1766558217

„ჯეიმს ვებმა“ ახალი პლანეტა აღმოაჩინა, რომელსაც ლიმონის ფორმა აქვს

ჯეიმს ვების კოსმოსურმა ტელესკოპმა კოსმოსზე დაკვირვების ისტორიაში ერთ-ერთი ყველაზე უცნაური პლანეტა აღმოაჩინა. ობიექტი PSR J2322-2650b გარეგნულად ლიმონს წააგავს და მკვეთრად განსხვავდება ადრე აღმოჩენილი კოსმოსური სხეულებისგან.The New York Times-ის ცნობით, პლანეტა, რომელიც ზომით იუპიტერს შეედრება, თავისი ვარსკვლავიდან სულ რაღაც 1 მილიონი მილის დაშორებით მდებარეობს, რაც უკიდურესად მცირე დისტანციაა. მასზე წელიწადი 8 დედამიწისეულ საათზე ნაკლებ ხანს გრძელდება. სისტემის ვარსკვლავი არის პულსარი - სწრაფად მბრუნავი ნეიტრონული ვარსკვლავი, რომლის ძლიერი გრავიტაციაც პლანეტას პირდაპირი მნიშვნელობით წელავს და მას წაგრძელებულ, ლიმონისებრ ფორმას სძენს.სისტემის განსაკუთრებულობა იმაში მდგომარეობს, რომ პულსარი ძირითადად გამა-დიაპაზონში ასხივებს, რაც „ვების“ ტელესკოპისთვის უხილავია. ამან მეცნიერებს საშუალება მისცა, დაენახათ თავად პლანეტის სპექტრი ისე, ვარსკვლავის შუქის გარეშე.ანალიზმა აჩვენა, რომ პლანეტის ატმოსფერო თითქმის მთლიანად ჰელიუმისა და ნახშირბადისგან შედგება. ეს ძალზედ უჩვეულოა, რადგან ცნობილი პლანეტების უმეტესობისთვის ძირითადი ელემენტები ჟანგბადი და აზოტია. ეგზოპლანეტის ზედაპირზე ტემპერატურა დაახლოებით 20,500°C გრადუსს აღწევს.ასტრონომები ფიქრობენ, რომ სრულიად ახალი ტიპის ობიექტი აღმოაჩინეს, რომლისთვისაც მეცნიერებას ჯერ სახელწოდებაც არ აქვს.

1766412900

არსება 24 თვალით, რომელიც ყველა მიმართულებით ერთდროულად ხედავს

ჰონგ-კონგის ბაპტისტური უნივერსიტეტის მკვლევრებმა ყუთა მედუზების სრულიად ახალი სახეობა მაი პოს ბუნებრივ ნაკრძალში აღმოაჩინეს. ახალი სახეობა Tripedaliidae-ს ოჯახს მიეკუთვნება და მას Tripedalia maipoensis ეწოდა.ყუთა მედუზები, გავრცელებული წარმოდგენების მიუხედავად, ყოველთვის გიგანტური და საშიში არსებები არ არიან.Tripedalia maipoensis სწორედ ამ ჯგუფს მიეკუთვნება და მისი სხეულის საშუალო სიგრძე დაახლოებით 1.5 სანტიმეტრია. ეს მედუზა ცხოველთა სამყაროში ერთ-ერთი ყველაზე უჩვეულო თვისებით გამოირჩევა — მას 24 თვალი აქვს. საინტერესოა, რომ ყველა თვალს ერთნაირი ფუნქცია არ აქვს. მკვლევრების თქმით, ისინი ოთხ ჯგუფადაა განლაგებული, რომელთაგან თითოეული ექვს თვალს მოიცავს და სენსორულ სტრუქტურაშია მოთავსებული.ამ ექვსიდან ორ თვალს ლინზები აქვს და გამოსახულების ფორმირება შეუძლია, ხოლო დანარჩენი ოთხი მხოლოდ სინათლესა და სიბნელეს აღიქვამს. მსგავსი ვიზუალური სისტემა მედუზებს გარემოში ორიენტაციის განსაკუთრებულ უნარს აძლევს.თვალების ასეთი განლაგება მედუზებს პრაქტიკულად 360°-იანი ხედვის საშუალებას აძლევს. ესაა უნიკალური თვისება იმ ორგანიზმისთვის, რომელსაც ცენტრალური ნერვული სისტემა საერთოდ არ გააჩნია.

