1765276804
რატომ არის პნევმონია სახიფათო დაავადება?
პნევმონია სერიოზული ინფექციური დაავადებაა, რომელიც ფილტვების ალვეოლების დაზიანების შედეგად ვითარდება. ალვეოლები ფილტვებში არსებული მიკროსკოპული ბუშტუკებია, რომლებიც ჟანგბადის მიმოცვლას უზრუნველყოფს. პნევმონიის დროს ისინი სითხით, ჩირქით ან ლორწოთი ივსება, რაც აფერხებს სუნთქვის პროცესს.ფილტვების ანთებამ შესაძლოა გამოიწვიოს ისეთი სერიოზული გართულებები, როგორებიცაა სუნთქვის უკმარისობა, სეფსისი, ფილტვის აბსცესი, პლევრიტი ანუ ფილტვების გარსის ანთება. ასეთ დროს აუცილებელი ხდება პაციენტის ჰოსპიტალიზაცია და ინტენსიური თერაპია. დაგვიანებული მკურნალობის შემთხვევაში ის შეიძლება ლეტალურადაც დასრულდეს.ფილტვების ანთების გამწვავების რისკი განსაკუთრებით მაღალია ხანდაზმულ ადამიანებში, ჩვილებსა და პატარა ბავშვებში, დაქვეითებული იმუნური სისტემის მქონე პირებში, სუნთქვითი ან გულის ქრონიკული დაავადების მქონე პაციენტებში და ა.შ.ჩვენი სტატიის მიზანია სწორი და ამომწურავი ინფორმაციის მიწოდებით, მკითხველს დაავადების ადრეული ნიშნების ამოცნობასა და გართულებების აცილებაში დავეხმაროთ. მისი წარმდგენია ფარმაცევტული კომპანია „სმარტფარმი“, რომელიც ქართულ ფარმაცევტულ ბაზარს ორიგინალი, სერტიფიცირებული და მაღალი ხარისხის ევროპული მედიკამენტებით ამარაგებს.პნევმონიის გამომწვევი მიზეზები და ტიპებიპნევმონია ანუ ფილტვების ანთება სხვადასხვა ფორმით გვხვდება. თითოეულ მათგანი განსხვავებული სიმპტომებით, მიმდინარეობითა და მკურნალობის მეთოდებით გამოირჩევა. არსებობს პნევმონიის შემდეგი სახეები:● ბაქტერიული პნევმონია – ის დაავადების ყველაზე გავრცელებული ფორმაა. მას ხშირად იწვევს Streptococcus pneumoniae, თუმცა დაავადება შეიძლება განვითარდეს სხვა ბაქტერიების ზემოქმედებითაც, მათ შორის Klebsiella pneumoniae-თი.ბაქტერიული პნევმონია ხშირად ვლინდება მაღალი ტემპერატურით, სისუსტითა და სველი ხველით. მკურნალობა ხშირად მოითხოვს ძლიერ ანტიბიოტიკებს, ამიტომ მედიკამენტების სწორად შერჩევა განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია.● ვირუსული პნევმონია – გამოწვეულია ისეთი ვირუსებით, როგორებიცაა გრიპის, პარაგრიპის, რესპირატორულ-სინციტიური ვირუსი (RSV) ან COVID-19. ხშირად დაავადების ვირუსული ფორმა იწყება მსუბუქი სიმპტომებით – ცხელებით, თავის ტკივილითა და მშრალი ხველით. პნევმონიის ეს ტიპი ძირითადად სიმპტომურ მკურნალობას მოითხოვს, თუმცა მძიმე შემთხვევებში ინიშნება ანტივირუსული პრეპარატები და სპეციალური მედიკამენტები იმუნური სისტემის გასაძლიერებლად.● მიკოპლაზმით გამოწვეული პნევმონია – ამ ფორმას ხშირად „ატიპურ პნევმონიას“ უწოდებენ. ის განსაკუთრებით ხშირია ახალგაზრდებში და გამოირჩევა შედარებით მსუბუქი, მაგრამ ხანგრძლივი მიმდინარეობით. დამახასიათებელია მშრალი, გამაღიზიანებელი ხველა, ყელის ტკივილი და საერთო სისუსტე. მიუხედავად მსუბუქი სიმპტომებისა, მიკოპლაზმური პნევმონია საჭიროებს სპეციალურ ანტიბიოტიკურ მკურნალობას.