1764605792

FBI-მ თოვლის კაცზე ოფიციალური ფაილები გამოაქვეყნა - ექსპერტიზის დეტალები

FBI-ის ელექტრონული საცავში ცნობილ ადამიანებზე, პოლიტიკოსებსა თუ კრიმინალებზე ადრე გასაიდუმლოებული და დავიწყებული ათასობით დოკუმენტი ინახება. ასეთ დოკუმენტებს მხოლოდ ამ ადამიანთა სიკვდილის შემდეგ ასაჯაროებს.ცოტა ხნის წინ ამ პლატფორმაზე 22-გვერდიანი ფაილი გამოქვეყნდა იეტის, იგივე თოვლის კაცის, შესახებ.ამ მითურ არსებას ბუნდოვანი ისტორია აქვს. მიიჩნევენ, რომ იეტი ნახევრად ადამიანია, ნახევრად კი — ცხოველი. ის ჩრდილოეთი ამერიკის ტყეებში არაერთხელ დაუფიქსირებიათ. თოვლის კაცმა ფანატიკოსებში ისეთი აღტაცება გამოიწვია, რომ ჭეშმარიტების ძიების პროცესში დიდმა თაყვანისმცემლებმა მთავრობაც კი ჩარიეს.FBI-ის საცავზე გამოქვეყნებულ ოფიციალურ ფაილში ძირითადად 1976-1977 წლების მიმოწერაა ასახული; იეტის საინფორმაციო ცენტრის დირექტორმა, პიტერ ბერნმა, FBI-ს თმის უცნაური ნიმუშის შემოწმება სთხოვა.თავდაპირველად ბიურომ ნიმუშის შესწავლაზე უარი განაცხადა, რადგან მათი ლაბორატორია მხოლოდ კრიმინალურ საქმეებზე მუშაობდა. მოგვიანებით ცნობილმა გაზეთებმა, მათ შორის New York Times-მა Washington Star-News-მა, ამ მოვლენის შესახებ სტატიები გამოაქვეყნეს, რის გამოც FBI ექსპერტიზის ჩატარებას დათანხმდა.რამდენიმეთვიანი ლოდინის შემდეგ პასუხი მოვიდა, რომელიც შეთქმულების თეორიის მოყვარულთათვის სამწუხარო აღმოჩნდა — კვლევამ დაადგინა, რომ თმის ნიმუში სინამდვილეში ირმისებრთა ოჯახის წარმომადგენელს ეკუთვნოდა.ამ იმედგაცრუების მიუხედავად, იეტის ფანატიკოსები გამოძიების ფედერალური ბიუროს მონაცემებს არ ენდობიან, ბევრი მათგანი კი ძიებას კვლავაც აგრძელებს.

1764534473

ფიზიკოსმა ახსნა, რა მოუვა „შავ ხვრელში“ მოხვედრილ ადამიანს

მეცნიერებმა გამოთქვეს ჰიპოთეზა, რომ  შესაძლოა არსებობდნენ ე.წ.„პრიმიტიული“ შავი ხვრელები, ობიექტები, რომლებიც სამყაროს არსებობის ადრეულ ეტაპზე წარმოიქმნენ. ამის შესახებ Daily Mail-ი ვანდერბილტის უნივერსიტეტის ფიზიკოს რობერტ შერერზე დაყრდნობით წერს.სამეცნიერო თეორიის მიხედვით, ეს ჰიპოთეტური ობიექტები მიკროსკოპული ზომის მიუხედავად კოლოსალურ მასას ფლობენ,  ფიზიკოსის თქმით, თუნდაც უმცირეს შავ ხვრელთან ადამიანის შეჯახება ტყვიის ჭრილობას გაუტოლდებოდა, რადგან გრავიტაციული ძალები და დარტყმითი ტალღები ორგანიზმის ქსოვილებს მყისიერად გაანადგურებდა.თუმცა, მსგავს  ანომალიასთან შეჯახების ალბათობა უკიდურესად მცირეა. პრიმიტიული შავი ხვრელები ფართოდ რომ ყოფილიყვნენ გავრცელებული, კაცობრიობა უკვე დიდი ხნის წინ შეეჯახებოდა მათ და ზემოქმედების შედეგებიც ძალიან მძიმე იქნებოდა.