1766411760

ხასიათის 3 თვისება, რომელზეც დამოკიდებულია სიცოცხლის ხანგრძლივობა - კველვა

ახალმა საერთაშორისო კვლევამ აჩვენა, რომ ადამიანის პიროვნული თვისებები შესაძლოა ისეთივე მნიშვნელოვანი ფაქტორი იყოს ნაადრევი სიკვდილის რისკის განსაზღვრაში, როგორც განათლება, შემოსავალი და სოციალური სტატუსი.ირლანდიის ლიმერიკის უნივერსიტეტის მეცნიერებმა გააანალიზეს თითქმის 570,000 ადამიანის მონაცემები ოთხ კონტინენტზე, რომლებიც ათწლეულზე მეტი ხნის განმავლობაში გროვდებოდა. ეს კვლევა ერთ-ერთ ყველაზე მასშტაბურად მიიჩნევა პიროვნებასა და სიცოცხლის ხანგრძლივობას შორის კავშირის შესასწავლად.შფოთვა ზრდის სიკვდილის რისკსკვლევამ აჩვენა, რომ ნევროტიზმი - პიროვნული თვისება, რომელიც დაკავშირებულია შფოთვასთან, ემოციურ არასტაბილურობასთან და მუდმივ წუხილთან - მნიშვნელოვნად ზრდის ნაადრევი სიკვდილის რისკს. ნევროტიზმის ყოველი ერთპუნქტიანი ზრდა სიკვდილის რისკს დაახლოებით 3%-ით ზრდის. ეს კავშირი განსაკუთრებით ძლიერი აღმოჩნდა ახალგაზრდებში, რაც მიუთითებს სტრესის გრძელვადიან უარყოფით გავლენას ჯანმრთელობაზე.დისციპლინა და კომუნიკაბელურობა იცავს ჯანმრთელობასმეორე მხრივ, მაღალი კეთილსინდისიერება - ორგანიზებულობა, დისციპლინა და მიზანდასახულობა - ყველაზე ძლიერი დამცავი ფაქტორი აღმოჩნდა. ამ თვისების ყოველი ერთპუნქტიანი ზრდა ნაადრევი სიკვდილის რისკს დაახლოებით 10%-ით ამცირებს.ასევე, კომუნიკაბელურობა დადებითად აისახება სიცოცხლის ხანგრძლივობაზე: მისი ზრდა ადრეული სიკვდილის რისკს დაახლოებით 3%-ით ამცირებს, განსაკუთრებით ისეთ ქვეყნებში, როგორიცაა აშშ და ავსტრალია.ყველა თვისებას ერთნაირი გავლენა არ აქვსკვლევამ ვერ დაადგინა მყარი კავშირი სიცოცხლის ხანგრძლივობასა და ისეთ თვისებებს შორის, როგორიცაა ცნობისმოყვარეობა ან ემოციური რეაქტიულობა, რაც მიუთითებს, რომ ყველა პიროვნული მახასიათებელი ერთნაირად მნიშვნელოვანი არ არის.მეცნიერების თქმით, მიღებული შედეგები შეიძლება მნიშვნელოვან გავლენას ახდენდეს საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის პოლიტიკაზე და გაზარდოს ცნობიერება იმაზე, თუ როგორ მოქმედებს ფსიქოლოგიური ფაქტორები ბიოლოგიურ პროცესებსა და ჯანმრთელ ქცევებზე.

