დემენცია

1710829554

მეტყველების ეს მახასიათებელი, შესაძლოა, დემენციის ადრეული ნიშანი იყოს

ბევრი ადამიანისთვის დემენციასთან, პირველ რიგში, სიტყვების დავიწყება ასოცირდება. ახალი კვლევის ფარგლებში კი მეცნიერებმა ამ ნეიროდეგენერაციული დარღვევის ადრეული ინდიკატორი გამოავლინეს, რომელიც შესაძლოა, დემენციაზე უფრო მკაფიოდ მიანიშნებდეს.ეს შენელებული მეტყველებაა.ტორონტოს უნივერსიტეტში მომუშავე სპეციალისტებმა ვიდეოზარის მეშვეობით 125 ჯანმრთელ ზრდასრულ ადამიანს სურათები აჩვენეს. მათი ასაკი 18-დან 90 წლამდე მერყეობდა. ამ ინდივიდებს ნანახი ფოტოები უნდა აღეწერათ, რასაც შემდგომ ხელოვნური ინტელექტი აანალიზებდა. მისი მეშვეობით ადგენდნენ, რამდენად სწრაფად საუბრობდა თითოეული მათგანი, რამდენი ხნით ყოვნდებოდა სიტყვებს შორის და რამდენ განსხვავებულ სიტყვას იყენებდა.ექსპერიმენტის განმავლობაში მოხალისეებს ჯერ კონკრეტული ობიექტის სურათს აჩვენებდნენ. შემდეგ აუდიოს რთავდნენ, რომელშიც ან სრულიად სხვა რამის სახელი ისმოდა, ან ამ ობიექტის სახელის მსგავსი ჟღერადობის სიტყვა.ვიდეოზარისას კვლევის მონაწილეებს, ასევე, კითხვარი შეავსებინეს, რომლითაც მათი კონცენტრაციის უნარი, ე.წ. აღმასრულებელი ფუნქციები, ფიქრის სისხარტე და საქმეების დაგეგმვისა და შესრულების უნარი შეაფასეს. აღმოჩნდა, რომ აღმასრულებელ ფუნქციებსა და მეტყველების სისწრაფეს შორის გარკვეული კავშირია, განსაკუთრებით კი შედარებით ასაკოვან ადამიანებში."საინტერესოა, რომ, კვლევის მიხედვით, შედარებით ხნიერ ზრდასრულებში მეტყველების სისწრაფე სურათების დასახელების სიჩქარეს უკავშირდებოდა. ეს მიუთითებს, რომ უფრო ფართო კოგნიტიური და ლინგვისტური ასაკობრივი ცვლილებების საფუძველი შესაძლოა, ენობრივი დამუშავების ზოგადი შენელება იყოს და არა სიტყვების გახსენების გართულება", — აცხადებენ სპეციალისტები.მათი კოლეგები ამბობენ, რომ ამგვარი ექსპერიმენტი ღირებული მონაცემების მოპოვების საშუალებას იძლევა, მაგრამ სხვა მეთოდების ჩართვით, სავარაუდოდ, დემენციის ნიშნების გამოვლენის უფრო ძლიერ ინსტრუმენტებს მივიღებთ.

სიხლის ანალიზი

1710775246

მალე, მსხვილი ნაწლავის კიბოს დადგენა სისხლის ანალიზით იქნება შესაძლებელი - ახალი კვლევა

2024 წელს დაამტკიცებენ სისხლის ტესტს, რომელიც შეამოწმებს კოლორექტალურ (მსხვილი ნაწლავის) კიბოს. ამის შესახებ ახალ კვლევაშია ნათქვამი.დასკვნებმა დაადგინა, რომ სისხლის ტესტი ძალზე ეფექტური იყო კოლორექტალური კიბოს აღმოჩენაში. თუმცა ეს არ ჩაანაცვლებს კოლონოსკოპიას.კვლევაში მონაწილეობდა 7861 ადამიანი შეერთებული შტატებიდან, რომლებსაც ჩაუტარდათ როგორც კოლონოსკოპია - სამედიცინო პროცედურა, ასევე სისხლის ტესტი.კვლევის თანახმად, სისხლის ანალიზმა დააფიქსირა კოლონოსკოპიით აღმოჩენილი კიბოს 83%, მაგრამ გამოტოვა 17%. იმავდროულად, იმ პირთა 10%-ისთვის, რომელთა კოლონოსკოპიის შედეგებმა ვერაფერი იპოვა, სისხლის ანალიზმა დაადგინა, რომ შესაძლოა საქმე ეხებოდეს მსხვილი ნაწლავის კიბოს. ამჟამად, Shield სისხლის ტესტი უკვე იყიდება აშშ-ში 895 დოლარად. ის ასევე არ არის დამტკიცებული სურსათისა და წამლების ადმინისტრაციის (FDA) მიერ. Guardant Health მოელის, რომ გადაწყვეტილება მიიღება ამ წლის ბოლოს. თუ სისხლის ტესტი დამტკიცებული იქნება FDA-ს მიერ, ის ჩატარდება ყოველ სამ წელიწადში ერთხელ, 45 წლის ასაკიდან. აღსანიშნავია, რომ მსხვილი ნაწლავის კიბოს სიმპტომებით და რისკ-ფაქტორებით ჯერ კიდევ დასჭირდებათ კოლონოსკოპია.კიბოს სიკვდილიანობის მიხედვით, კოლორექტალური კიბო მეორე წამყვანი მიზეზია აშშ-ში და მესამე მსოფლიოში. კოლორექტალური კიბოს სკრინინგი რეკომენდებულია 45 წლის ასაკიდან.