1764437868

იაპონიაში გამოიგონეს სარეცხი მანქანა, რომელიც ადამიანებს „აბანავებს“

იაპონურმა კომპანიამ Science საზოგადოებას წარმოადგინა აბაზანის მისაღებად განკუთვნილი ფუტურისტული, სრულად ავტომატიზებული მოწყობილობა. ინოვაციური განვითარების შესახებ ინფორმაციას გამოცემა Barron's ავრცელებს.პროტოტიპი, სახელწოდებით „მომავლის სარეცხი მანქანა ადამიანებისთვის“, ოსაკაში გამართულ მსოფლიო გამოფენაზე ერთ-ერთ ყველაზე განხილვად ექსპონატად იქცა. მოწყობილობა წარმოადგენს თანამედროვე ვერსიას იმ მოდელისა, რომელიც კომპანიამ პირველად 1970 წელს აჩვენა. ახალი აპარატის პირველი პარტიები უკვე შეიძინა ოსაკის ერთ-ერთმა სასტუმრომ და მსხვილმა საცალო ქსელმა.მოწყობილობა ადამიანის გაწმენდის პროცესს განახორციელებს დაწოლილ მდგომარეობაში, სპეციალურ ორ მეტრზე მეტ სიგრძის კაპსულაში. სარეცხი სისტემა აერთიანებს მიკრობუშტუკებზე დაფუძნებულ ტექნოლოგიასა და შხაპს, რის შემდეგაც ავტომატურად აქტიურდება გაშრობის რეჟიმი. სრული პროცესი — დაბანიდან სრულ გაშრობამდე დაახლოებით 15 წუთს იკავებს.აპარატის ერთ-ერთი გამორჩეული მახასიათებელია ინტეგრირებული რელაქსაციის სისტემა, რომელიც მოიცავს დამამშვიდებელ მუსიკასა და ვიზუალურ ეფექტებს. ჩაშენებული სენსორები უწყვეტად აკონტროლებს მომხმარებლის ფიზიოლოგიურ მაჩვენებლებს, მათ შორის გულის რიტმს, რაც მოწყობილობას საშუალებას აძლევს ავტომატურად მოახდინოს რეჟიმების მორგება.კომპანიის წარმომადგენლების განცხადებით, მოწყობილობა განსაკუთრებით მნიშვნელოვანი იქნება ხანდაზმული ადამიანებისა და მათთვის, ვისაც შეზღუდული აქვს მოძრაობა და ტრადიციული შხაპის მიღება უჭირთ. პროდუქტის ექსკლუზიურობის გამო გამორჩეული მოდელის წარმოება შეზღუდული იქნება, სულ 50 ერთეული დამზადდება.