● პნევმოცისტური პნევმონია – სოკოვანი წარმოშობის იშვიათი ფორმაა, რომელსაც იწვევს Pneumocystis jirovecii. ის ძირითადად გვხვდება იმ პაციენტებში, ვისაც იმუნური სისტემა სერიოზულად აქვთ დაქვეითებული, მაგალითად, შიდსის მქონე პირებში. დაავადება ხშირად პროგრესირებს ფარულად, მაგრამ შეიძლება სწრაფად გადაიზარდოს სუნთქვის მძიმე უკმარისობაში. მკურნალობა მოიცავს სპეციფიკურ ანტიმიკოტურ თერაპიას.● კლებსიელას პნევმონია – დაავადების განსაკუთრებულად აგრესიული ფორმაა, რომელიც მძიმე ანთებით და ჩირქოვანი გამონადენით მიმდინარეობს. ხშირად აზიანებს ალვეოლებს და ტოვებს ნეკროზულ დაზიანებებს ფილტვის ქსოვილში. მისი განვითარების ყველაზე მაღალი რისკი აქვთ ხანდაზმულებსა და ალკოჰოლის მომხმარებელ პირებს. საჭიროებს ინტენსიურ მკურნალობას, ანტიბიოტიკების კომბინაციას და ზოგჯერ ჰოსპიტალიზაციასაც კი.● ასპირაციული პნევმონია – ვითარდება მაშინ, როცა საკვები, სითხე ან კუჭის შიგთავსი შემთხვევით ხვდება სასუნთქ გზებში და ფილტვებში. ასეთი შემთხვევა ხშირია ნევროლოგიური დარღვევების, გონებრივი დაბინდვის ან ღრმა ძილის ფონზე. მკურნალობა მიმართულია როგორც ინფექციის კონტროლისკენ, ისე ასპირაციის თავიდან აცილებისკენ, რაც გულისხმობს სიფრთხილეს საკვების მიღებისას და სხეულის სწორი პოზიციის შენარჩუნებას.● ატიპური პნევმონია – ტრადიციული ფორმებისგან მსუბუქი სიმპტომებითა და ნაკლებად გამოხატული კლინიკური სურათით განსხვავდება. მას ხშირად იწვევს Mycoplasma, Chlamydia ან Legionella. ამ ტიპის პნევმონია შეიძლება არ აისახოს რენტგენზე და საჭიროებდეს დამატებით დიაგნოსტიკურ კვლევებს. მიუხედავად იმისა, რომ სიმპტომები ზოგჯერ მსუბუქია, უყურადღებობის შემთხვევაში შესაძლოა მარტივად გართულდეს და გამოიწვიოს მძიმე სუნთქვითი პრობლემები.ფილტვების ანთების რა სიმპტომებს უნდა მიაქციოთ ყურადღება?პნევმონიის ამოცნობას ჩვენ მიერ ქვემოთ ჩამოთვლილი კლინიკური ნიშნებით მარტივად შეძლებთ. მისი ყველზე გავრცელებული სიმპტომებია:● მაღალი ტემპერატურა – ტემპერატურა ხშირად 38-40°C-მდე იმატებს და თან ახლავს შემცივნება, ოფლიანობა და საერთო სისუსტე.● სუნთქვის გაძნელება – შეიძლება პაციენტი ასევე უჩიოდეს ტკივილის ჩასუნთქვის დროს. ასეთ დროს აუცილებელია სასწრაფო სამედიცინო დახმარება.● მკერდის ტკივილი ან წვის შეგრძნება – ეს ზოგჯერ გამოწვეულია ფილტვების გარსის ანთებით (პლევრიტით). ასეთ შემთხვევაში საჭიროა სრულფასოვანი გამოკვლევა, რათა გამოირიცხოს სხვა სერიოზული მდგომარეობები, მათ შორის გულის დაავადებები.● ხველა ნახველით – თავდაპირველად ხველა, ჩვეულებრივ, მშრალია, თუმცა შესაძლოა დაავადების გამწვავებასთან ერთად მას თან ახლდეს სქელი, ჩირქოვანი ან მოყავისფრო ნახველი.