომ ჯაზს ვმღერი, მაყურებლის თვალებში უნდა დავინახო ეს მუსიკა, უნდა ამყვეს. მე ვარ იმპროვიზატორი, შესრულების დროს გიჟი, მოგეწონებით. ამიტომ ამგვარ კავშირში უნდა ვყოფილიყავი მაყურებელთან.ამერიკაში მიწვევებით ჩავდიოდი. ებრაელი მილიონერები - ჩოხელი ჩამოვიდესო, მითხოვდნენ. ხან ბრილიანტის ბეჭდებს მთავაზობდნენ და არ ვიღებდი (არ მიყვარს ძვირფასეულობა). ის ჰონორარი, რაც მე ჩემი დამსახურებით მეკუთვნოდა, არასდროს მიმიღია.დეპრესია? არა, არც ვიცი რა არის. მე მაქვს შიგნით მათრახი და რაღაც სისუსტეს რომ ვიგრძნობ, შემოვირტყამ ამ მათხრახს და ჩემს თავს ვეტყვი: აბა, გიული, წესიერად-მეთქი და ვაგრძელებ. შენი თავი არ უნდა მიუშვა.მე ჩემი საქმე დავდე. მორჩა! თავისუფალი ვარ! მთავარია, რომ ჩემმა ხალხმა შემიყვარა.

1739435545

საქპატენტმა „საქართველოს მთიანეთის ტრადიციულ ლუდს“ გეოგრაფიული აღნიშვნის სტატუსი მიანიჭა