1764437170

მეცნიერებმა ტვინის განვითარების ბოლო ფაზა დაადგინეს

კემბრიჯის უნივერსიტეტის მკვლევრებმა ადამიანის ტვინის განვითარების ხუთი ძირითადი ეტაპი გამოავლინესკემბრიჯის უნივერსიტეტის მეცნიერებმა განსაზღვრეს ადამიანის ტვინის განვითარების ხუთი მნიშვნელოვანი ფაზა. კვლევის შედეგები, რომლებიც ჟურნალ Nature Communications-ში გამოქვეყნდა, მიუთითებს, რომ ტვინის „ზრდასრულ“ ეტაპს ადამიანი საშუალოდ 32 წლის ასაკში აღწევს.კვლევის მიხედვით, სხვა გარდამავალ ეტაპებს 9, 66 და 83 წლის ასაკი წარმოადგენს. პროექტის ხელმძღვანელმა ალექსა მოსლიმ აღნიშნა, რომ ამ ეტაპების ცოდნა მნიშვნელოვან ინფორმაციას იძლევა ტვინის განვითარების ინდივიდუალურ განსხვავებებზე, რაც ბავშვებში სწავლის სირთულეებსა და ხანდაზმულებში დემენციის განვითარებას უკეთესად ხსნის.მეცნიერებმა მაგნიტურ-რეზონანსული ტომოგრაფიის (MRT) გამოყენებით შეისწავლეს თითქმის 4000 ადამიანის ტვინი, ახალშობილებიდან 90 წლის ასაკამდე. თანამედროვე ტექნოლოგია მეცნიერებს საშუალებას აძლევს დეტალურად დააკვირდნენ ტვინის სხვადასხვა უბნის შორის არსებულ კავშირებს.მკვლევრების მოსაზრებით, 83 წლის შემდეგ ტვინის ბოლოს ეტაპი დგება.ტვინის განვითარების ბოლო ფაზა დაახლოებით 83 წლის ასაკში დგება. ამ ეტაპზე ტვინი ნაკლებად ეყრდნობა თავის უბნებს შორის ინტეგრირებულ ურთიერთქმედებას, ხოლო ნერვული უჯრედების მდგომარეობა თანდათან უარესდება.მეცნიერის თქმით, ტვინის განვითარების სხვადასხვა ფაზის შესწავლა აჩვენებს, რომ ეს პროცესი  ეტაპობრივად მიმდინარეობს. აღნიშნული მოდელი მეცნიერებს საშუალებას აძლევს გამოავლინონ ასაკობრივი პერიოდები, როცა ტვინი განსაკუთრებით მოწყვლადია გარე ფაქტორების მიმართ.

1764352265

ცხვირის წვეთები, რომელიც თავის ტვინის ყველაზე აგრესიულ კიბოს ებრძვის - ახალი კვლევა