1766410020

FDA-მ დეპრესიის სამკურნალოდ პირველი სახლში გამოსაყენებელი მოწყობილობა დაამტკიცა

აშშ-ის სურსათისა და წამლის ადმინისტრაციამ (FDA) პირველი მოწყობილობა დაამტკიცა, რომლითაც დეპრესიის მკურნალობა სახლშივე იქნება შესაძლებელი. აპარატი ტვინის სტიმულირებით მუშაობს. მედიკამენტური მკურნალობისა და ფსიქოთერაპიის გარდა, იგი კიდევ ერთი საშუალება იქნება დეპრესიასთან საბრძოლველად.მოწყობილობა კომპანია Flow Neuroscience-მა შექმნა და FL-100 ჰქვია. პაციენტმა იგი ყურსასმენების მსგავსად უნდა გაიკეთოს; მოწყობილობა ელექტროდენს აწვდის ტვინის ერთ-ერთ რეგიონს, რომელსაც დორსოლატერალური პრეფრონტალური ქერქი ჰქვია. ცნობილია, რომ ეს უკანასკნელი გუნება-განწყობის აშლილობებსა და დეპრესიასთან არის კავშირში. თავად ტექნიკას ტრანსკრანიალური პირდაპირი ელექტრული სტიმულაცია (tDCS) ეწოდება.ცხადია, ამ ტექნიკას თავისი კრიტიკოსებიც ჰყავს. ჟურნალ Lancet-ში 2023 წელს გამოქვეყნებულმა კვლევამ აჩვენა, რომ ეს მიდგომა დეპრესიის მკურნალობისთვის პლაცებოზე ეფექტიანი სულაც არ არის. მეორე მხრივ, სხვა, მათ შორის Flow Neuroscience-ის დაფინანსებული, ცდების ფარგლებში tDCS ტექნიკას გარკვეული სარგებელი მოუტანია.FDA-მ მოწყობილობა მეორე ფაზის კლინიკური ცდის საფუძველზე დაამტკიცა, რომელიც 2024 წელს ჩატარდა. კვლევაში 174 ადამიანი მონაწილეობდა. ათი კვირის განმავლობაში ისინი 30-წუთიან სესიებად იყენებდნენ აპარატს. შედეგად დეპრესიის სიმპტომები მნიშვნელოვნად შეუმცირდათ საკონტროლო ჯგუფის მონაწილეებთან შედარებით, რომელთაც მოწყობილობა არ გამოუყენებიათ.FDA თავის გადაწყვეტილებას იმით ასაბუთებს, რომ მოწყობილობის სარგებლიანობა "მცირეა, თუმცა საკმარისია, რომ შესაძლო რისკები გადაწონოს". სააგენტომ შესაძლო რისკებს შორის თავის ტკივილი და კანის გაღიზიანება დაასახელა.რეინჰარტის აზრით, დეპრესიის მქონე პაციენტებს ერთით მეტი გზა ექნებათ სამკურნალოდ, რომელიც მედიკამენტებს არ მოიცავს. ეს განსაკუთრებით მნიშვნელოვანი შეიძლება იყოს მათთვის, ვისთვისაც ანტიდეპრესანტებით მკურნალობა ეფექტიანი არ არის. ცხადია, მეტი კვლევაა საჭირო, რომ tDCS-ის ხანგრძლივ პერსპექტივაში ეფექტიანობა შევისწავლოთ... ვრცლად

1766296849

ისტორიაში პირველად, კოსმოსში წელს ქვემოთ პარალიზებული ადამიანი მოხვდა

ისტორიაში პირველად, კოსმოსში წელს ქვემოთ პარალიზებული ადამიანი იმყოფებოდა. ევროპის კოსმოსური სააგენტოს (ESA) ინჟინერი, გერმანელი მიკაელა ბენტჰაუსი ამერიკული კომერციული კომპანია Blue Origin-ის მიერ ორგანიზებული ხანმოკლე კოსმოსური ექსპედიციის ექვსკაციანი ეკიპაჟის წევრი იყო. მისი ფრენა ხომალდ New Shepard-ით 11 წუთს გაგრძელდა.„სიმართლე გითხრათ, ეს ჩემს ცხოვრებაში ყველაზე მაგარი გამოცდილება იყო“, - განაცხადა ბენტჰაუსმა დედამიწაზე დაბრუნების შემდეგ. გერმანიის ქალაქ კილის მკვიდრი, 33 წლის ქალი 2018 წელს ველოსიპედიდან გადმოვარდნის შემდეგ წელს ქვემოთ პარალიზებული დარჩა და მას შემდეგ ეტლით გადაადგილდება.„ვფიქრობ, საკუთარ ოცნებებზე უარი არასდროს უნდა თქვათ. ყოველთვის არსებობს მათი ახდენის მცირე შანსი“, - თქვა ბენტჰაუსმა, რომელიც კოსმოსში ამერიკელი მილიარდერის, ჯეფ ბეზოსის კუთვნილი Blue Origin-ის მე-16 პილოტირებული ფრენის ფარგლებში მოხვდა. კომპანიის მონაცემებით, რამდენიმე წლის განმავლობაში კოსმოსურ ექსპრეს-ფრენებში მონაწილეობა დაახლოებით 80-მა კლიენტმა მიიღო.