საქართველოს ინტელექტუალური საკუთრების ეროვნულმა ცენტრმა - „საქპატენტმა“, საქართველოს გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტროს განაცხადის საფუძველზე, „საქართველოს მთიანეთის ტრადიციული ლუდი“ გეოგრაფიულ აღნიშვნად დაარეგისტრირა. ინფორმაციას საქპატენტი ავრცელებს.„საქართველოს მთიანეთის ტრადიციული ლუდი დაბალი სპირტშემცველობის მქონე არომატული ალკოჰოლური სასმელია, რომლის დამზადების ტრადიციები საქართველოში უძველესი დროიდან არსებობს. საქართველოს მთიანეთის ტრადიციული ლუდის წარმოების ზონას აღმოსავლეთ საქართველო, კერძოდ, თუშეთის, ფშავ-ხევსურეთისა და ცხინვალის რეგიონების (ყოფილი სამხრეთ ოსეთის ავტონომიური ოლქის ტერიტორიები) მთიანეთი განეკუთვნება. შესაბამისად, დამზადების ადგილის მიხედვით, ლუდის დასახელებად გამოიყენება: „თუშური ლუდი“, „ფშავ-ხევსურული ლუდი“ და „ოსური ლუდი“. მათი წარმოება ხდება ერთმანეთის მსგავსი, ლუდის ხარშვის ტრადიციული მეთოდებით ქერის, სვიის, წყლისა და საფუვრის გამოყენებით. (ვრცლად საქართველოს მთიანეთის ტრადიციული ლუდის სპეციფიკაცია იხილეთ შემდეგ ბმულზე: საქართველოში გეოგრაფიული აღნიშვნებისა და ადგილწარმოშობის დასახელებების რეგისტრაცია საქპატენტის უფლებამოსილებას წარმოადგენს. ეს სტატუსები ენიჭება განსაკუთრებულ ქართულ პროდუქტებს. გეოგრაფიული აღნიშვნა და ადგილწარმოშობის დასახელება მომხმარებელს აწვდის ინფორმაციას კონკრეტული პროდუქტის წარმომავლობასა და იმ უნიკალურ მახასიათებლებზე, რომლებიც დაკავშირებულია მის წარმოშობის ადგილთან, იქ არსებულ გარემო პირობებთან და, ასევე, ადგილობრივ მოსახლეობაში გავრცელებულ წარმოების ტრადიციულ ცოდნასთან, რაც, საბოლოო ჯამში, განაპირობებს თითოეული ასეთი პროდუქტის გამორჩეულობასა და უნიკალურობას.დღეის მდგომარეობით, ქართული მთის ლუდის ჩათვლით, საქართველოში რეგისტრირებულია 39 ადგილწარმოშობის დასახელება და 31 გეოგრაფიული აღნიშვნა. გეოგრაფიული აღნიშვნისა და ადგილწარმოშობის დასახელების სტატუსის მინიჭება უზრუნველყოფს პროდუქტების დაცვასა და კონკურენტუნარიანობას ადგილობრივ და საერთაშორისო ბაზრებზე, რაც ქმნის მყარ საფუძველს სოფლის მეურნეობისა და, ზოგადად, ქვეყნის ეკონომიკური განვითარებისთვის.უახლოეს მომავალში ადგილწარმოშობის დასახელებების დაცვისა და მათი საერთაშორისო რეგისტრაციის შესახებ ლისაბონის შეთანხმების საფუძველზე, განახლდება შესაბამისი ბაზა ინტელექტუალური საკუთრების მსოფლიო ორგანიზაციის (WIPO) მიერ მართულ ლისაბონის ხელშეკრულების რეესტრში. ასევე, საქპატენტი ახალი გეოგრაფიული აღნიშვნების დაცვაზე შესაბამის ზომებს განახორციელებს და ახალ პროდუქტებზე საერთაშორისო დაცვის გასავრცელებლად მიმართავს ევროკავშირს „ერთი მხრივ, საქართველოსა და, მეორე მხრივ, ევროკავშირსა და ევროპის ატომური ენერგიის გაერთიანებას და მათ წევრ სახელმწიფოებს შორის ასოცირების შესახებ შეთანხმების“ შესაბამისი დანართებით გათვალისწინებული გეოგრაფიული აღნიშვნების განახლების თაობაზე. ასევე, მიმართავს შვეიცარიის კონფედერაციას, დიდი ბრიტანეთისა და ჩრდილოეთ ირლანდიის გაერთიანებულ სამეფოს, მოლდოვის რესპუბლიკასა და უკრაინას, გეოგრაფიული აღნიშვნების ურთიერთაღიარებისა და დაცვის შესახებ არსებული შეთანხმებებით გათვალისწინებული გეოგრაფიული აღნიშვნების განახლების თაობაზე“, - ნათქვამია ინფორმაციაში.

1739377318

"ჩუბჩიკას ხსენებაზე თბილი მზე მახსენდება. ის არ იყო ჩვეულებრივი... მისი მურაბებიც ნახატს ჰგავდა..." - გენიალური მხატვარი 91 წლის გახდებოდა