მკვლევრებმა შექმნეს ცხვირის წვეთები, რომლებიც ცხვირში არსებულ ნერვებს ცენტრალურ ნერვულ სისტემამდე მიუყვება, რათა ებრძოლოს თავის ტვინის ყველაზე მომაკვდინებელ კიბოს.პირველადი ცდის შედეგები აჩვენებს, რომ პრეპარატმა უსაფრთხოდ მიაღწია სამიზნეს და თაგვები სასიკვდილო სიმსივნეებისგან დაიცვა.„ეს მიდგომა აჩენს გლიობლასტომის უფრო უსაფრთხო და ეფექტიანი სამკურნალო საშუალებების იმედს და წარმოადგენს მნიშვნელოვან წინ გადადგმულ ნაბიჯს კლინიკური გამოყენებისკენ. ის ხელახლა განსაზღვრავს, თუ როგორ შეიძლება კიბოს იმუნოთერაპიის მიღწევა სხვაგვარად ძნელად მისადგომი სიმსივნეების შემთხვევაში“, — ამბობს ვაშინგტონის უნივერსიტეტის ნეიროქირურგი ალექსანდერ სტეგი.გლიობლასტომა სიმსივნეები ძალიან აგრესიულია, ძნელია მათი ადრეული დაფიქსირება და თიშავს ჩვენი სხეულის ტიპურ იმუნურ რეაგირებას, რის გამოც რთულია კიბოს ტრადიციული თერაპიებით მათი მიზანში ამოღება.ეს სიმსივნეები მიწვდომადაც ძალიან რთულია, რადგან წარმოიქმნება თავის ტვინში ან ცენტრალური ნერვული სისტემის გასწვრივ, ნებისმიერ ადგილას.ეს კიბო აზიანებს თავის ტვინის ფუნქციას, რადგან იწვევს მიმდებარე ჯანმრთელი ქსოვილების შეშუპებას, შეკუმშვას და სისხლის მიწოდების შეზღუდვას.წარსულში, მკვლევრებმა შეიმუშავეს მეთოდი, რომელიც თაგვების იმუნურ სისტემას ატყობინებს ფარული კიბოს არსებობის შესახებ; ამისათვის მიმართეს კიბოს უჯრედებში ინტერფერონის გენების სტიმულირებას (STING). როგორც წესი, ინტერფერონის გენები სხეულს ვირუსული ინფექციების შესახებ ატყობინებს.სამწუხაროდ, პრეპარატები, რომლებმაც ამას მიაღწიეს, სხეულში სწრაფად იშლება და საჭიროებს მრავალჯერად ინვაზიურ შეყვანას, რათა მიაღწიოს პირდაპირ კიბოს.ვაშინგტონის უნივერსიტეტის ნეირომეცნიერმა აკანკშა მაჰაჯანმა და მისმა კოლეგებმა ნანოტექნოლოგიის გამოყენებით შეიმუშავეს უფრო მარტივი გზა პრეპარატების საჭირო ადგილამდე მისაღწევად.„ნამდვილად გვსურდა, რომ ეს პროცესი მინიმუმამდე შეგვემსუბუქებინა პაციენტებისთვის, რომლებიც უკვე ისედაც ავად არიან; ვიფიქრე, რომ ამ პრეპარატების არაინვაზიური გზით მიწოდებისთვის შეგვეძლო სფერული ნუკლეინის მჟავის პლატფორმების გამოყენება“, — განმარტავს მაჰაჯანი.მათ STING-ის გამააქტიურებელი მოლეკულები სფერულ გენეტიკურ მასალად გარდაქმნეს, რათა უფრო დიდხანს შეენარჩუნებინათ სტაბილურობა. ამის მისაღწევად, მკვლევრებმა გენეტიკური მასალა ოქროს ნანონაწილაკის ბირთვს შემოახვიეს.ამის შემდეგ, ეს პრეპარატი მკვლევრებმა გლიობლასტომის მქონე თაგვებზე დატესტეს. ასე დადგინდა, რომ ოქროზე შემოხვეულმა გენეტიკურმა ინსტრუქციებმა წარმატებით გაააქტიურა STING გზა, რათა დაებლოკა სიმსივნის ზრდა.„ამ კვლევით ჩვენ ვაჩვენეთ, რომ ზუსტად დაპროექტებული ნანოსტრუქტურები, სახელად სფერული ნუკლეინის მჟავები, უსაფრთხოდ და ეფექტიანად ააქტიურებენ მძლავრ იმუნურ გზას თავის ტვინში“, — ამბობს სთეგი.მკვლევრები გვაფრთხილებენ, რომ ჯერ კიდევ გრძელი გზაა გასავლელი, ვიდრე ადამიანებზე ჩატარდება კლინიკური ცდები და საჭიროა, რომ ამ ტაქტიკას ზურგს უმაგრებდეს თავდასხმის სხვა მეთოდები, რადგან კიბოს უჯრედებს შეუძლიათ, „ჭკუით აჯობონ“ STING გზას.თუმცა, როცა ცხვირის წვეთებთან ერთად გამოიყენეს იმუნური სისტემის გამაძლიერებელი სხვა პრეპარატებიც, მკვლევრებმა თაგვებში შეძლეს გლიობლასტომის წინააღმდეგ ხანგრძლივი იმუნიტეტის გამომუშავება.გლიობლასტომა თავის ტვინის ყველაზე გავრცელებული ავთვისებიანი სიმსივნეა. პაციენტთა მხოლოდ 6,9 პროცენტია ცოცხალი დიაგნოზიდან ხუთი წლის შემდეგ.„როდესაც ბებიაჩემს ბოლო სტადიის ძუძუს კიბოს დიაგნოზის შემდეგ განუვითარდა თავის ტვინის მეტასტაზური სიმსივნე, გამოვცადე, თუ რა სასტიკი გავლენა მოახდინა ამ დაავადებამ მასზე და ყველა გარშემომყოფზე. მისმა ბრძოლამ შთამაგონა ამ ვერაგ სენთან ბრძოლა; ამის საშუალება განათლებამ და წვრთნამ მომცა, თავის ტვინის კიბოს გენეტიკის უკეთესად შესწავლამ“, — ამბობს სტეგი.კვლევა PNAS-ში გამოქვეყნდა.მომზადებულია siteman.wustl.edu-ისა და ScienceAlert-ის მიხედვით, რომელიც მიხეილ ჭაბუკაშვილმა თარგმნა