1766174405

Messenger-ს ახალი ფუნქცია დაემატა

Messenger-ს კიდევ ერთი ახალი ფუნქცია დაემატა, - ამის შესახებ ინფორმაციას ბლოგერი და ჟურნალისტი უჩა პირმისაშვილი ავრცელებს. როგორც ირკვევა, Meta AI-ს ქართული ენა დაემატა და ახლა უკვე ჩატბოტთან საუბარი ქართულ ენაზეც შესაძლებელია.ვრცლად ↓

1766158934

კალორიების მიღების 30%-ით შემცირება თავის ტვინის დაბერებას მნიშვნელოვნად ანელებს — ახალი კვლევა

კალორიებით შეზღუდულმა კვების რაციონმა შესაძლოა შეანელოს დაბერების პროცესი, რომელიც ასაკის მატებასთან ერთად, ბუნებრივად ხდება ტვინში. ამაზე მიუთითებს მაკაკა რეზუსებზე ჩატარებული კვლევა, რომელიც ასევე შეიძლება რელევანტური აღმოჩნდეს თავის ტვინის ისეთი დაავადებისთვის, როგორიც არის ალცჰაიმერი.ბოსტონის უნივერსიტეტის მკვლევრებმა შეისწავლეს 24 ისეთი მაკაკა რეზუსის (Macaca mulatta) თავის ტვინი, რომლებიც 20 წლის განმავლობაში იკვებებოდნენ ან კალორიებით შეზღუდული ან ჩვეულებრივი რაციონით.ასეთი დიდი დროის მანძილზე წარმოქმნილ სხვაობათა საფუძველზე, იმ მაიმუნების თავის ტვინის ქსოვილის ნიმუშებში, რომლებიც 30 პროცენტით ნაკლებ კალორიას მოიხმარდნენ, მკვლევრებმა მიაგნეს უფრო ჯანსაღი ნერვული კომუნიკაციისა და დაცვის ნიშნებს.ეს აღმოჩენა ემატება იმას, რაც უკვე ვიცით შეზღუდული კალორიების მქონე რაციონის შესახებ: იმის გამო, რომ ასეთი რაციონი სხეულს სამუშაოდ უფრო ნაკლებ საწვავს აწვდის, მეტაბოლიზმი უფრო ეფექტიან რეჟიმში გადაჰყავს, რაც როგორც ამ კვლევაში გამოჩნდა, იცავს მას იმ უჯრედული ცვეთისაგან, რაც როგორც წესი, ასაკთან ერთად ხდება.„მიუხედავად იმისა, რომ კალორიების შეზღუდვა კარგად დამკვიდრებული ჩარევაა, რომელსაც შეუძლია ბიოლოგიური დაბერების შენელება და შეიძლება ასაკთან დაკავშირებულ მეტაბოლურ ცვლილებებსაც ამცირებდეს ხანმოკლე ექსპერიმენტულ მოდელებში, ეს კვლევა გვთავაზობს იშვიათ, გრძელვადიან მტკიცებულებას იმისა, რომ კალორიების შეზღუდვა ასევე შეიძლება თავის ტვინს იცავდეს დაბერებისგან უფრო კომპლექსურ სახეობებში“, — განმარტავს კვლევის ავტორი, ბოსტონის უნივერსიტეტის ნეირობიოლოგი ანა ვიტანტონიო.ჯგუფი ფოკუსირებული იყო კონკრეტულად მიელინზე, თავის ტვინის ნერვული ბოჭკოების გარშემო არსებულ ცხიმოვან საფარზე, რომელიც მათ იცავს და აჩქარებს ერთმანეთს შორის კომუნიკაციას. ტვინის დაბერებასთან ერთად, მიელინი დეგრადირდება, რასაც შეუძლია ანთების გამოწვევა.