პითონი

1710772898

ძროხის, ღორისა და ქათმის ხორცი, მალე, შესაძლოა, პითონის ხორცით ჩანაცვლდეს

ახალი კვლევის მიხედვით, მომავალში შესაძლოა, ფერმებში გაზრდილი პითონების ხორცით ძროხის, ღორისა და ქათმის ხორცი ჩანაცვლდეს. მეცნიერები ამბობენ, რომ ამ ქვეწარმავლის მოშენება შედარებით ეფექტიანი და ეკომეგობრული იქნება.სპეციალისტებმა დაადგინეს, რომ პითონი, რომლის ხორცშიც ცილების მაღალი კონცენტრაცია და გაჯერებული ცხიმების დაბალი შემცველობაა, კომერციული ფერმების მოთხოვნებს კარგად ერგება. ისინი ძალიან სწრაფად იზრდებიან, მომწიფებულობას სულ რაღაც 3 წელში აღწევენ და საკმაოდ ფერტილურები არიან, რადგან წელიწადში 100-მდე კვერცხს დებენ.ბადისებრ და ბირმულ პითონებს აზიის ზოგიერთ რეგიონში საკვებად ისედაც აქტიურად იყენებენ. იმის გასაგებად, თუ რამდენად პრაქტიკულია მათი მოშენება, მკვლევრებმა ტაილანდსა და ვიეტნამში მდებარე 2 ასეთ ფერმაში მყოფი 4 600-ზე მეტი პითონი შეისწავლეს.ისინი დიდი ზომის ფერმებში არიან, რომლებიც ნახევრად ღიაა, რათა გველები მათთვის ბუნებრივ ტემპერატურულ პირობებში იყვნენ. მათ ველურ გარემოში დაჭერილი მღრღნელებითა და სამეურნეო მარაგების ნარჩენებით კვებავენ. ზოგან ამ ცილოვანი ნარჩენებით ქვეწარმავლებისთვის სოსისებსაც კი ამზადებენ. მიუხედავად იმისა, რომ ამ გველებს კვირაში ერთხელ აჭმევენ, ისინი ყოველდღიურად 46 გრამამდე იმატებენ. როცა ისინი 20-127 დღის განმავლობაში არაფერს იღებენ, რაც 61%-ში ხდება, მაინც ძალიან მცირე წონა აკლდებათ. ბირმული პითონებისთვის საკვებად მიცემული ყოველი 4.1 გრამის მეშვეობით მათი 1 გრამი ხორცი მიიღება, რაც ფერმის სხვა ცხოველების მაჩვენებელზე ბევრად ეფექტიანი შედეგია.ამასთან, ცივსისხლიანი პითონების საშენებიდან ნაკლები სათბურის აირი იფრქვევა, ვიდრე თბილსისხლიანი ძროხების, ღორებისა და ქათმების ფერმებიდან. მნიშვნელოვანია ისიც, რომ ქვეწარმავლები ძალიან ცოტა წყალს სვამენ.ზემოთ ჩამოთვლილი მიზეზების გამო პითონების კომერციული ფერმები შედარებით ეკომეგობრული და შედეგიანია. მეცნიერთა აზრით, ეს ბევრი დაბალშემოსავლიანი ქვეყნისთვის შესაძლოა, ხორცის მნიშვნელოვანი წყარო გახდეს და საკვების კრიზისი შეარბილოს. ამის მიუხედავად, ჩრდილოეთ ამერიკაში, ევროპასა და ავსტრალიაში ასეთი მასშტაბური ფერმები, სავარაუდოდ, ვერ მოეწყობა.ასევე ნახეთ:თუ კვირის ამ დღეს ვალს დააბრუნებთ, შეიძლება ახალი ვალის აღება მოგიწიოთ - კიდევ რას აქცევდნენ ყურადღებას ჩვენი წინაპრები„შვილი მომიკლეს, კუჭს დაუწყია ლპობა...“ - თურქეთის კლინიკაში გაკეთებული კუჭის ოპერაციის შემდეგ ახალგაზრდა კაცი გარდაიცვალა