1764345697

ახალმა კვლევამ შინაური კატების ევროპაში გამოჩენის დრო დააზუსტა

შინაური კატები ევროპაში დაახლოებით 4 ათასი წლით გვიან გამოჩნდნენ, ვიდრე აქამდე ითვლებოდა - ასეთ დასკვნამდე ახალი კვლევის ავტორები მივიდნენ.მათ დაადგინეს, რომ კატები ჩვენი წელთაღრიცხვის დასაწყისში გამოჩნდნენ და კონტინენტზე რომაელი ჯარისკაცების წყალობით გავრცელდნენ. კატები ჯერ კიდევ ძველ ეგვიპტეში, 10 ათასი წლის წინ მოაშინაურეს. აქამდე ითვლებოდა, რომ ეს ცხოველები ევროპაში 6 ათასი წლის წინ, ნეოლითის ხანაში, ახლო აღმოსავლელ მიგრანტებთან ერთად მოხვდნენ.მეცნიერებმა ევროპასა და მცირე აზიაში აღმოჩენილი კატების ნაშთები შეისწავლეს, მათი გენომი აღადგინეს და თანამედროვე კატების გენომს შეადარეს. აღმოჩნდა, რომ ძვლები, რომლებიც ადრე შინაური კატების ეგონათ, სინამდვილეში ადგილობრივ ტყის კატებს ეკუთვნოდათ. შინაური კატები კი კონტინენტზე 2 ათასი წლის წინ მოხვდნენ.„დავადგინეთ, რომ შინაური კატის ყველაზე ადრეული გენომი ევროპაში რომი იმპერიის პერიოდს უკავშირდება. მთელს კონტინენტზე ვერ ვიპოვეთ ვერცერთი შინაური კატა, რომლის ძვლებიც 2 ათასი წლით ადრე იქნებოდა დათარიღებული“, - განაცხადა პალეონტოლოგმა, კვლევის ხელმძღვანელმა კლაუდიო ოტონიმ.შინაური კატების ყველაზე ადრეული გენომი იმჟამინდელი რომის იმპერიის ტერიტორიაზე აღმოაჩინეს, კერძოდ თანამედროვე იტალიაში, სერბეთში, ავსტრიასა და ინგლისში. მკვლევრები მიიჩნევენ, რომ კატები კონტინენტზე ძალიან სწრაფად გავრცელდნენ.

1764239626

პირველად ისტორიაში, მარსზე ელვა დააფიქსირეს

მარსის ქვიშებში მოხეტიალე მავალმა პასუხი გასცა დიდი ხნის კითხვას: ელავს თუ არა მარსზე თუ ის არავის ესმის, მაინც აქვს თუ არა ხმა?NASA-ს მავალ პერსევერანსის ჩანაწერებში, პირველად ისტორიაში, მეცნიერებმა გამოავლინეს ელექტრული განმუხტვა, რომელიც მარსის მტვრის მოვლენებსა და მტვრის ქარბორბალებში მოხდა; თანაც არა ერთხელ, არამედ 55-ჯერ მარსის ერთი წლის განმავლობაში.მტვრიანი ამინდი, რომელშიც ეს მოვლენები მოხდა, გვიჩვენებს იმ კონკრეტულ გარემო პირობებს, რომლებიც საჭიროა ელექტრობის წარმოსაქმნელად მარსის თხელ, მშრალ ატმოსფეროში; ამის შესახებ დიდხანს ეჭვობდნენ, მაგრამ პირდაპირ დოკუმენტირებული აქამდე არასოდეს ყოფილა.ითვლება, რომ ელვა წარმოიქმნება მაშინ, როდესაც ატმოსფეროში ტურბულენტური პირობები ნაწილაკებს ერთმანეთს აჯახებს, აბზრიალებს და აჩენს მუხტს. თანდათანობით იმდენი მუხტი გროვდება, რომ სადმე უნდა წავიდეს — ამ დროს ხდება განმუხტვა.დედამიწაზე ელვა ყველგანაა და ჩვენს პლანეტაზე ერთ-ერთი ულამაზეს ამინდს წარმოქმნის.ელვა დაფიქსირებულია იუპიტერსა და სატურნზეც, სავარაუდოდ კი ნეპტუნსა და ურანზეც; ყველა ეს პლანეტა დედამიწისგან ძლიერ განსხვავდება. ღია კითხვად რჩება ელვა ვენერაზე.მოდელები მიუთითებს, რომ თუკი მარსზე ელექტრული განმუხტვა ხდება, ეს ძირითადად ზედაპირთან ახლოს უნდა იყოს, სადაც ატმოსფერული წნევა ყველაზე მაღალია.