"ჩუბჩიკაზე წიგნის წერა ზურა შევარდნაძის შემოჩენამ გადამაწყვეტინა. როდესაც მან ჩემი პატარა ჩანაწერები ნახა, ჩამაცივდა, ეს ხომ უკვე წიგნია?! რატომ არ წერო?.." - ამბობს ეთერ თათარაიძე "პრაიმტაიმთან". გენიალური თენგიზ მირზაშვილი - ჩუბჩიკა 91 წლის გახდებოდა... ადრიანად წავიდა ამ ქვეყნიდან, 73 წლის ასაკში და თანაც პირველ იანვარს. ამაზე სევდიანი რა უნდა იყოს; იდგა მის სახელოსნოში საღებავებისა და მისი მოხარშული მურაბების მოტკბო არომატი. ღუმელზე ჩაიდანი შიშინებდა და სტუმრის მოლოდინში თვლემდა ცეცხლი...თურმე, ჩუბჩიკა ეთეროს ეუბნებოდა, მე შენი ლექსების შემდეგ უკეთესი გავხდიო. ეთეროს ლექსების წყალობით თუშური დიალექტი თუშებზე უკეთ უსწავლია.ეთერ თათარაიძე: - ზეპირად იცოდა ჩემი ლექსები. მე არც ერთი საკუთარი ლექსი ზეპირად არ ვიცი. მე რატომ არ მომცა ღმერთმა ხატვის ნიჭი-მეთქი, ვეტყოდი და რას მპასუხობდა?! შენ ლექსებში ხატავ, ბევრ რამეს შენი ლექსებიდან ვიხატავო. რა ხარბი გამოდექი, ხატვაც მოგინდაო, მეტყოდა. არა, ვოცნებობ-მეთქი, ვპასუხობდი.სულ მიყვებოდა თავის ბავშვობაზე, მოკლედ, ბევრი მასალა დამიგროვდა. ჩემს თავს იმაში ვემადლიერები, რომ მასზე დაწერილ ნაგლეჯსაც არ ვაგდებდი. ჩუბჩიკას ხსენებაზე სინათლე მახსენდება. ძალიან თბილი მზე და სინათლე. არ არის დღე, მე ის არ გამახსენდეს. არც მჯერა რომ აღარ არის. მგონია, რომ სადღაც არის წასული და შევხვდები. ასეთი შეგრძნება მაქვს გოდერძი ჩოხელზე. სულ მგონია, მოვა და შემოიჭყივლებს რაღაცას. ვახუშტი კოტეტიშვილის ხმა სულ ყურში მაქვს, მგონია, რომ რაღაცას ამოთქვამს. ის, რაც ძალიან მნიშვნელოვანია, თურმე იმას, ვერ ივიწყებს ადამიანი.ჩემი და ჩუბჩიკას მეგობრობა ჩემი პირველი შემოქმედებითი საღამოდან - 1979 წლის 14 აპრილიდან იწყება. სანამ ეს საღამო დაიწყებოდა ის და ვახუშტი კოტეტიშვილი ვნახე და გავიცანი. მას შემდეგ ჩვენ ყოველდღიური ურთიერთობა გვქონდა. თავის ინტერვიუში ამბობდა, არც ერთი დღე არ არის ეთერის ლექსებზე არ ვიფიქროო.  შენი ლექსების შემდეგ მე სულ სხვა ადამიანი გავხდიო...სანამ მე და ამირანს ჩვენი სახლი გვექნებოდა, თავის სახლში გადაგვიყვანა საცხოვრებლად. მერე უკვე გვერიდებოდა და გავიპარეთ.როგორი უბედნიერესი დღეები მახსოვს... სახელოსნოში თავის აივანზე ხატავდა, ქვევით მე ჩემი ლექსები უნდა წამეკითხა, ამირანსაც დავალება ჰქონდა. ღუმელი ენთო... დაიძახებდა, წამევიდააა და ფრიალით ჩამოაგდებდა სველ ნახატს. ჩვენ ვიჭერდით და ვფენდით გასაშრობად.ბევრი ნახატი მაქვს მისგან. გეტყვით, რატომ არ მჯერა, რომ აღარ არის. როდესაც ძალიან ვიღლები და ცუდ ხასიათზე ვარ, ვჩქარობ, რომ მივიდე სახლში და შევხედო ჩუბჩიკას ნახატებს, მაშინვე ვწონასწორდები. ვხდები მისნაირი - არც დარდს იმჩნევდა, არც წუხილს.ეს ბოროტი ავადმყოფობა, სიმსივნე ჰქონდა და არ იმჩნევდა. მერე რაო, ამბობდა. ყველა ავად ხდებაო... ჩვეულებრივი მოკვდავი არ იყო.