მარსი

1710502075

მეცნიერებმა მარსზე უზარმაზარი ვულკანი აღმოაჩინეს

მეცნიერებმა აღმოაჩინეს უზარმაზარი ვულკანი, ცხრა კილომეტრის სიმაღლით, რომელიც აშკარად იმალებოდა პლანეტა მარსის ერთ-ერთ ყველაზე ცნობილ რეგიონში, წერს Space.ცნობილია, რომ ასეთი ობიექტი პლანეტის ფოტოებში მრავალი ათწლეულის მანძილზე არ შეიმჩნევა, კერძოდ, 1971 წლიდან, როდესაც კოსმოსურმა ხომალდმა Mariner 9-მა პირველად მოახერხა ამ ტერიტორიის გადაღება. მხოლოდ თანამედროვე ორბიტალური ზონდების მონაცემების წყალობით, მეცნიერებმა აღმოაჩინეს გიგანტური ვულკანი მარსის ცნობილ რეგიონში.მკვლევრებმა ვულკანს დროებით Noctis დაარქვეს მისი მდებარეობის გამო, რომელიც მდებარეობს ღამის ლაბირინთის კიდეზე. კვლევის ავტორებმა განაცხადეს, რომ ახალი ვულკანი მდებარეობს ისეთი რეგიონების საზღვარზე, როგორიცაა ღამის ლაბირინთი და ვალეს მარინერისი. ასევე ამ მხარეში არის სამი უზარმაზარი ვულკანი, რომელთა შესახებ დიდი ხანია ცნობილია.„ჩვენ ვსწავლობდით იმ ტერიტორიის გეოლოგიას, სადაც შარშან ვიპოვეთ მყინვარის ნაშთები, როდესაც მივხვდით, რომ ვიმყოფებოდით უზარმაზარ და ღრმად ეროზიულ ვულკანში“, - განმარტა პლანეტოლოგმა პასკალ ლიმ.პასკალ ლიმ ხაზგასმით აღნიშნა, რომ წყალთან და ყინულთან სითბოს ურთიერთქმედების ხანგრძლივი ისტორია „მას აქცევს იდეალურ ადგილად ასტრობიოლოგიისა და სიცოცხლის ნიშნების საძიებლად“.ასევე ნახეთ:„ახალი სამსახური, რომანტიკული შეხვედრები, საინტერესო თავგადასავლები“ - აპრილში, ზოდიაქოს ეს 4 ნიშანი დიდ წარმატებას მიაღწევს„შესაძლოა, გახსნათ ახალი საქმე ან დაწინაურდეთ სამსახურში“ - რა გელით უახლოეს დღეებში

ლაბორატორია

1710433086

მეცნიერებს „ხელოვნური" სიცოცხლის შექმნა სურთ - კვლევა

ერთ-ერთი თეორიის მიხედვით, სიცოცხლე გაჩნდა მაშინ, როდესაც რნმ-მა საკუთარი თავის რეპლიკაცია დაიწყო. და, აი, ახლა მკვლევრების თქმით, მათ ამ პროცესის ნაწილი გაიმეორეს.Washington Post-თან ინტერვიუში მეცნიერები ამბობენ, რომ შექმნეს რნმ-ის მოლეკულა, რომელიც სხვა ტიპის რნმ-ის ასლებს ქმნის. ეს ლაბორატორიულ პირობებში ადრეულ დედამიწაზე სიცოცხლის გაჩენის სიმულირებაა.მკვლევრებს მიაჩნიათ, რომ დნმ-ისა და ცილების გაჩენამდე არსებობდა რნმ. სწორედ ამ მიდგომას მიმართეს მკვლევრებმა და ე.წ. „პირველად სუპში" რნმ საწყის ინგრედიენტად გამოიყენეს.მკვლევრებმა ლაბორატორიაში დამზადებული რნმ-ის მოლეკულა შექმნეს, რომელიც ზუსტად აკოპირებდა სხვებს და შედეგად წარმოიქმნა ფერმენტი. ახლა, როდესაც ეს მოხდა, შესაძლებელია სიცოცხლის ადრეული ეტაპის შესწავლა.„ლაბორატორიაში შექმნილ მოლეკულას თვითგამრავლება ჯერ არ შეუძლია, მაგრამ ის ამისკენ წინ გადადგმული ნაბიჯია. თუ რნმ საკუთარი თავის გამრავლებას შეძლებს, მაშინ ის ცოცხალია. ეს არის გზა, რომელიც ლაბორატორიაში სიცოცხლის გაჩენამდე მიგვიყვანს", - თქვა კვლევის ავტორმა, ჯარელ ჯოისმა.კვლევაში აღნიშნულია, რომ „დარვინისეული ევოლუციის" დასაწყებად რნმ-მა ორიგინალის იდენტური ასლები უნდა შექმნას. თუ რამე არასწორად წარიმართა, ყველაფერი სწრაფად უარესდება და ყოველი მომდევნო ასლი უფრო ბუნდოვანი ხდება.„თუ შეცდომის მაჩვენებელი მაღალია, თქვენ ვერ შეინარჩუნებთ გენეტიკურ ინფორმაციას", — განმარტა ჯოისმა.