1764173893

რა რისკებს შეიცავს TikTok-სა და მოკლე ვიდეოების ხშირი ყურება - ახალი კვლევის შედეგები

ახლახან, ამერიკის ფსიქოლოგთა ასოციაციამ (APA) გამოაქვეყნა მასშტაბური კვლევის შედეგები, რომლის თანახმად, TikTok-ისა და Instagram Reels-ის გადაჭარბებული ყურება ჩვენს კოგნიტიურ პროცესებს აზიანებს.კვლევისთვის 98 299 ადამიანის მონაცემები აიღეს. აქედან 71 კვლევა შეისწავლეს. დაკვირვების შედეგად აღმოჩნდა, რომ რაც მეტ ხანმოკლე "კონტენტს" უყურებდნენ ადამიანები, მით უფრო სუსტი იყო მათი კოგნიტიური უნარები. მოკლე ქრონომეტრაჟის მქონე ვიდეოების ყურება უკავშირდებოდა უფრო სუსტ კოგნიციას (ყურადღება, ინჰიბიტორული კონტროლი, ენა, მეხსიერება და მუშა მეხსიერება), ასევე ფსიქიკური ჯანმრთელობის გაუარესებასაც, მათ შორის სტრესისა და შფოთვის მატებას.მეცნიერების შეფასებით, პლიკაციების გამოყენება სოციალური იზოლაციის გამძაფრებასთანაა კავშირში, რადგან რეალურ ინტერაქციებს პასიური ციფრული ჩართულობით ანაცვლებს და ამით მარტოსულობის შეგრძნებასაც ამძაფრებს.MIT-ში ცოტა ხნის წინ კვლევა ჩაატარეს და გაირკვა, რომ სტუდენტებს, რომლებიც ესეის დასაწერად ChatGPT-ს იყენებდნენ, ტვინში გაცილებით სუსტი ნერვული აქტივობა ჰქონდათ და საკუთარი ნაწერიდან დეტალების გახსენებაც უჭირდათ.ვინც წერისას ტექნოლოგიებს არ იყენებდა, ყველაზე მეტის გახსენება შეეძლო; იმ მონაწილეებს, რომლებიც პროცესში Google-ის საძიებო სისტემას მიმართავდნენ, ამ მხრივ საშუალო შედეგები ჰქონდათ.

1764142020

VIDEO: პირველად ისტორიაში - დააფიქსირეს, როგორ იყენებს მგელი ხელსაწყოს საკვების მოსაპოვებლად