ისეთი სურნელი ტრიალებდა მის სახელსონოში, როგორი ოხშივარიც აღმოსავლური ბაზრების ნახატებიდან შეიგრძნობა. ვიხსენებ ხოლმე, რას ურევდა ერთმანეთში და ხანდახან სახლში ვამბობ, ჩუბჩიკას მურაბა უნდა მოგიხარშოთ-მეთქი. მისი მურაბები არავის მსგავსი არ იყო, ნახატს ჰგავდა. სხვადასხვა ხილს ურევდა. კომშს და ატამს ერთმანეთში ურევდა. ლიმონის და ფორთოხლის გარეშე მურაბას არ მოხარშავდა. ციტრუსს სულ ურევდა. ყურძენს ჩააწურავდა... სქელ სიროფს იღებდა. ისეთი არომატი ჰქონდა, ვერავინ მსგავსს ვერ გააკეთებს. არც უნდა სცადოს.ხილ-ბოსტნეულის გარდა, რძის პროდუქტების ცნობა იცოდა. ბაზარში ყველას მაგას დაესეოდა, ჩვენი კაცი მოვიდაო. ყველზე მოვაჭრე ქალები გამორბოდნენ ჩუბჩიკასკენ. ესეც, უნდოდა თუ არა, ყველასგან ყიდულობდა.***გალერისტ ზაირა ბერელიძის ამ ჩანახატიდან მხატვრის სახეს ნათლად დაინახავთ.ჩვენი ჩუბჩიკასახელოსნოს კარზე არცთუ მოკრძალებულად დავაკაკუნე._ ე, მევიდა ვინცხა _ გაისმა ოთახის სიღრმიდან ჩუბჩიკას ხმა.ეს მიმართვა ყველა სტუმარს ეკუთვნის. მისთვის არა აქვს მნიშვნელობა, სტუმარი საქართველოს პრეზიდენტია თუ დამლაგებელი. კარი გამიღო. _ როგორ ხარ? _ ვკითხე მე._ ქე ვარ ფაქიზად _ მიპასუხა ჩვეული ხალისით.ოთახის სიღრმიდან ეთერ თათარაიძის თბილი მზერა შემომეგება.როგორც გავიგე ეთერის ახალი ლექსების კრებული გამოდის. წიგნის გაფორმება ჩუბჩიკას ეკუთვნის. ესეც ბუნებრივია.ჩუბჩიკა დაჯდა, საოცრად „მოუწესრიგებლად“ დალაგებულ მაგიდასთან და ალბომში ჩვეული ვირტუოზულობით ხატვა დაიწყო. დავხედე ფურცელს და ჩავილაპარაკე:_ ეს რა მაგარი პეიზაჟი გამოვიდა!_ ამას რა უნდა, თვალდახუჭულიც დავხატავ, _ გაიღიმა ჩუბჩიკამ._ რასაკვირველია, ხუმრობს, _ თქვა ჩვეული სიდინჯით ეთერმა._ არა, არ ვხუმრობ, თუ გინდათ თვალები ამიხვიეთ!_ ეთერ, მოდი ვცადოთ _ ვუთხარი მე._ მოიცა! _ ფურცელი და პასტელები მოვუმზადე. აიღო სხვადასხვა ზომის სამი ფერის პასტელი, ფერები ზომების მიხედვით დაიმახსოვრა და თქვა:_ ჰე, ამიხვიეთ თვალები!თვალები ავუხვიეთ და ირონიანარევი ღიმილით ვუთხარი:_ აბა დაიწყე! რამდენიმე წუთში თეთრ ფურცელზე ულამაზესი ოფოფი გაჩნდა. მოულოდნელობისაგან გავშრი. შევხედე ეთერის გაოგნებულ სახეს._ გამევიდა რაცხა? _ გამოგვაფხიზლა ჩუბჩიკას შეძახილმა._ შეიძლება ეს ოფოფი მე მაჩუქო? _ ამოვილუღლუღე მე._ წეიღე, _ თქვა მან და სამზარეულოსკენ გაემართა._ ახლა მე ჩაის მოგიმზადებთ, რაცხა მურაბით. სახელოსნოს კედლებს მზერა მოვავლე, თითქოს ამ ყველაფერს პირველად ვხედავდი. ფარდაგები, თუნგები, მაგიდაზე გადაშლილი „ვეფხისტყაოსანი“, საქართველოს ისტორიის ნარკვევები, სხვადასხვა ჟურნალ-გაზეთი, კედლებზე უამრავი ნამუშევარი კიდია, იატაკზეც ყრია, თითქოს ეს ასეც უნდა იყოს. ცხვრები, ხიდი, წითელკაბიანი ქალი (რომელზედაც ვგიჟდები), ფერდობზე სადღაც შორს ეკლესიის კონტური, ფორთოხლისფერი მზე, „უზრდელი ქალები“, ხეები, ზამთრის პეიზაჟი... ამ ფიქრებიდან მოულოდნელად რაღაცამ გამომაფხიზლა. გავხედე ჩემს ჩანთას, რომელშიც წითელნისკარტა ოფოფია მოკალათებული და კიდევ ერთხელ გავიფიქრე: არა, ჩუბჩიკ, შენ მართლა გენიოსი ხარ!