ალცჰაიმერი

1710432889

ახალ ხელოვნურ ინტელექტს ალცჰაიმერის პროგნოზირება 7 წლით ადრე შეუძლია

ალცჰაიმერი ჯერჯერობით არ იკურნება, მაგრამ მისი ნაადრევი დიაგნოსტირება მდგომარეობის გაკონტროლებასა და დაავადების პროგრესირების შენელებაში გვეხმარება. ამის საშუალება, შესაძლოა, ახალმა ხელოვნურმა ინტელექტმა მოგვცეს, რომელიც ამ ნეიროდეგენერაციულ დარღვევას რამდენიმე წლით ადრე ავლენს.კალიფორნიისა და სტენფორდის უნივერსიტეტში მომუშავე მეცნიერებმა AI მოდელი პაციენტთა 5 მილიონზე მეტ კლინიკურ ჩანაწერზე გაწვრთნეს, რათა მას ალცჰაიმერთან დაკავშირებული ინდიკატორები დაეფიქსირებინა. სისტემა იდეალური არაა, მაგრამ როცა ის იმ ადამიანების მონაცემებზე გამოცადეს, რომლებსაც მოგვიანებით ალცჰაიმერი დაუდასტურდათ, იმედის მომცემი შედეგი მიიღეს. AI-მ დაავადების პროგნოზირება შემთხვევების 72%-ში შეძლო, თანაც სიმპტომების გაჩენამდე 7 წლით ადრე გაკეთებული კლინიკური ჩანაწერების მიხედვითაც კი.ამ ხელოვნური ინტელექტის მუშაობის პრინციპი ასეთია: ის სხვადასხვა რისკ-ფაქტორს აერთიანებს, რათა გამოითვალოს, რამდენადაა შანსი, რომ კონკრეტულ ადამიანს ალცჰაიმერი გამოუვლინდეს. მსგავსი ტექნოლოგია არა მხოლოდ დროული დიაგნოსტირებისთვისაა გამოსადეგი, არამედ დაავადების გამომწვევი ბიოლოგიური ფაქტორების შესწავლის საშუალებასაც იძლევა.მაგალითად, სისტემა ჯანმრთელობის რამდენიმე პრობლემაზე კონცენტრირდა, რომელიც შესაძლოა, ალცჰაიმერის რისკზე მიუთითებდეს. მათ შორისაა სისხლის მაღალი წნევა, ჭარბი ქოლესტერინი, ვიტამინ D-ს ნაკლებობა და დეპრესია. კაცებში ერექციული დისფუნქცია და პროსტატის გადიდება, ქალებში კი — ოსტეოპოროზი. დადგინდა ისიც, რომ ოსტეოპოროზს, ალცჰაიმერსა და გენ MS4A6A-ის ვარიანტს შორის გარკვეული კავშირია.რა თქმა უნდა, ეს არ ნიშნავს, რომ ამ პრობლემების მქონე ინდივიდებს დემენცია აუცილებლად ჩამოუყალიბდებათ, მაგრამ AI მათ საყურადღებო ინდიკატორების სახით იყენებს.