● დაღლილობა და სისუსტე – ეს ნიშნები ვირუსული ინფექციებისთვისაც არის დამახასიათებელია, თუმცა ფილტვების ანთების დროს ისინი დიდხანს არ ქრება.როგორია პნევმონიის დიაგნოსტიკა და მკურნალობაფილტვების ანთების დიაგნოსტიკა კლინიკური სურათის შეფასებით იწყება, რასაც მოსდევს დამატებითი კვლევები. ესენია:● რენტგენოგრაფია (ფილტვების რენტგენი) – ერთ-ერთი პირველადი კვლევაა, რომელიც აჩვენებს ანთების არეალს, მისი გავრცელების ხარისხს და შესაძლო გართულებებს, როგორებიცაა სითხის დაგროვება ან აბსცესი.● სისხლის საერთო ანალიზი – გამოიყენება ინფექციის არსებობისა და ორგანიზმის ანთებითი პასუხის შესაფასებლად. თეთრი უჯრედების დიდი რაოდენობა ხშირად მიუთითებს ბაქტერიულ ინფექციაზე.● სისხლის ბიოქიმიური ანალიზი – ეხმარება ექიმს გაიგოს, რამდენად ეფექტიანად იწოვს ორგანიზმი ჟანგბადს.● ნახველის ანალიზი (ბაქტერიოლოგიური კვლევა) – საშუალებას იძლევა განისაზღვროს ინფექციის გამომწვევი მიკროორგანიზმი (ბაქტერია, ვირუსი ან სოკო) და შეირჩეს შესაბამისი მედიკამენტი.● კომპიუტერული ტომოგრაფია (CT) – გამოიყენება რთულ ან არატიპურ შემთხვევებში, როდესაც ჩვეულებრივი რენტგენი საკმარის ინფორმაციას არ იძლევა.იმისთვის, რომ მკურნალობა წარმატებული იყოს, აუცილებელია ზუსტი დიაგნოზი დაისვას – მოხდეს პნევმონიის ტიპის დადგენა და დაავადების სიმწვავის განსაზღვრა. ბაქტერიული პნევმონია მოითხოვს ანტიბიოტიკოთერაპიას. ვირუსული პნევმონიის დროს კი ანტიბიოტიკები არაეფექტიანია და საჭიროებს განსხვავებულ მიდგომას – სიმპტომურ მკურნალობასა და ზოგჯერ ანტივირუსულ საშუალებებს. რაც შეეხება სოკოვან პნევმონიას, მისი მკურნალობა ანტიმიკოტური პრეპარატებით წარიმართება. გარდა ძირითადი თერაპიებისა, მნიშვნელოვანია დასვენება, საკმარისი სითხის მიღება, ტემპერატურის კონტროლი და ჟანგბადით გამდიდრებული გარემო, განსაკუთრებით სუნთქვის გაძნელებისას. მძიმე ფორმებში შესაძლოა საჭირო გახდეს ჰოსპიტალიზაცია და ინტენსიური თერაპია.პნევმონიის პრევენციის გზები ფილტვების ანთების თავიდან ასაცილებლად, გირჩევთ, ჩაიტაროთ სეზონური გრიპისა და პნევმონიის ერთ-ერთი მთავარი გამომწვევი ბაქტერიის – პნევმოკოკის საწინააღმდეგო ვაქცინაცია. აცრის გაკეთება განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია რისკ ჯგუფში მყოფი პირებისთვის. გარდა ამისა, მოერიდეთ ინფიცირებულთან ახლო კონტაქტს, ხშირად დაიბანეთ ხელები და მაქსიმალურად დაიცავით პირადი ჰიგიენის სხვა ნორმები.პნევმონიისა თუ ჯანმრთელობის სხვა პრობლემების თავიდან ასაცილებლად არანაკლებ მნიშვნელოვანია ცხოვრების ჯანსაღი წესის დაცვა, რაც სწორად და ბალანსირებულად კვებას, ზომიერ ფიზიკურ აქტივობასა და ისეთ მავნე ჩვევებზე უარის თქმას გულისხმობს, როგორებიცაა თამბაქოს მოწევა და ალკოჰოლის ჭარბად მოხმარება.
