1739265722

კონსერვატორიაში საგუნდო მუსიკის კონცერტი გაიმართა

კონსერვატორიაში საგუნდო მუსიკის კონცერტი გაიმართა. ღონისძიება აკადემიური გუნდის დირიჟორობის მიმართულების კათედრის 90 წლის იუბილეს მიეძღვნა.კონცერტზე თბილისის გოგონათა გუნდმა, მოსწავლე-ახალგაზრდობის ეროვნული სასახლის ახალგაზრდულმა კაპელამ და თბილისის ქალთა გუნდმა შეასრულეს ნაწარმოებები. ღონისძიებას კულტურის მინისტრიც დაესწრო.

1739259480

იტალიელი ხელოვნის უხილავი ქანდაკება 18000$-ად გაიყიდა

იტალიელმა ხელოვანმა, სალვატორე გარაუმ მეტად უჩვეულო, კონცეპტუალური ქანდაკება შექმნა. საქმე ისაა, რომ ნიმუში არამატერიალური ფორმით არსებობს. სწორედ ამიტომ, გარაუს ქანდაკებას უხილავს უწოდებენ.თუმცა მიუხედავად ამისა ქანდაკებამ საზოგადოების დაინტერესება მაინც გამოიწვია და 18 000 დოლარად გაყიდა. როგორც ავტორი განმარტავს, თუ სხვა პერსპექტივიდან შევხედავთ, ქანდაკება, სახელწოდებით Io Sono (მე ვარ), არსებობს და ის პირველ რიგში ვაკუუმს წარმოადგენს.71 წლის ხელოვანი ამბობს, რომ “ვაკუუმი ენერგიით სავსე სივრცეა და თუნდაც ის სულ ცარიელი იყოს, ამ "არაფერსაც" აქვს წონა. შესაბამისად, მას აქვს ენერგია, რომელიც ნაწილაკებად გარდაიქმნება და ჩვენში აღმოჩნდება".მოგვიანებით გარაუს ამერიკელმა ხელოვანმა, ტომ მილერმა პლაგიატის ბრალდებით უჩივლა. მისი თქმით, თავდაპირველი იდეა მას ეკუთვნოდა. მართლაც, უხილავი ქანდაკება, როგორც კონცეპტუალური ნიმუში, მილერის ავტორობით ფლორიდაში ჯერ კიდევ 2016 წელს გამოჩნდა.