მეხსიერება

1710418320

რა აქვეითებს მეხსიერებას - მეცნიერებმა მიზეზები დაასახელეს

კვლევის შედეგები, რომელიც ჩატარდა მაგდებურგის სამედიცინო უნივერსიტეტის (გერმანია) ნეიროდეგენერაციული დაავადებებისკვლევის გერმანული ცენტრის თანამშრომლების მიერ, გამოქვეყნდა ჟურნალში BRAIN.სპეციალისტთა ჯგუფი პროფესორ სტეფანი შრაიბერის ხელმძღვანელობით სწავლობდა ჰიპოკამპს, პატარა სტრუქტურას, რომელიც მდებარეობს ტვინის ნახევარსფეროში. ითვლება, რომ ჰიპოკამპი მნიშვნელოვან როლს ასრულებს მეხსიერების ფორმირებაში, სხვა საკითხებთან ერთად. ნებისმიერ შემთხვევაში, ალცჰაიმერის დაავადებისა და სხვა ნეიროდეგენერაციული (დესტრუქციული ნეირონების) დაავადებებში ჰიპოკამპის უჯრედების დაზიანება იწვევს მეხსიერების დაქვეითებას.ცნობილია, რომ ჰიპოკამპის სისხლით მომარაგება შეიძლება განსხვავდებოდეს სხვადასხვა ადამიანში: ზოგ შემთხვევაში სისხლი ამ სტრუქტურაში მიედინება ერთი, ზოგში კი ორი არტერიით. ასევე ხდება, რომ ერთსა და იმავე ადამიანში, ერთ ნახევარსფეროში, ჰიპოკამპს სისხლი „მიწოდება“ ხდება ერთი არტერიის, მეორე ნახევარსფეროში კი ორი არტერიის გამოყენებით. კონკრეტულად რაზეა დამოკიდებული ეს ინდივიდუალური განსხვავებები, ჯერჯერობით უცნობია. ”ეს შეიძლება იყოს გენეტიკური მიდრეკილების გამო,” - განმარტა შრაიბერმა. ”ან ჰიპოკამპში სისხლის მიწოდების ინდივიდუალური ნიმუში იქმნება ცხოვრებისეული გარემოებებისა და ცხოვრების წესის გავლენის ქვეშ.”შრაიბერმა და მისმა კოლეგებმა გადაწყვიტეს შეემოწმებინათ ჰიპოკამპის სისხლით მომარაგება ადამიანის მეხსიერებაში და სხვა შემეცნებით შესაძლებლობებში. ამ მიზნით ტვინის მაგნიტურ-რეზონანსული ტომოგრაფია ჩაუტარდა 45-დან 89 წლამდე ასაკის 47 მამაკაცსა და ქალს.გარდა ამისა, ამ ადამიანებს ჩაუტარდათ ნეიროფსიქოლოგიური ტესტირება, რომელიც აფასებდა მათ დამახსოვრების, მეტყველების გაგებისა და კონცენტრირების უნარს.მონაწილეებმა, რომლებშიც ერთი ჰიპოკამპი მაინც მარაგდებოდა ორი არტერიით, უკეთესად ასრულებდნენ ტესტებს, ვიდრე მათ, ვისი ტვინის ამ სტრუქტურაში სისხლის მიწოდება ნაკლებად აქტიური იყო. უფრო მეტიც, ჰიპოკამპის სისხლის კარგი მიწოდება ავადმყოფობის დროს სასარგებლო აღმოჩნდა. ამრიგად, კვლევის 20 მონაწილეს დაუსვეს ცერებრალური სისხლძარღვთა დაავადების დიაგნოზი, რომლის დროსაც სისხლძარღვების კედლებში პათოლოგიური ცვლილებების გამო მათ ტვინში მცირე სისხლჩაქცევები აღენიშნებოდათ. ამ ადამიანებს, სხვა სიმპტომებთან ერთად, აღენიშნებოდათ ინტელექტის დაქვეითება. თუმცა, ისინი, ვისაც ორი არტერია ჰქონდა დაკავშირებული მინიმუმ ერთ ჰიპოკამპთან, მაინც უკეთესად ასრულებდნენ ტესტებს, ვიდრე ისინი, ვისაც ასეთი უპირატესობა არ გააჩნდა.„ჩვენი კვლევა აჩვენებს, რომ არსებობს მკაფიო კავშირი ჰიპოკამპში სისხლის მიმოქცევასა და კოგნიტურ მუშაობას შორის“, - თქვა შრაიბერმა. ”ეს მიუთითებს იმაზე, რომ ტვინის ამ სტრუქტურის არაადეკვატური სისხლით მომარაგება მნიშვნელოვან როლს ასრულებს მეხსიერების დაქვეითებაში, რომელიც გამოწვეულია ასაკით ან დაავადებით.

ექიმებმა ოპერაციის დროს Apple Vision Pro გამოიყენეს

1710393780

ბრიტანელმა ექიმებმა ოპერაციის დროს Apple Vision Pro გამოიყენეს

ლონდონში, კლინიკა „კრომველის“ თანამშრომლებმა ხერხემალზე ოპერაციის ჩასატარებლად Apple Vision Pro გამოიყენეს. ამის შესახებ TechRadar-ი წერს.გამოცემის ინფორმაციის, შერეული რეალობის სათვალე ერთ-ერთ მედდას ეკეთა. მოწყობილობა მას ქირურგების მუშაობაზე უფრო კარგ დაკვირვებასა და მათთვის საჭირო ინსტრუმენტების სწრაფად მიწოდებაში ეხმარებოდა.ბრიტანელი მედიკოსების მუშაობაში ახალი ტექნოლოგიების ჩანერგვით სტრარტაპი eXeX არის დაკავებული. მისმა თანამშრომლებმა სპეციალური აპლიკაციაც კი შეიმუშავეს, რომელიც სპეციალისტებს ოპერაციის ჩატარებაში ეხმარება, აგროვებს მონაცემებს პაციენტის მდგომარეობის შესახებ და მათ ხელოვნური ინტელექტის მეშვეობით ამუშავებს.Apple Vision Pro გასული წლის ზაფხულში წარადგინეს. მისი გაყიდვა თებერვალში დაიწყო. ამ კვირაში კი Apple-მა წარადგინა პრეზენტაცია მოწყობილობის ჯანდაცვის სფეროში გამოყენების შესაძლებლობების შესახებ. კერძოდ, მასში ნაჩვენები იყო ვირტუალური და შერეული რეალობის აპლიკაციები, რომლებიც სპეციალისტებს ოპერაციების დაგეგმვაში, პაციენტების მოვლასა და ახალი თანამშრომლების ტრენინგი დაეხმარება.

