პუტინის გამოცხადებული „ნერვების ომი“ - ზელენსკი ლიდერთა წინახაზზე და მსოფლიო პოლიტიკოსების მწვავე განცხადებები - უკრაინა დღეს

რუსეთ-უკრაინის შორის არსებული დაძაბულობა პიკს აღწევს.  რუსეთის პრეზიდენტმა ლუგანსკისა და დონეცკის ე.წ.სახალხო რესპუბლიკების „სუვერენიტეტი და ტერიტორიული მთლიანობა“ ცნო და  სეპარატისტულ რეგიონებში რუსული არმია შეიყვანა.

თავის მხრივ პოზიციებს არ თმობს უკრაინა. უკრაინული მხარის ინფორმაციით, ბოლო 24 საათის განმავლობაში, ცეცხლის შეწყვეტის შეთანხმების 84 დარღვევა დაფიქსირდა, დაჭრილია 10-ზე მეტი უკრაინელი ჯარისკაცი.

უკრაინის პრეზიდენტი პარტნიორებისგან მხარდაჭერის მკაფიო და ეფექტურ ნაბიჯებს ელოდება. ქვეყნის პირველი პირი ხაზგასმით აღნიშნავს, რომ უკრაინა სიტუაციის დიპლომატიური მოგვარების ერთგული რჩება. თუმცა, მისივე თქმით, პუტინის გადაწყვეტილება ანადგურებს მოლაპარაკებების ფორმატს.

რუსეთ-უკრაინის კრიზისი ბოლოდროინდელი მოვლენები დეტალურად:

|ვლადიმერ პუტინმა ცნო სეპარატისტული რეგიონების - ლუგანსკისა და დონეცკის „სუვერენიტეტი და ტერიტორიული მთლიანობა"

21 თებერვალს რუსეთის პრეზიდენტმა, ვლადიმერ პუტინმა ლუგანსკისა და დონეცკის ე.წ.სახალხო რესპუბლიკების „სუვერენიტეტი და ტერიტორიული მთლიანობა“ ცნო და  ფედერალურ კრებას მოუწოდა „მხარი დაუჭიროს ამ გადაწყვეტილებას და მოახდინოს ორივე რესპუბლიკასთან მეგობრობისა და ურთიერთდახმარების ხელშეკრულებების რატიფიკაცია“.

„ორივე ეს დოკუმენტი მომზადებული და ხელმოწერილი იქნება ძალიან მოკლე დროში“, - განაცხადა პუტინმა.

რუსეთის პრეზიდენტმა გადაწყვეტილების წინაპირობად უკრაინის ხელისუფლება დაასახელა. პუტინის თქმით, კიევი დონბასის პრობლემის გადაჭრის სხვა გზას, გარდა ომისა, არ ცნობს.

პუტინმა მოუწოდა უკრაინის ხელისუფლებას,  დაუყოვნებლად შეწყვიტონ საბრძოლო მოქმედებები დონბასში და გააფრთხილა, რომ „წინააღმდეგ შემთხვევაში შესაძლო სისხლის ღვრაზე მთელი პასუხისმგებლობა უკრაინის ტერიტორიის მმართველი რეჟიმის სინდისზე იქნება.“

ე.წ. დონეცკისა და ლუგანსკის სახალხო რესპუბლიკების დამოუკიდებლობისა და სუვერენიტეტის ცნობის შესახებ ხელმოწერილ ბრძანებულებაში რუსეთის პრეზიდენტი, ვლადიმერ პუტინი „მშვიდობის დასაცავად“ რუსეთის თავდაცვის სამინისტროს ავალებს, აღნიშნულ ტერიტორიაზე ჯარი შეიყვანოს.

|როგორ შეაფასეს უკრაინაში მიმდინარე მოვლენები მსოფლიო ლიდერებმა:

• გადაწყვეტილება „დონეცკისა და ლუგანსკის სახალხო რესპუბლიკების“ უკანონო რეჟიმების „დამოუკიდებლობის“ აღიარების შესახებ დაგმეს ნატომ, ევროკავშირმა და ვაშინგტონმა.

• თეთრი სახლის ცნობით, აშშ-ის პრეზიდენტმა, ჯო ბაიდენმა რუსეთის მიერ ე.წ. დონეცკისა და ლუგანსკის სახალხო რესპუბლიკების დამოუკიდებლობის აღიარებასთან დაკავშირებით სანქციების დაწესების განკარგულებას მოაწერა ხელი. სანქციები კრძალავს აშშ-ს წარმომადგენლების ახალ ინვესტიციებსა და ფინანსურ საქმიანობას უკრაინის დროებით ოკუპირებულ ტერიტორიაზე, ამ ტერიტორიებიდან ნებისმიერი საქონლის, მომსახურების ან ტექნოლოგიების აშშ-ში იმპორტს და საქონლის, მომსახურების ან ტექნოლოგიების პირდაპირ ან არაპირდაპირ ექსპორტს აშშ-დან რუსეთის მიერ დროებით ოკუპირებულ ტერიტორიებზე.