1739257888

თინათინ რუხაძე კონსერვატორიაში საგუნდო მუსიკის კონცერტს დაესწრო

საქართველოს კულტურის მინისტრი თინათინ რუხაძე ვანო სარაჯიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო კონსერვატორიაში გამართულ საგუნდო მუსიკის კონცერტს დაესწრო, რომელიც კონსერვატორიის აკადემიური გუნდის დირიჟორობის მიმართულების კათედრის 90 წლის იუბილეს მიეძღვნა, - ინფორმაციას საქართველოს კულტურის სამინისტრო ავრცელებს.„თინათინ რუხაძემ საგუნდო კათედრას საიუბილეო თარიღი მიულოცა და თბილისის ქალთა გუნდს, კულტურის სამინისტროს სახელით, ფინანსური მხარდაჭერა აღუთქვა.როგორც მინისტრმა განაცხადა, თბილისის ქალთა გუნდი, რომელსაც ომარ ბურდული ხელმძღვანელობს, მიმდინარე წელს კულტურის სამინისტროდან სახელმწიფო დაფინანსებას მიიღებს.კონცერტზე თბილისის გოგონათა გუნდმა, მოსწავლე-ახალგაზრდობის ეროვნული სასახლის ახალგაზრდულმა კაპელამ და თბილისის ქალთა გუნდმა ქართული საგუნდო მუსიკის ნიმუშები და დასავლეთევროპელ კომპოზიტორთა ნაწარმოებები შეასრულეს.საგუნდო მუსიკის კონცერტზე ეროვნული სასახლის ახალგაზრდული კაპელის დებიუტი შედგა.საღამოს უძღვებოდა კონსერვატორიის აკადემიური გუნდის დირიჟორობის მიმართულების კათედრის ასისტენტ-პროფესორი, ეროვნული სასახლის მუსიკალური ხელმძღვანელი ომარ ბურდული“, - აღნიშნულია გავრცელებულ ინფორმაციაში.

1739204211

რეჟისორი მედეა კუჭუხიძე გარდაიცვალა

87 წლის ასაკში გარდაიცვალა რეჟისორი მედეა კუჭუხიძე.მედეა კუჭუხიძის მიერ დადგმული სპექტაკლებიდან აღსანიშნავია: მარჯანიშვილის თეატრში: ვ. კანდელაკის „სოკრატე“, ლ. თაბუკაშვილის „ძველი ვალსი“, ჩ. დიკენსის „დიდი იმედები“, ლ. როსებას „პრემიერა“, და „პროვინციული ამბავი“, ჯ. იოსელიანის „ტაკიმასხარა“, და „საქართველოს უკანასკნელი დედოფალი“, გონძა მონ ჩიკამაცუს „შეყვარებულთა თვითმკვლელობა ციურ ბადეთა კუნძულზე“, ლ. ტოლსტოის „ანა კარენინა“, კ. ჩაპეკის „დედა“, გ. ხუხაშვილის „მთაწმინდის მთვარე“, ე. დე ფილიპოს „კომედიის ხელოვნება“, ა. მიუსეს „სიყვარული სახუმარო არ არის“, პ. კაკაბაძის „სამი ასული“, „ტყის ქალები“, „პორტოპოლოს ტუსაღები“, კ. გოცის „ლურჯი ურჩხული“, ტ. უილიამსის „იაგუნას ღამე“, ა. აფიონოგენოვის „შიში“, კ. ვოიტილას „ოქრომჭედლის სახელოსნოს წინ“, ძი-იუნის „დიადი მცირეში“ და სხვა; სოხუმის ქართულ თეატრში: ე. შვარცის „თოვლის დედოფალი“, ვ. კორასტილიოვის „მე მჯერა შენი“, ნ. დუმბაძის „მე ვხედავ მზეს“; სანკულტურის თეატრში: ბლაჟეკის „უხვი საღამო“; გრიბოედოვის თეატრში: გუდრიჩის, ჰაკეტის „ანა ფრანკის დღიური“;  რუსთაველის თეატრში: ტ. უილიამსის „შუშის სამხეცე“.მედეა კუჭუხიძე ასევე ავტორია პიესების: „ყბედი თუთიყუში“ და „ზღაპარ იყო“. მას ეკუთვნის სამეცნიერო შრომები: „მსახიობის ინდივიდუალურობა“, „თანამედროვე თეატრის სტანდარტიზაცია“, „თეატრალური მიმდინარეობა ანტიშექსპირიზმი“, „XX საუკუნის დასაწყისის ავანგარდთან შერწყმული ევროპული პოსტმოდერნიზმის ეპიგონური გამოხმაურებები ქართულ თეატრში“, „ნიკო ჭავჭავაძის აქსიოლოგია“, „ერდემონოლოგია“, „ტანჯვის აზრი“, „წერილი ქაოსიდან“ (ილია პრიგოჟინისა და ი. სტენგერსის მიხედვით).მედეა კუჭუხიძის ინიციატივით, 1987 წელს თბილისში მოეწყო „კაბუკის“ თეატრის გასტროლები. შესრულებული აქვს შემდეგი როლები: ნორა ბერკი – ჯ. სინგის „ბინდი ველზე“ (1957, თეატრალური ინსტიტუტი), კამილა – ა. მიუსეს „სიყვარული სახუმარო არ არის“ (მარჯანიშვილის თეატრი, 1969), მერეი -ა. კრონინის „იუპიტერი იცინის“ (საქართველოს ტელევიზია, 1970).მედეა კუჭუხიძე ეწეოდა პედაგოგიურ მოღვაწეობას შოთა რუსთაველის სახელობის თეატრისა და კინოს სახელმწიფო უნივერსიტეტში, მუშაობდა მარჯანიშვილის თეატრში დამდგმელ რეჟისორად.მედეა კუჭუხიძეს 13 თებერვალს დაკრძალავენ. გამოსვენება – მარჯანიშვილის თეატრიდან.