მაიმუნებში, რომლებიც შეზღუდული კალორიების მქონე რაციონით იკვებებოდნენ, ძლიერი ნიშნები იყო იმისა, რომ ტვინში, ნერვების გარშემო მიელინის საფარი უკეთეს მდგომარეობაში იყო — მიელინთან დაკავშირებული გენები უფრო აქტიური იყო და მიელინის წარმოებასთან და შენარჩუნებასთან დაკავშირებული მთავარი მეტაბოლური გზები უკეთესად ფუნქციონირებდა.ამავე დროს, აღმოჩნდა, რომ მიელინის მწარმოებელი და მისი ჯანსაღად შემანარჩუნებელი უჯრედები მუშაობდნენ უფრო ეფექტიანად; შედეგად, შეჩერებული იყო დაბარების ის ზოგიერთი ნიშანი, რაც აღინიშნებოდა სტანდარტულ რაციონზე მყოფ მაიმუნებში.„ეს ძალიან მნიშვნელოვანია, რადგან ამ უჯრედულ ცვლილებებს შეიძლება ჰქონდეს გავლენები, რომლებიც დაკავშირებულია შემეცნებასთან და სწავლასთან“, — ამბობს ბოსტონის უნივერსიტეტის ნეირობიოლოგი ტარა მური.როგორც სხეულის დანარჩენი ნაწილი, წლებთან ერთად, დეგრადირდება ტვინის მექანიზმიც. ზოგ შემთხვევაში, ტვინის ჯანმრთელობის შენარჩუნებისთვის განკუთვნილი მექანიზმები რეალურად ირღვევა და მავნე ხდება, რაც იწვევს ნეიროანთებას.სწორედ ამიტომ არის ალცჰაიმერისა და პარკინსონის დაავადებები სიბერეში უფრო მეტად მოსალოდნელი — რადგან ტვინის უჯრედები უარეს მდგომარეობაში არიან და მათმა ზედმეტად აქტიურობამ შეიძლება გამოიწვიოს უნებლიე ზიანი, განსაკუთრებით მაშინ, თუ ასაკთან ერთად გაუარესებულია ნერვულ უჯრედთა დამცავი გარსი.ბოლო წლებში, მეცნიერებმა ხელახლა დაიწყეს ალცჰაიმერის დაავადებასა და მიელინის დაქვეითებას შორის კავშირის კვლევა, რითაც მიიღეს მიელინის დაშლის ექსპერიმენტული მტკიცებულება სწრაფი კოგნიტური დაქვეითების მქონე ადამიანთა სკანირების მონაცემებში. ეს კვლევა იძლევა კიდევ ერთ მინიშნებას და შესაძლო ინტერვენციის გზას — კვების რაციონის გზით.მიუხედავად იმისა, რომ ეს კვლევა შედარებით მცირე რაოდენობის მაიმუნებზე ჩატარდა, მათ ტვინს უამრავი მსგავსება აქვს ადამიანის ტვინთან და შესაბამისად, კარგი მიზეზია ვიფიქროთ, რომ შედეგები ადამიანებშიც იგივე იქნება, რაც უკვე შემდეგი კვლევების საქმეა.„კვების ჩვევები შეიძლება გავლენას ახდენდეს თავის ტვინის ჯანმრთელობაზე; ცოტა კალორიის მიღება შეიძლება ანელებდეს ტვინის დაბერების ზოგიერთ ასპექტს გრძელვადიან პერსპექტივაში“, — ამბობს მური.როგორც სხვა კვლევებიდან ვიცით, კვების რაციონის გარდა, ტვინის დაბერებაზე სხვა მრავალი ფაქტორიც ახდენს გავლენას, მათ შორის, ძილის ხარისხი და ენების სწავლა.კვლევა Aging Cell-ში გამოქვეყნდა, რომელიც მიხეილ ჭაბუკაშვილმა თარგმნა

