Apple მოწყობილობებში ხელოვნური ინტელექტის გამოყენებას იწყებს

1764850380

Apple-ის სახელის ისტორია, რომელიც სტივ ჯობსის დიეტამ განსაზღვრა

ბევრს გასჩენია კითხვა, თუ რატომ ჰქვია მსოფლიოს ერთ-ერთ ყველაზე ცნობილ ტექნოლოგიურ კომპანიას „Apple“. როგორც SlashGear წერს ის პირდაპირ სტივ ჯობსის პირადი ჩვევებიდან გაჩნდა.1970-იან წლებში ჯობსი ხილზე დაფუძნებულ დიეტებს ცდიდა და ერთ-ერთი ასეთი პერიოდის შემდეგ, ვაშლის ფერმიდან სახლში დაბრუნებულმა, კომპანია „Apple Computer“ შექმნა. მისი თქმით, სიტყვა Apple „მეგობრული, ცოცხალი და არა დამაშინებელი“ ჟღერადობის იყო - იდეალური ბრენდი სტარტაპისთვის, რომელიც მიზნად ისახავდა კომპიუტერების ხელმისაწვდომობას ჩვეულებრივი ადამიანებისთვის.სტივ ჯობსს თავდაპირველად ეჭვი ჰქონდა: უკვე არსებობდა The Beatles-ის ლეიბლი Apple Corps, რაც იურიდიულ პრობლემებს იწვევდა - და მართლაც, მოგვიანებით Apple-ს კომპენსაციის გადახდა მოუწია.არსებობს კიდევ ერთი პრაქტიკული მიზეზიც: Apple ალფავიტურად წინ იდგა Atari-ზე - იმ დროის მთავარ კონკურენტზე.რატომ დამკვიდრდა ეს სახელი?მეგობრული ჟღერადობა, სიმარტივე, ბრენდის ფილოსოფიის შესაბამისობა და ცოტაოდენი პრაგმატულობა შეთანხმდა ერთ სახელში, რომელიც დღეს მსოფლიოს ერთ-ერთ ყველაზე ცნობილ და ძლიერ ბრენდადაა ქცეული.

თავის ტვინი

1764791481

ტვინის კიბოს 7 ადრეული ნიშანი, რომელიც უყურადღებოდ არ უნდა დავტოვოთ - მეცნიერების მოსაზრება