1739195424

სიცილიაში 2000 წლის ნიღაბი აღმოაჩინეს - იგი მედუზას გამოსახავს

არქეოლოგებმა სიცილიის ქალაქ ლიკატაში (ძველი ფინციადე) 2000 წლის წინანდელი ნიღბის ფორმა იპოვეს, რომელიც, სავარაუდოდ, მითოლოგიურ მედუზას ასახავს.სპეციალისტების თქმით, ნაპოვნი არტეფაქტი ბერძნულ-რომაული კულტურული გავლენების შერწყმის მნიშვნელოვან მტკიცებულებას წარმოადგენს.აღმოჩენა ანტიკური ბერძნული ქალაქის სახელოსნოში  მოხდა, სადაც ნიღბების წარმოება მიმდინარეობდა.ფინციადე ძველი წელთაღრიცხვით 282 წელს დაარსდა და მნიშვნელოვანი სავაჭრო ცენტრი იყო.

1739192754

VIDEO: ინდოეთში, მსოფლიოს ყველაზე დიდი ფესტივალი მიმდინარეობს

კუმბა-მელა, ანუ "ქოთნის დღესასწაული", მომლოცველთა გრანდიოზული შეკრებაა ინდოეთში. ის მრავალი საუკუნეა იმართება, მაგრამ მხოლოდ ბოლო ათწლეულებია, რაც მას ათეულობით მილიონი კაცი ესწრება.კუმბა-მელა, რომელიც იუნესკომ კაცობრიობის არამატერიალური კულტურული მემკვიდრეობის სიაში შეიტანა, მსოფლიოში ყველაზე დიდ რელიგიურ შეკრებად ითვლება.ინდოეთში მიმდინარე კუმბა-მელა 45 დღე გრძელდება. ფესტივალში ასობით მილიონი ადამიანი მონაწილეობს, რომლებიც წმინდა მდინარეებში ბანაობენ სულიერი განწმენდისთვის.2025 წლის ღონისძიება 13 იანვარს დაიწყო და 26 თებერვლამდე გაგრძელდება. ფესტივალზე განსაკუთრებული ყურადღება გამახვილებულია უსაფრთხოებაზე და ინფრასტრუქტურულ მოწყობაზე.