1766151240

მეცნიერებმა 1000-წლოვანი თესლიდან ბიბლიაში ნახსენები გადაშენებული ხე გაზარდეს

ბომბიკოსებმა მრავალწლოვანი მცენარეული ბიბლიაში ნახსენები გადაშენებული ხე გაზარდეს.CNN-ის მონაცემები, მონაცემები 1980-იან წლებში, იუდეის უდაბნოში, ერთ-ერთ გამოქვაბულში იპოვეს. რადიონახშირბადულმა ანალიზიმა აჩვენა, რომ ის 993-1202 გაჩნდა. მის გახარებაზე კი მუშაობდნენ მეცნიერები ისრაელიდან, აშშ-დან, ავსებს და შვედეთიდან. ახლა ხის სიმაღლე 3 მეტრს აღწევს. მისმა მეცნიერებმა 14 წელი დახარჯეს, თუმცა მას ნაყოფი ჯერ არ გამოუტანია, ამიტომ სპეციალისტები ვერ ადასტურებენ, რა სახეობას მიეკუთვნება მცენარე.თუმცა, მათი ვარაუდით, შესაძლოა „იუდეის ბალზამთან“ იყოს ადგილი, რომელიც არაერთხელ ნახსენები ბიბლიაშია. ბიბლიურ ტექსტებში ამ ბალზამს „ცორის“ და იმ ხის მასალისგან დამზადებული, რომელიც იმ დროს იყო ძვირად ღირებული იყო, მისი ექსპორტი კი იმპერიის მთელს ტერიტორიაზე განხორციელდა.

1766128010

წითელი მგლურა დაკავშირებულია ვირუსთან, რომელსაც თითქმის ყველა ადამიანი ატარებს — ახალი კვლევა

მსოფლიოში ერთ-ერთი ყველაზე გავრცელებული ვირუსული ინფექცია შეიძლება წითელი მგლურას თითქმის ყველა შემთხვევის საფუძველი იყოს. ამის შესახებ იუწყება ახალი კვლევა, რომელიც ასეთი კავშირის შესახებ ამ დროისთვის ყველაზე ძლიერ მტკიცებულებას გვთავაზობს.სტენფორდის უნივერსიტეტის მეცნიერთა მიერ ჩატარებული კვლევის თანახმად, ამ ქრონიკული ავტოიმუნური დაავადების „სასტიკი საიდუმლოს“ უკან შეიძლება ეპშტაინ-ბარის ვირუსი (EBV) იმალებოდეს.ეპშტაინ-ბარის ვირუსი არის პათოგენი, რომელიც „კოცნის დაავადებას“ (მონონუკლეოზი) იწვევს და ახალი აღმოჩენების თანახმად, მას შეუძლია პირდაპირ დააინფიციროს და გადააპროგრამოს კონკრეტული იმუნური უჯრედები და ეს გახდეს სისტემური წითელი მგლურას, შემოკლებით მგლურას სიმპტომების დაწყების მიზეზი.„ეს არის ყველაზე შთამბეჭდავი აღმოჩენა, რაც კი ჩემს ლაბორატორიაში გამიკეთებია მთელი ჩემი კარიერის განმავლობაში. ვფიქრობთ, ის წითელი მგლურას შემთხვევათა 100 პროცენტს ერგება“, — ამბობს ლაბორატორიის ხელმძღვანელი, იმუნოლოგი უილიამ რობინსონი.ზრდასრულ ადამიანთა აბსოლუტურ უმეტესობას მთელ მსოფლიოში, ცხოვრების გარკვეულ ეტაპზე აქვს შეხება ეპშტაინ-ბარის ვირუსთან, რომელიც თითქმის არანაირ სიმპტომს არ იწვევს და ლატენტურად იმელაბე სხეულის უჯრედებში.თუმცა, წითელი მგლურას შემთხვევაში, აღინიშნება ღრმა ინფექცია, სავარაუდოდ იმიტომ, რომ მათ EBV-ის უფრო ძლიერი შტამი შეხვდათ. მკვლევრებმა დაადგინეს, რომ ამ ავტოიმუნური დაავადების მქონე პაციენტთა შორის, EBV-ით ინფიცირებული B-უჯრედების (B-ლიმფოციტები) მაჩვენებელი დაახლოებით 400-დან ერთია.ლაბორატორიაში, ინფექციამ B უჯრედებში ცვლილება შეიტანა, გაააქტიურა სისტემა, რომელიც განაპირობებს მათი ანთებისთვის განკუთვნილი გენების „ჩართვას“.„ამას კი აქვს პოტენციალი, რომ ხელი შეუწყოს სისტემური დაავადების გამომწვევ ავტოიმუნურ რეაქციებს“, — ირწმუნება მკვლევართა ჯგუფი, რომელსაც სტენფორდის უნივერსიტეტის იმუნოლოგი შედი იუნისი ხელმძღვანელობდა.აღმოჩენა შესაძლოა დაგვეხმაროს, ამოიხსნას დიდი ხნის საიდუმლო იმის შესახებ, თუ პირველ რიგში რა იწვევს წითელ მგლურას და რატომ მიმდინარეობს მისი სიმპტომები, ერთი შეხედვით შემთხვევითი ციკლებით — გამწვავებებითა და ჩაცხრობით.წითელი მგლურა იწვევს იმას, რომ იმუნური სისტემა შეცდომით თავს ესხმის საკუთარი სხეულის ჯანმრთელ ქსოვილებს, რამაც შეიძლება გამოიწვიოს ფართომასშტაბიანი ანთება, პოტენციურად მძიმე, სიცოცხლისთვის საშიში შედეგებით... სრულად