სმენის სტიკერი

1710329121

შექმნეს მარტივი სტიკერი, რომელიც მეტყველების დარღვევების მქონე ადამიანებს კვლავ ლაპარაკის საშუალებას მისცემს

ახალი წებოვანი ლენტის საშუალებით, მეტყველების დარღვევების მქონე ადამიანებმა ერთ მშვენიერ დღეს შეიძლება კვლავ დაილაპარაკონ. ლენტი ხელოვნური ინტელექტის საშუალებით კითხულობს მათი ყელის კუნთების მოძრაობებს და მათ მეტყველებად გარდაქმნის.ამერიკელ მკვლევართა მიერ ჟურნალ Nature Communications-ში გამოქვეყნებული კვლევის თანახმად, პატარა, ელასტიკური ლენტი მხოლოდ კუნთების მოძრაობებით იკვებება.ლენტი კანზე ეკვრება და ხორხის კუნთების მოძრაობებს ელექტრულ სიგნალებად გარდაქმნის, რომლებსაც თავის მხრივ, მანქანური სწავლების ალგორითმი, ანუ ხელოვნური ინტელექტის ერთ-ერთი ფორმა მეტყველებად გარდაქმნის.ამის შემდეგ, დინამიკი იმ წინადადებას უკრავს, რომლის წარმოთქმაც პიროვნებას ხმამაღლა სურდა. თუმცა, მოწყობილობა ჯერ მხოლოდ პროტოტიპია და ამჟამად მხოლოდ გარკვეული, წინასწარ ჩაწერილი ფრაზების გადმოცემა შეუძლია.რაც ყველაზე მთავარია, ლენტი მუშაობს ადამიანის ხმის იოგების ვიბრაციების აღქმის საჭიროების გარეშე, რაც იმას ნიშნავს, რომ ის მეტყველების აღდგენაში დაზიანებული იოგების მქონე ადამიანებსაც დაეხმარება. მკვლევართა ჯგუფს ლოს-ანჯელესის კალიფორნიის უნივერსიტეტის მკვლევარი ზიუან ჩე ხელმძღვანელობდა.კვლევის თანახმად, ხმის სულ მცირე ერთი დარღვევა ცხოვრების განმავლობაში ადამიანთა დაახლოებით მესამედს ემართება.მკვლევართა განცხადებით, ხმის სერიოზული პრობლემების ამჟამად არსებული სამკურნალო საშუალებები, მაგალითად, ხელში დასაჭერი მოწყობილობები (ელექტროხორხი), არასასიამოვნო, არაკომფორტული და ინვაზიურია.წყალგაუმტარი ლენტი დაახლოებით მოზრდილი მონეტის ზომისაა და შვიდ გრამს იწონის. ტექსტურით რეზინის ხელთათმანს წააგავს.მოწყობილობის შესამოწმებლად, ხმის დარღვევების არმქონე რვა მოხალისეს სთხოვეს, ელაპარაკათ და ეჩურჩულათ ხუთი წინადადება, მათ შორის — „შობას გილოცავ“, „მიყვარხარ“ და „შენი არ მჯერა“.ფრაზებს ისინი ამბობდნენ სხვადასხვა მდგომარეობაში — მდგომარე, სიარულის და სირბილისას, რათა დამტკიცებულიყო, რომ ლენტი მოძრაობისას მუშაობდა.95 პროცენტ შემთხვევაში, მოწყობილობა ზუსტად პროგნოზირებდა, რას ამბობდნენ მოხალისეები.მკვლევართა განცხადებით, ზოგიერთი სიტყვა, რომელიც ყელის კუნთებში ერთმანეთის მსგავსად მოძრაობდა, მაგალითად, „make“ და „Mark“ — ლენტისთვის შეიძლება რთულად გასარჩევი იყოს.„თუმცა, ეს ორი სიტყვა, როგორც წესი, გრძელ წინადადებებში გამოიყენება, რაც მოწყობილობას არა მხოლოდ სიტყვების, არამედ კონტექსტის აღქმის საშუალებას აძლევს“, — ამბობს ჩე.მისი განცხადებით, პროტოტიპს ალბათ წლები დასჭირდება, ვიდრე პაციენტებში გამოყენებისთვის დაინერგება.მკვლევარს იმედი აქვს, რომ უფრო დახვეწილი ალგორითმები მოწყობილობას გაცილებით სრულყოფილად მუშაობის საშუალებას მისცემს.მომზადებულია Agence France-Presse-ის მიხედვით, რომელიც მიხეილ ჭაბუკაშვილმა თარგმნა.