ტვინის სიმსივნის ადრეული სიმპტომები, ერთი შეხედვით, არაფრითაა გამორჩეული და სხვა პრობლემებისთვის დამახასიათებელ მდგომარეობებს ემთხვევა. ასეთია, მაგალითად: შფოთვა, სინუსური ინფექციები, ქრონიკული თავის ტკივილი და სხვა.მეცნიერი ტვინის კიბოს იმ 7 ადრეულ ნიშანს გვიზიარებს, რომლებიც მას საკუთარ კვლევაში აქვს განხილული.ლაურა სტენდენი ამბობს, რომ ტვინის კიბოს მქონე ადამიანები ხშირად სიტყვებს ვერ იხსენებენ, მთლიანი წინადადების აწყობა უჭირთ ან საუბარში დაყოვნებით ერთვებიან. პაციენტების აღწერით, ეს "უცნაური და საერთო ხასიათიდან ამოვარდნილი" გამოცდილებაა, რომელსაც თავის დროზე ყურადღება არ მიაქციეს.სიტყვები დაღლილობისას, სტრესის დროს ან შფოთვისასაც შეიძლება დაგავიწყდეთ, მაგრამ ეს დროებითია. საყურადღებო მაშინაა, როცა ასე მუდმივად და მოულოდნელად გემართებათ;გონების დაბინდვა — ესაა მდგომარეობა, რომლის დროსაც ადამიანს ყურადღების კონცენტრაცია, მკაფიოდ ფიქრი ან სხვადასხვა რამის დამახსოვრება უჭირს. მაგალითად, სტენდენის ერთ-ერთ პაციენტს ექიმთან ვიზიტი ჰქონდა ჩანიშნული, მაგრამ დაავიწყდა, რისთვის ჩაეწერა.გონების დაბინდვას ბევრი რამ შეიძლება იწვევდეს, მათ შორის: მენოპაუზა, არასაკმარისი ძილი და სტრესი. ამის მიუხედავად, როცა მას სხვა ნევროლოგიური სიმპტომებიც ახლავს თან (მაგ: მეტყველების ან მხედველობის პრობლემები), ყურადღება უნდა მიაქციოთ;დაბუჟება ან ჩხვლეტა — კვლევაში ზოგმა პაციენტმა აღნიშნა, რომ ზოგჯერ დაბუჟების ან ჩხვლეტის შეგრძნება ჰქონდა, რომელიც სხეულის სხვადასხვა ნაწილზე გადადიოდა. ორ პაციენტში მსგავსი რამ მხოლოდ სხეულის ერთ მხარეს ვლინდებოდა, მაგალითად, სახის ქვედა მარჯვენა მიდამოში ან ენის ნახევარში.ეს მაშინ შეიძლება მოხდეს, როცა სიმსივნე ტვინის მგრძნობელობით ან მოტორულ არეალებზე ზემოქმედებს — სხეულის ნაწილებში სიგნალები სწორედ იქიდან იგზავნება. მსგავსი რამ ვლინდება ნერვის მიჭყლეტის, ცირკულაციის დარღვევის ან შაკიკის დროსაც, მაგრამ როცა ცალ მხარეს იგრძნობა, ეს განსაკუთრებით საყურადღებოა;მხედველობის დარღვევები — კიდევ ერთი გავრცელებული ადრეული სიმპტომი მხედველობის ცვლილებაა. მაგალითად, ერთმა პაციენტმა აღწერა, რომ ტელევიზორის ყურებისას გაორებულად ხედავდა, მაგრამ მიიჩნია, რომ უბრალოდ ახალი სათვალე სჭირდებოდა. მეორე ადამიანმა თქვა, რომ სწორი ხაზები გამრუდებულად ეჩვენებოდა.ამგვარი ნიშნები სხვა დაავადებებსაც ახასიათებს, მაგრამ დანარჩენ სიმპტომებთან თანხვედრა და უეცარი ან უცნაური ცვლილებები ექიმს უნდა გაუზიაროთ. განსაკუთრებით მაშინ, თუ ასევე გაწუხებთ კოორდინაციის პრობლემა, დაბუჟება ცალ მხარეს, თავის ტკივილი, მეტყველების გართულება, სისუსტე და თავბრუსხვევა;არეული ხელწერა — ბევრი პაციენტი ამბობს, რომ ხელის მოძრაობისა და მხედველობის კოორდინაცია დარღვეული ჰქონდათ. ამ დროს შეიძლება ხელნაწერი აირიოს, ანუ ის და ისე ვერ გადაიტანოთ ფურცელზე, რაც და როგორც გინდოდათ. ამ შემთხვევაშიც ყურადღების მიქცევა მაშინ გმართებთ, როცა მსგავსი რამ მუდმივად იჩენს თავს;პიროვნული ცვლილებები — ქცევისა და გუნება-განწყობის ცვლილება კიდევ ერთი პოტენციური ნიშანია. შეიძლება ადამიანს მოულოდნელად მოტივაცია გაუქრეს ან გაღიზიანება მოეძალოს და ეს გადაწვასთან დააკავშიროს, მაგრამ საქმე უფრო სერიოზულ დაავადებასთან ჰქონდეს.ლაურა სტენდენი იკვლევს მეთოდებს, რომლებიც ასეთი ადრეული სიმპტომების იდენტიფიცირებაში დაგვეხმარება. მათ შორისაა კოგნიტიური ტესტები, რომლებითაც ადამიანის მეხსიერებას, ყურადღებასა და მეტყველებას შეისწავლიან; ასევე, განიხილება სისხლის ანალიზი კიბოს დნმ-ის ფრაგმენტების საპოვნელად.მეცნიერი ამბობს, რომ ყველა პაციენტი ერთსა და იმავეს აღნიშნავს: თუკი რაიმე ზედმეტად არანორმალურად და უჩვეულოდ გეჩვენება, ექიმს გაესინჯე. რაიმე სერიოზული რომც არ აღმოჩნდეს, ამაში დარწმუნება ყველაფრად ღირს.