1765986462

ქოლესტერინის მედიკამენტებმა, შესაძლოა, შეამცირონ დემენციის რისკი - ახალი კვლევა

ახალი კვლევა ვარაუდობს, რომ სტატინები დაგეხმარებათ ტვინის ჯანმრთელობის დაცვაში.კვლევა, რომელიც გამოქვეყნდა ჟურნალში Neurology, Neurosurgery & Psychiatry, მხარს უჭერს წინა კვლევებს, რომლებიც მიუთითებენ სტატინების თავის ტვინის დამცავ თვისებებზე.კვლევის თანახმად, სტატინები, მედიკამენტის ტიპი, რომელსაც ჩვეულებრივ იღებენ ადამიანები, რომლებსაც აქვთ “ცუდი" ქოლესტერინის მაღალი დონე, ამცირებს დემენციის ან ალცჰაიმერის დიაგნოზის რისკს.მკვლევარების თეორიით, სტატინებს შეუძლიათ გააუმჯობესონ კოგნიტური ჯანმრთელობა ანთების შემცირებით და ტვინში სისხლის ნაკადის გაუმჯობესებით.ახალი ანალიზი, რომელშიც მონაწილეობს ნახევარ მილიონზე მეტი ზრდასრული ადამიანი, აჩვენებს, რომ დაბალი სიმკვრივის ლიპოპროტეინების, “ცუდი” ქოლესტერინის, შემცირება დაკავშირებულია დემენციის რისკის არსებით შემცირებასთან, მათ შორის ალცჰაიმერის დაავადებასთან.გარდა სტატინებისა, ვინც რეგულარულად ვარჯიშობს და ჯანსაღ დიეტას იცავს, დაბალი ქოლესტერინი აქვს. ჯანსაღი დიეტა და რეგულარული ვარჯიში ამცირებს დემენციის რისკს.არსებობს რამდენიმე მექანიზმი, რომელიც შეიძლება ჩართული იყოს სტატინების ამ ეფექტში:ნაკლები ანთება - სტატინებს შეუძლიათ შეამცირონ ანთება, პრობლემა, რომელიც დაკავშირებულია ალცჰაიმერის დაავადებასთან და დემენციის სხვა ფორმებთან.ტვინში სისხლის მიმოქცევის გაუმჯობესება - სტატინებს შეუძლიათ გააძლიერონ ტვინში სისხლის მიმოქცევა, პოტენციურად გააუმჯობესონ ჟანგბადის და საკვები ნივთიერებების მიწოდება უჯრედებში და შეამცირონ დაზიანების შანსები.იმ ცილების ნელი ზრდა, რომლებიც აზიანებენ თავის ტვინს - სტატინებმა შეიძლება ხელი შეუშალოს ამილოიდ-ბეტა და ტაუს ზრდას, პროტეინებს, რომლებიც დაკავშირებულია დემენციასთან და ალცჰაიმერთან.გულის დაავადებების რისკ- ფაქტორების შემცირება - “ცუდი ქოლესტერინის” დონის შემცირებით, სტატინები ამცირებს სისხლძარღვთა დემენციის რისკს, დემენციის ტიპი, რომელიც დაკავშირებულია გულ-სისხლძარღვთა დაავადებებთან, რაც იწვევს ტვინში სისხლის მიმოქცევის დარღვევას.დასკვნები ხაზს უსვამს “ცუდი” ქოლესტერინის მართვის მნიშვნელობას, როგორც დემენციის პრევენციის საერთო სტრატეგიის ნაწილს.წყარო: mkurnali.ge