როდესაც გარეული მგელი პოტენციურ საკვებს ხვდება, როგორც წესი, მისი ინსტინქტი უეცარი თავდასხმაა — მაგრამ მკვლევრებმა დასავლეთ კანადაში ჩაიწერეს სულ მცირე ერთი მგელი, რომელიც საოცრად სხვანაირ მიდგომას იყენებდა.ბრიტანეთის კოლუმბიის პროვინციის მიყრუებულ ნაწილში ჩაწერილ ვიდეოში ჩანს მგელი, რომელიც რამდენიმე ქმედებას ასრულებს ღრმა წყალში ხაფანგში გაჭედილი კიბორჩხალის ამოსაყვანად. მკვლევრები ამბობენ, რომ ეს დახვეწილი ქცევა წარმოადგენს „გარეულ მგლებში პოტენციური იარაღის გამოყენების ჩვენთვის ცნობილ პირველ შემთხვევას“.„როდესაც კამერა გავხსენით, თვალებს არ ვუჯერებდი“, — ამბობს ნიუ-იორკის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ბიოლოგი კაილ არტელი.აღმოჩენა ნაწილობრივ შემთხვევით გაკეთდა.უკვე რამდენიმე წელია, ამ ზონაში, კიბორჩხალის ხაფანგებს ღრმა წყლებში ათავსებენ ინვაზიური სახეობის, ევროპული მწვანე კიბორჩხალის მოსპობის ფარგლებში.მკვლევრებმა შენიშნეს, რომ ზოგჯერ ხაფანგები ნაპირზე იყო გამოთრეული და სატყუარა ამოღებული. 

1764140160

მეცნიერებმა გადაიღეს, როგორ ატყუებს ჭიანჭველებს პარაზიტი, რომ დედა ჭიანჭველა მოკლან

ცნობილია, რომ ცხოველები ზოგჯერ თავიანთ ნაშიერებს კლავენ, მაგრამ ძალიან ცოტაა ცხოველი, რომელიც საკუთარ დედას მოკლავს. მაგრამ ასეთი ფაქტი მეცნიერებმა სულ ახლახანს ჭიანჭველებში გადაიღეს.ცნობილია, რომ ჭიანჭველები ერთმანეთს სუნით ცნობენ. აქედან გამომდინარე, ზოგიერთი ჭიანჭველები მოტყუებით კლავენ თავიანთ დედა ჭიანჭველას. ეს აჯანყება ორგანიზებულია გარედან მოსული ჭიანჭველას მიერ. კერძოდ, Lasius orientalis ან L. umbratus სახეობის პარაზიტი ფარულად იპარება L. flavus-ის ან L. japonicus-ის ჭიანჭველების კოლონიაში. ბუდეში შეღწევამდე, პარაზიტი დედა ჭიანჭველა საკუთარ სხეულზე იღებს გარეთ მოსიარულე მუშა ჭიანჭველებისგან სუნს და შესაბამისად, ის მტრად აღარ აღიქმება.იაპონიის კიუშუს უნივერსიტეტის კეიზო ტაკასუკა ამ აჯნაყების დეტალებს ასე განმარტავს: „როგორც კი კოლონიაში აღმოჩნდება, პარაზიტი დედა თავს ესხმის ადგილობრივ დედა ჭიანჭველას — აციდოპორის სახელით ცნობილი ხვრელიდან ზედიზედ ასხურებს სითხეს. პარაზიტის გვარსა და სითხის გამოყენების მეთოდზე დაყრდნობით, ტაკასუკა და მისი ჯგუფი ეჭვობს, რომ ეს სითხე ჭიანჭველმჟავაა.პარაზიტი სწრაფად, მაგრამ დროებით გარბის დანაშაულის სცენიდან იმ შემთხვევაში, თუ მასზე ჭიანჭველმჟავას კვალი დარჩება.„პარაზიტმა დედა ჭიანჭველამ იცის, რომ ჭიანჭველმჟავას სუნი ძლიერ სახიფათოა, რადგან თუ მასპინძელი მუშა ჭიანჭველები ამ სუნს შეამჩნევენ, ისინი მასაც მაშინვე თავს დაესხმებიან“.პარაზიტი ასეთ ქცევას იმდენჯერ გაიმეორებს, რამდენიც საჭიროა, იქამდე, ვიდრე მასპინძელი დედა ჭიანჭველა არ მოკვდება. მას შემდეგ, რაც მას კონკურენტი აღარ ჰყავს და ძალაუფლება ხელში აქვს, იწყებს კვერცხების დებას და კოლონიის მეფობას იწყებს. 