• დიდი ბრიტანეთის საგარეო საქმეთა მინისტრი - „ჩვენ გამოვაცხადებთ ახალ სანქციებს რუსეთის წინააღმდეგ საერთაშორისო სამართლის დარღვევის, უკრაინის სუვერენიტეტსა და ტერიტორიულ მთლიანობაზე თავდასხმის საპასუხოდ“.

• რუსეთის მიერ დონეცკისა და ლუგანსკის „აღიარებას", საერთაშორისო სამართლის უხეში დარღვევა უწოდა გერმანიის საგარეო საქმეთა მინისტრმა. უწყებაში აცხადებენ, რომ ეს გადაწყვეტილება დარტყმაა ყველა დიპლომატიურ ძალისხმევაზე.

• კანადა რუსეთის წინააღმდეგ ეკონომიკური სანქციების დასაწესებლად ემზადება - ამის შესახებ  კანადის საგარეო საქმეთა მინისტრის მელანი ჯოლის მიერ გავრცელებულ განცხადებაშია ნათქვამი. კანადის საგარეო უწყების ხელმძღვანელი გმობს პრეზიდენტ პუტინის მიერ უკრაინის სეპარატისტული რეგიონების აღიარებას და გადაწყვეტილებას რეგიონის უსაფრთხოებისა და სტაბილურობისთვის სერიოზულ საფრთხედ აფასებს.,

• პუტინის გადაწყვეტილებას მკაცრად გმობენ შვედეთის, ბულგარეთისა და ლიეტუვის საგარეო საქმეთა მინისტრებიც.

• უკრაინას მხარდაჭერას უცხადებენ მოლდოვის და ესტონეთის პრეზიდენტები. მათი განცხადებით, მნიშვნელოვანია უკრაინის სუვერენიტეტი და ტერიტორიული მთლიანობა მის საერთაშორისოდ აღიარებულ საზღვრებში.

• შარლ მიშელი - „უკრაინის ორი სეპარატისტული ტერიტორიის დამოუკიდებლობის აღიარება საერთაშორისო სამართლის, უკრაინის ტერიტორიული მთლიანობისა და მინსკის შეთანხმებების უხეში დარღვევაა“.

• ენტონი ბლინკენმა ე.წ. ლუგანსკისა და დონეცკის „დამოუკიდებლობის“ აღიარებას სამარცხვინო აქტი უწოდა:„რუსეთის მისწრაფება აღიაროს ე. წ. რესპუბლიკების „დამოუკიდებლობა“, რომელსაც თავისი მარიონეტები აკონტროლებენ, პროგნოზირებადი, სამარცხვინო აქტია. ჩვენ მათ უმკაცრესად ვგმობთ და ვდგავართ უკრაინის გვერდით, როგორც ეს საგარეო საქმეთა მინისტრს დმიტრო კულებას ვუთხარი“,- განაცხადა ბლინკემა.

• ჟოზეფ ბორელი - „უკრაინაში ორი სეპარატისტული ტერიტორიის აღიარება არის საერთაშორისო სამართლის, უკრაინის ტერიტორიული მთლიანობისა და მინსკის შეთანხმებების აშკარა დარღვევა. ევროკავშირი და მისი პარტნიორები უკრაინასთან სოლიდარობით, ერთიანობით და სიმტკიცით რეაგირებენ.“

• ურსულა ფონ დერ ლაიენი - „უკრაინის ორი სეპარატისტული ტერიტორიის აღიარება არის უხეში დარღვევა საერთაშორისო კანონმდებლობის, ასევე უკრაინის სუვერენიტეტისა და ტერიტორიული მთლიანობის და მინსკის ხელშეკრულების. ევროკავშირის და მისი პარტნიორების რეაქცია იქნება ერთიანი და სოლიდარული უკრაინასთან“.

• იენს სტოლტენბერგი - „ვგმობ რუსეთის მიერ დონეცკისა და ლუგანსკის აღიარებას. ის ანადგურებს ძალისხმევას, რომელიც კონფლიქტის გადაჭრისთვის იყო მიმართული და არღვევს მინსკის შეთანხმებებს. ნატო მხარს უჭერს უკრაინის სუვერენიტეტსა და ტერიტორიულ მთლიანობას. მოვუწოდებთ მოსკოვს, შეაჩეროს კონფლიქტის გაღვივება და აირჩიოს დიპლომატიის გზა“.