1765974180

OpenAI-მ სურათების გენერირების ახალი მოდელი გამოუშვა

OpenAI-მ გამოსახულებების ახალი გენერატორი ChatGPT Images წარადგინა. კომპანიის ვებ-გვერდზე გამოქვეყნებული ინფორმაციით, მოდელი ტექსტური მოთხოვნების საფუძველზე სურათების შექმნისთვის და მათი ზუსტი რედაქტირებისთვის არის განკუთვნილი.ChatGPT Images ფოკუსირებულია გამოსახულების დეტალების შენარჩუნებაზე. გენერაციის სიჩქარე ოთხჯერ გაიზარდა, ხოლო სურათები უფრო რეალისტური გახდა.„ჩვენი გამოსახულების გენერაციის ახალი ფლაგმანური მოდელის წყალობით, თქვენ მიიღებთ ზუსტად იმ შედეგს, რომელსაც წარმოიდგენთ - მიუხედავად იმისა, ქმნით რამეს ნულიდან თუ არსებულ ფოტოს ცვლით“, - აღნიშნეს OpenAI-ში.კომპანიაში ხაზი გაუსვეს, რომ მოდელში მოწინავე ტექნოლოგიებია გამოყენებული. პარალელურად, კომპანიამ გამოსახულებებთან მუშაობისთვის განახლებული ინტერფეისი წარადგინა. ChatGPT Images ყველა მომხმარებლისთვის ხელმისაწვდომი 16 დეკემბერს გახდა.

1765962319

იტალიის მთებში დინოზავრების ათასობით ნაკვალევი აღმოაჩინეს

ჩრდილოეთ იტალიის სტელვიოს ეროვნულ პარკში დინოზავრების ათასობით ნაკვალევი აღმოაჩინეს, რომლებიც 210 მილიონი წლით თარიღდება. ისინი ფოტოგრაფმა ელიო დელა ფერერამ იპოვა.ნაკვალევები, რომელთა დიამეტრიც ზოგჯერ 40 სანტიმეტრს აღწევს, პარალელურ რიგებადაა განლაგებული. ბევრ მათგანზე მკაფიოდ ჩანს თითებისა და ბრჭყალების კვალი. პალეონთოლოგების ვარაუდით, ეს ნაკვალევი პროზავროპოდებს ეკუთვნით - ბალახისმჭამელებს, რომლებსაც გრძელი კისერი, პატარა თავი და ბასრი ბრჭყალები ჰქონდათ.„ვერასდროს წარმოვიდგენდი, რომ ასეთ შთამბეჭდავ აღმოჩენას წავაწყდებოდი იმ რეგიონში, სადაც მე ვცხოვრობ“, - განაცხადა მილანელმა პალეონთოლოგმა, კრისტიანო დალ სასომ.ტრიასულ პერიოდში, დაახლოებით 250-201 მილიონი წლის წინ, კლდე, რომელზეც ნაკვალევები აღმოაჩინეს, მოქცევის ზონას წარმოადგენდა, რომელიც პერიოდულად იფარებოდა წყლით, მოგვიანებით კი ალპების მთათა სისტემის ნაწილი გახდა.