NASA

1710309049

NASA-მ იმ ფირფიტის დიზაინი წარადგინა, რომელზეც მილიონობით ადამიანის სახელი კოსმოსში მოხვდება

აშშ-ის ეროვნულმა აეროკოსმოსურმა სააგენტომ გაამხილა როგორი იქნება აპარატ Europa Clipper-ის ბორტზე დამაგრებული ფირფიტა. ინფორმაცია ამის შესახებ NASA-ს ვებგვერდზე გამოქვეყნდა.აპარატი იუპიტერის თანამგზავრისკენ - ევროპისკენ გაემგზავრება. ფირფიტა, რომელსაც ის კოსმოსში წაიღებს არც ისე დიდია - 18x28 სანტიმეტრი. მის გარე მხარეზე ხმოვანი ტალღების გრავირებაა, რომელიც 103 ენაზე სიტყვა „წყლის“ წარმოთქმას გადმოსცემს. ეს მისიის მიზანს უსვამს ხაზს, რომელიც ევროპის ყინულოვანი გარსის ქვეშ ოკეანის აღმოჩენაში მდგომარეობს.ფირფიტის შიდა ნაწილზე დატანილია ადა ლიმონის ლექსი In Praise of Mystery: A Poem for Europa („საიდუმლოს სადიდებლად: პოემა ევროპისთვის“). აქვეა პლანეტოლოგიის ერთ-ერთი ფუძემდებლის, რონალდ გრილის პორტრეტი და დრეიკის განტოლება, რომელიც გამოიყენება არამიწიერი ცივილიზაციების რაოდენობის გამოსათვლელად, რომლებსაც კაცობრიობა შეიძლება შეხვდეს.ფირფიტაში ასევე დამალულია მიკროჩიპი, რომელზეც 2,6 მილიონი ადამიანის სახელი და გვარია. ისინი NASA-ს საიტზე მსურველებმა კამპანიის „გზავნილი ბოთლში“ ფარგლებში დატოვეს.Europa Clipper-ის სტარტი 10 ოქტომბრისთვის არის დაგეგმილი. თუ ყველაფერი გეგმის მიხედვით წავა, აპარატი იუპიტერისკენ 2030 წელს ჩააღწევს.

ოკეანე

1710188213

მეცნიერებმა კიდევ ერთი აპოკალიფსური პროგნოზი გააკეთეს

ამერიკასა და ევროპას შორის ოკეანის უზარმაზარი მონაკვეთი, შესაძლოა, მალე დაიხუროს. სანამ კონტინენტები შეკრებას დაიწყებენ, წარმოიქმნება „ცეცხლოვანი ატლანტიკური რგოლი“, რის შედეგადაც ტექტონიკური აქტივობის არეალი ხმელთაშუა ზღვიდან ატლანტიკაში გადაინაცვლებს.ეს მოხდება დაახლოებით 20 მილიონ წელიწადში - გეოლოგიური სტანდარტებით ძალიან მალე, მაგრამ ადამიანური მასშტაბით ეს წარმოუდგენლად გრძელი პერიოდია, ამბობენ მეცნიერები.მეცნიერებმა განმარტეს, რომ ტექტონიკური ფირფიტები მუდმივად მოძრაობენ, მაგრამ ნელა. ოკეანეები იბადება, როდესაც ფირფიტები ერთმანეთს შორდება და ისევ იხურება, როდესაც ფირფიტები ერთმანეთს უახლოვდება ასობით მილიონი წლის განმავლობაში.სწორედ ამან გამოიწვია მეგაკონტინენტის პანგეას დაშლა 180 მილიონი წლის წინ, ჩამოყალიბდა ატლანტის ოკეანე და მოთავსდა უძველესი ტეტისის ოკეანე, რომელსაც ახლა ხმელთაშუა ზღვას უწოდებენ.მეცნიერები ვარაუდობენ, რომ ამ პროცესმა შეიძლება გამოიწვიოს ატლანტის ოკეანის დახურვა რამდენიმე მილიონი წლის განმავლობაში.ასევე წაიკითხეთ:„ოჯახი ყოველთვის მეორე პლანზეა, ამიტომ მეუღლეც თვითონ უვლის საკუთარ თავს და ბავშვებიც დამოუკიდებლად იზრდებიან“ - როგორები არიან ქალი ზოდიაქოს ნიშნებიVIDEO: „ყველაფერი შენით იყო...“ - პაატა გულიაშვილის ემოციური შესრულება და აღფრთოვანებული მსმენელი„მამაოს დანახვისას ამიტყდა ტირილი, უბედნიერესი ვიყავი...“ - რა სასწაულის შესახებ წერს მრევლი, რომელსაც მდუმარე ბერს უკავშირებენ