• გაეროში აშშ-ის ელჩი - „პუტინის სატელევიზიო გამოსვლა, რომელშიც მან დონეცკისა და ლუგანსკის სეპარატისტული რეგიონების აღიარების შესახებ გამოაცხადა, შეიცავდა ცრუ განცხადებებს, რომელიც მიმართულია ომის დასაწყებად საბაბის შექმნისთვის“. ელჩმა გაეროს უშიშროების საბჭოს სხდომაზე სიტყვით გამოსვლისას განაცხადა, რომ პუტინის მტკიცება, რომ რუსული ძალები, რომლებიც შედიან ამ რეგიონებში, „სამშვიდობოები“ არიან, „სისულელეა“.

|რა განცხადებები გაკეთდა უკრაინაში:

ზელენსკის განცხადებები მას შემდეგ, რაც პუტინმა დონეცკის და ლუგანსკის ე.წ. რესპუბლიკების აღიარების დოკუმენტს მოაწერა ხელი:

• ვლადიმერ ზელენსკის თქმით,რუსეთის ქმედებების მიუხედავად, უკრაინის საერთაშორისოდ აღიარებული საზღვრები უცვლელი დარჩება.  უკრაინის პრეზიდენტმა ხაზგასმით აღნიშნა, რომ რუსეთის მიერ ოკუპირებული რეგიონების აღიარება რუსეთის მინსკის შეთანხმებიდან გასვლას ნიშნავს.

„ჩვენ არავის და არაფრის გვეშინია. ჩვენ არავის არაფერს მივცემთ. ჩვენ საკუთარ მიწაზე ვართ. ჩვენ უკან სიმართლეა. ჩვენ უკან უკრაინაა. ერთადერთი მიზანი უკრაინაში მშვიდობაა. დიდება უკრაინას!“ - აღნიშნა უკრაინის ლიდერმა.

• უკრაინის პრეზიდენტმა ასევე განაცხადა, რომ რუსეთის ბოლო ქმედებები უკრაინის ტერიტორიული მთლიანობის დარღვევაა, რაზეც რუსეთს პასუხისგება მოუწევს.

„მხარს ვუჭერთ დიპლომატიურ მოლაპარაკებებს და პროვოკაციას არ წამოვეგებით. უკრაინას გაეროს წესდებით გაწერილი კოლექტიური და ინდივიდუალური თავდაცვის უფლება აქვს. ახლა ქაოსის დრო არ არის, ჩვენ დიპლომატიური გზის მომხრეები ვართ და ამ გზას არ გადავუხვევთ“, - განაცხადა ვლადიმერ ზელენსკიმ.

• ვლადიმერ ზელენსკიმ ხაზი გაუსვა, რომ უკრაინა სიტუაციის პოლიტიკურ-დიპლომატიური მოგვარების ერთგული რჩება და პროვოკაციებს არ აჰყვება.

„კარგად შეგვიძლია პროვოკაციებისა და აგრესორის ჯარების შემოტევის ერთმანეთისგან განსხვავება. სიმართლე ჩვენს მხარესაა და სიმართლეს ჩვენ არ დაგიმალავთ თქვენ. როგორც კი დავინახავთ სიტუაციის ცვლილებას, როგორც კი დავინახავთ რისკების ზრდას, თქვენ ამის შესახებ გაიგებთ. ქაოსური ქმედების მიზეზი ამჟამად არ არსებობს. ჩვენ ყველაფერს გავაკეთებთ, რომ ასე შევინარჩუნოთ“, - განაცხადა ზელენსკიმ.

• ზელენსკიმ არსებული მდგომარეობა საფრანგეთის პრეზიდენტ ემანუელ მაკრონთან, გერმანიის კანცლერ ოლაფ შოლცთან, აშშ-ის პრეზიდენტ აშშ-ის პრეზიდენტ ჯოზეფ ბაიდენთან, ბრიტანეთის პრემიერ-მინისტრ ბორის ჯონსონთან და ევროპული საბჭოს პრეზიდენტთან, შარლ მიშელთან განიხილა.

Discussed the events of the last hours with @POTUS. We begin the meeting of the National Security and Defense Council. A conversation with @BorisJohnson is also planned.

— Володимир Зеленський (@ZelenskyyUa) February 21, 2022

• ზელენსკიმ განაცხადა, რომ უკრაინის საგარეო საქმეთა სამინისტრომ გაეროს უშიშროების საბჭოს წევრ ქვეყნებს ბუდაპეშტის მემორანდუმის საფუძველზე კონსულტაციების დაუყოვნებლივ გამართვის მოთხოვნით მიმართა. ასევე ინიცირებულია გაეროს უშიშროების საბჭოს სხდომა, ეუთოს საგანგებო სხდომა და „ნორმანდიული ოთხეულის“ სამიტი.