1764138360

მეცნიერებმა ლომის ღრიალის ახალი ტიპი აღმოაჩინეს

აქამდე მიიჩნეოდა, რომ ლომის ღრიალის მხოლოდ ერთი ტიპი არსებობს. თუმცა, მეცნიერებმა ლომის ღრიალის ახალი ტიპი აღმოაჩინეს, რომელსაც შუალედური ღრიალი უწოდეს. იგი უფრო მოკლეა და დაბალი ბგერებით ხასიათდება.მკვლევრების შეფასებით, ნებისმიერი ლომის ღრიალი უნიკალურია. გარდა ამისა, მისი გაშიფვრით ცხოველის სქესის, ასაკისა და სხვა მახასიათებლების გაგებაა შესაძლებელი.კვლევის ფარგლებში, აფრიკული ლომების ღრიალის 3 149 ჩანაწერი გააკეთეს, რომელთა გასაანალიზებლადაც მათ ხელოვნური ინტელექტი (AI) გამოიყენეს. სწორედ ასე გამოვლინდა შუალედური ღრიალი. AI მოდელის გამოყენებით მეცნიერებმა ლომის გამოცემული ხმების კლასიფიკაცია 95%-იანი სიზუსტით მოახერხეს. ეს ძალიან მაღალი მაჩვენებელია.ბუნებაში დაახლოებით 23 000 აფრიკული ლომიღაა დარჩენილი, რაც იმას ნიშნავს, რომ ეს სახეობა წითელ წიგნშია შეყვანილი. ახალი კვლევის ავტორები იმედოვნებენ, რომ მათი ნაშრომი ლომების უფრო ზუსტი რაოდენობის განსაზღვრაში შეიტანს წვლილს.

1764102773

მეცნიერებმა აღმოაჩინეს სოკო, რომელსაც პლასტმასის დაშლა შეუძლია

 ჩინეთიდან და კენიიდან მეცნიერთა ჯგუფმა აღმოაჩინა, რომ ობის სოკო Aspergillus tubingensis-ს პლასტმასის დაშლის უნარი აქვს. კვლევის შედეგები Inhabitat-მა გამოაქვეყნა.პლასტმასის გადამუშავების არცერთი არსებული მეთოდი არ იყო ოპტიმალური. „ჩვენ გვინდოდა ბუნებაში გამოსავლის პოვნა. თუმცა, პლასტმასის დაშლის უნარის მქონე მიკროორგანიზმების პოვნა ადვილი არ იყო“, - თქვა მეცნიერმა.მკვლევრებმა პაკისტანის ქალაქ ისლამაბადში ნაგავსაყრელიდან ნიმუშები შეაგროვეს, რათა დაედგინათ, იკვებებიან თუ არა ცოცხალი არსებები პლასტმასით ისე, როგორც სხვა ორგანიზმები იკვებებიან მცენარეული და ცხოველური მასალებით. ლაბორატორიულმა ტესტებმა აჩვენა, რომ სოკო Aspergillus tubingensis-ს შეუძლია პლასტმასის ზედაპირებზე ზრდა და გამოყოფს ფერმენტებს, რომლებიც ანადგურებენ პოლიმერებში ქიმიურ ბმებს. ამისათვის ის იყენებს თავის მიცელიუმს - ვეგეტატიურ სხეულს, რომელიც შედგება თხელი, განშტოებული, ძაფისებრი სტრუქტურებისგან (განკუთვნილია უსქესო გამრავლებისთვის, კვებისა და ზრდისთვის).აღმოჩნდა, რომ სოკოს პლასტმასის დაშლა სულ რამდენიმე კვირაში შეუძლია, რასაც ჩვეულებრივ მრავალი წელი სჭირდება. ტემპერატურამ და pH-მა შეიძლება გავლენა მოახდინოს სოკოს მიერ პლასტმასის დაშლის სიჩქარეზე. თუმცა, მეცნიერები დარწმუნებულები არიან, რომ თუ Aspergillus tubingensis-ის განვითარებისთვის ოპტიმალური პირობები მოიძებნება, მისი გამოყენება ნარჩენების გადამუშავების ქარხნებში იქნება შესაძლებელი.