განაყოფიერება

1710183041

კარგი ამბავი! - მეცნიერების კიდევ ერთი მიღწევა უნაყოფობის დასაძლევად

მეცნიერებმა კანის უჯრედებისგან კვერცხუჯრედებისა და სპერმატოზოიდების გამოყვანის ახლებური მეთოდი გამოცადეს, რომელიც აქამდე არსებული გზებთან შედარებით გაცილებით სწრაფი და ეფექტიანია. მკვლევრებმა ამისთვის თაგვების კანის უჯრედები გამოიყენეს. ექსპერიმენტი Science Advances-ში გამოქვეყნდა.თუ მეცნიერები ამ პროცედურას დახვეწენ და ის კლინიკურად განხორციელებადი იქნება, უნაყოფო პაციენტებს ინ ვიტრო ფერტილიზაციის (IVF) გზით შეეძლებათ, ჰყავდეთ ბავშვები, რომლებიც მათ გენეტიკურად ენათესავებიან.კვლევის ერთ-ერთმა ავტორმა, შუხრატ მიტალიპოვმა თქვა, რომ უკვე 20 წელია, რაც მისი ლაბორატორია უნაყოფო პაციენტების დასახმარებელ გზებზე მუშაობს. მისივე თქმით, არსებული ვარიანტები ადამიანებს დონაციის გზით მხოლოდ გენეტიკურად არამონათესავე შვილების ყოლის საშუალებას აძლევს."ჩვენი ტექნოლოგია უნაყოფო პაციენტებს საშუალებას მისცემდა, გენეტიკურად მონათესავე შვილები ჰყავდეთ და გაუხსნიდა მშობლობის გზას, რომელიც ამჟამად IVF-ს საშუალებითაც კი მიუღწეველია". - თქვა მიტალიპოვმა.სასქესო უჯრედების ლაბორატორიული გზით შექმნას ინ ვიტრო გამეტოგენეზი ეწოდება, რომლის დროსაც მეცნიერები დონორულ კვერცხუჯრედს ბირთვისგან ცლიან, შემდეგ კი მასში არასასქესო, სომატური უჯრედის ბირთვი შეჰყავთ, რომელსაც ქრომოსომების წყვილის ნახევარს აკარგვინებენ, რათა მისი ფერტილიზაცია იყოს შესაძლებელი.პირველი კლონირებული ცხვარი დოლი 1996 წელს მსგავსი მეთოდით შეიქმნა, რომელსაც  სომატური უჯრედის ბირთვის გადატანა (SCNT) ეწოდება. SCNT-ის დროს უბირთვო კვერცხუჯრედში არასასქესო უჯრედის ბირთვი შეჰყავთ.მკვლევრებმა კვერცხუჯრედების შესაქმნელად აქამდე გამოყენებულ გზებისგან განსხვავებული და მნიშვნელოვნად უფრო სწრაფი მეთოდი გამოიყენეს. დონორ კვერცხუჯრედში კანის უჯრედის შეყვანის შემდეგ, მას იმგვარად ამუშავებენ, რომ ქრომოსომების წყვილის ნახევარი შედარებით ადრე, ბუნებრივი გზით, დაკარგოს.კვლევის ერთ-ერთი ავტორის, ალექსეი მიხალჩენკოს თქმით, მათი მეთოდით კვერცხუჯრედები 2-3 საათში მზადდება. შედარებისთვის, აქამდე არსებული მეთოდებით ამ პროცესს შეიძლება რამდენიმე თვეც კი დასჭირდეს."თუ ეს ტექნოლოგია მომავალში კლინიკურად პრაქტიკული იქნება, პოტენციალი აქვს, რომ IVF-ს რევოლუციონიზირება მოახდინოს და იმედი მისცეს მრავალ უნაყოფო პაციენტს, რომლებმაც თავიანთი გამეტები (რედ. - კვერცხუჯრედები და სპერმატოზოიდები) დაავადების, ასაკისა თუ კიბოს მკურნალობის გამო დაკარგეს". - თქვა მიხალჩენკომ.ობსეტრიკისა და გინეკოლოგიის პროფესორისა და კვლევის თანაავტორის, პაულა ამატოს თქმით, ჯგუფის ტექნიკის უპირატესობა იმაში მდგომარეობს, რომ კვერცხუჯრედის კულტურიზაციის ხანგრძლივ დროს თავს არიდებს.,,თვეების განმავლობაში მრავალი მავნებელი გენეტიკური და ეპიგენეტიკური ცვლილება შეიძლება მოხდეს“, - თქვა ამატომ.მეცნიერები კვერცხუჯრედებისა და სპერმატოზოიდების ლაბორატორიაში შექმნაზე მსოფლიოს სხვადასხვა კუთხეში მუშაობენ.აქამდე, იაპონელმა მკვლევრებმა მამრი თაგვების კანის უჯრედებისგან კვერცხუჯრედები შექმნეს. შედეგად, დაიბადნენ წრუწუნები, რომლებსაც ორი მამა ჰყავდათ. ასევე დაგაინტერესებთ:ვენერა თევზების ნიშანში გადადის - ნახეთ, რას გვიმზადებენ პლანეტები და ვისთვის იქნება ხელსაყრელი ეს პერიოდიVIDEO: „მცივანა კაცს ვერ ავიტან...“ - როგორი ბიჭები მოსწონს მოკრივე ელენე სიყმაშვილსროგორ გაიგოთ, რომ მამაკაცი თქვენზეა შეყვარებული