• უკრაინის ელჩმა გაეროში, სერგეი კისლიცამ განაცხადა, რომ კრემლის გადაწყვეტილება უკრაინის ოკუპირებულ რეგიონებთან დაკავშირებით, იმ განკარგულების ასლია, რომელიც მათ 2008 წელს საქართველოს შესახებ გამოსცეს:

„გაერო ავადაა. მას კრემლის მიერ გავრცელებული ვირუსი დაემართა. დანებდება თუ არა ამ ვირუსს? ეს წევრების ხელშია. დღეს კრემლმა სიტყვასიტყვით გადაწერა 2008 წლის განკარგულება საქართველოს შესახებ - ეს ასლია. არავითარი კრეატიულობა არ გამოუჩენია. ასლის გადამღები მანქანა კრემლში კარგად მუშაობს. ვინ არის შემდეგი გაეროს წევრებს შორის? ეს შეკითხვა ღიაა", - აცხადებს უკრაინის ელჩი გაეროში სერგეი კისლიცა.

|შედგება თუ არა ბაიდენისა და პუტინის შეხვედრა

პუტინის მიერ ლუგანსკისა და დონეცკის ე.წ.სახალხო რესპუბლიკების აღიარებამდე, ცოტა ხნით ადრე,  თეთრმა სახლმა ინფორმაცია გაავრცელა, რომლის მიხედვითაც, ჯო ბაიდენი უკრაინის კრიზისის განსახილველად რუსეთის ლიდერთან შეხვედრას დასთანხმდა.

ვაშინგტონში განაცხადეს, რომ საფრანგეთის ხელისუფლებისგან ინიცირებული სამიტი იმ შემთხვევაში ჩატარდებოდა, თუ რუსეთი უკრაინაში არ შეიჭრებოდა.

შედგება თუ არა ორი ქვეყნის ლიდერს შორის შეხვედრა ჯერჯერობით უცნობია.

|რა ხდება ახლა აღმოსავლეთ უკრაინაში

ვლადიმერ პუტინის მიერ ლუგანსკისა და დონეცკის ე.წ.სახალხო რესპუბლიკების აღიარების შემდეგ, პუტინმა სეპარატისტულ რეგიონებში რუსული არმია შეიყვანა.

დონეცკის შემოგარენში სამხედრო ტექნიკის კოლონის გადაადგილების კადრები Reuters-მა გაავრცელა.

გამოცემის ცნობით, აღნიშნული კადრები სააგენტოს თვითმხილველმა მიაწოდა. კადრებში ჩანს ტანკები და ჯავშანტრანსპორტიორები.

ნახეთ ვიდეო

|რუსეთ-უკრაინის კონფლიქტის ისტორია

კიევსა და მოსკოვს შორის დაძაბულობა 2014 წელს,  მას შემდეგ დაიწყო, რაც უკრაინელებმა ევრომაიდანის გადატრიალება მოაწყვეს, გადააგდეს პრორუსი პრეზიდენტი ვიქტორ იანუკოვიჩი და ევროატლანტიკურ გზას დაუბრუნდნენ.

კიევის ეს ქმედებები  მოსკოვის ინტერესებს  ეწინააღმდეგებოდა, რამაც დესტაბილიზაციის ახალი ტალღების დაწყება გამოიწვია.

რუსულმა დაზვერვამ დონბასის რეგიონში ხელი შეუწყო ჯერ სამოქალაქო არეულობის წახალისებას, შემდეგ კი ომის დაწყებას. უკრაინაში ადრეულ ეტაპზე მიმდინარე ოპერაციებში ჩართული იყო რუსული სპეცდანიშნულების რაზმების 6 ჯგუფი, რომელთაც „მწვანე კაცუნებად” მოიხსენიებდნენ, რადგან სამხედრო უნიფორმებზე არანაირ ნიშანს ატარებდნენ, რითაც თავს არიდებდნენ კონვენციურ ომში ჩართვას. დონბასში ომის დაწყებამდე, მოსკოვმა, მწვანე კაცუნების დახმარებით, ყირიმის ანექსია შეძლო.  ამჟამად, საინტერესო სწორედ ისაა, აპირებს თუ არა მოსკოვი უკრაინასთან კონვენციურ, ღიად გამოცხადებულ ომს.

მალევე, დონეცკისა და ლუგანსკის ოლქებმა კიევისგან დამოუკიდებლობა გამოაცხადეს.  2015 წელს უკრაინასა და რუსეთში შორის მინსკში დადებული სამშვიდობო შეთანხმების მიუხედავად, წლების მანძილზე ორ ქვეყანას შორის შეიარაღებული კონფლიქტი კვლავაც გრძელდება.  გაეროს მონაცემების მიხედვით, 2014 წლის მარტის შემდეგ, აღმოსავლეთ უკრაინის კონფლიქტის ზონაში, სამხედრო დაპირისპირებას 3 000-მდე მშვიდობიანი მოქალაქე შეეწირა.

მომზადებულია BBC-ის, CNN-ისა და TIME-ის მიხედვით