პორნო

1764772860

პორნოგრაფიის ეფექტი ტვინზე - კვლევის შედეგები

სტატისტიკის მიხედვით, დღეს პორნოგრაფია უკვე ჩვეულებრივი მოვლენაა: 2018 წლის კვლევამ აჩვენა, რომ ერთი თვის განმავლობაში კაცების 91,5% და ქალების 60,2% მოიხმარდა მსგავს მასალას.როგორც ცვლის ტვინს პორნოგრაფია2015 წელს ჩატარებულმა კვლევამ — ტვინის ერთ-ერთმა პირველმა კვლევამ პორნოგრაფიის მამრობითი სქესის მომხმარებლებზე — აღმოაჩინა კორელაცია პორნოგრაფიის გამოყენებასა და ნაცრისფერ მატერიის შემცირებას შორის. ეს ხდება ტვინის დაჯილდოების სისტემის ნაწილში, რომელიც მონაწილეობს მოტივაციასა და გადაწყვეტილების მიღებაში.სავარაუდოდ, ეს უკავშირდება იმ ფაქტს, რომ პორნოგრაფიის უფრო დიდი რაოდენობით მოხმარებისას ქვეითდება კავშირი ტვინის ფრონტალურ ქერქსა — ანუ გადაწყვეტილების მიღებაზე პასუხისმგებელ ნაწილსა — და დაჯილდოების სისტემას შორის. შედეგად, ეს იწვევს მეტ სურვილსა და იმპულსურ ქცევებს, რადგან ადამიანს სჭირდება უფრო მეტი სტიმული, რათა იგრძნოს იმავე დონის სიამოვნება, რაც ადრე.სხვა კვლევამ, რომელიც 2016 წელს გამოქვეყნდა, აჩვენა, რომ სუბიექტების 49% ისეთ მასალას მოიხმარდა, რომელსაც აქამდე ამაზრზენადაც კი მიიჩნევდა. რადგან პორნოგრაფია შეიძლება იწვევდეს ტვინში ცვლილებებს და სიამოვნების აღქმაზეც ახდენდეს გავლენას, მომხმარებლებმა, შესაძლოა, დროთა განმავლობაში კიდევ უფრო ექსტრემალური პორნოგრაფიის გამოყენება დაიწყონ.საბოლოოდ, ეს ყველაფერი შეიძლება აისახოს ჩვენს პირად ცხოვრებაზე და ურთიერთობებზე.როგორ მოქმედებს პორნოგრაფია ურთიერთობებზეარსებობს კვლევები, რის მიხედვითაც, პორნოგრაფიას შეიძლება დადებითი ეფექტიც ჰქონდეს. მაგალითად, ხელი შეუწყოს წყვილების სექსუალური ფანტაზიების განვითარებასა და ფანტაზიებს. მიუხედავად ამისა, კვლევების უმეტესობა უთითებს, რომ პორნოგრაფიის გამოყენებას უარყოფითი ეფექტი აქვს ურთიერთობებზე.პორნოგრაფიის ხშირად გამოყენება ძირითადად ასოცირდება ურთიერთობისგან ნაკლებ კმაყოფილებასთან. მეტიც, ეს ასოცირდება ღალატის უფრო მაღალ მაჩვენებელთან, ერთგულების დაბალ დონესთან და ნდობის ნაკლებობასთან.ასევე ფიქსირდება გამოწვევები, რომლებიც დაკავშირებულია არარეალურ მოლოდინებთან, პარტნიორის მიმართ სექსუალური ინტერესის დაქვეითებასთან.2011 წლის კვლევამ აჩვენა, რომ პორნოგრაფიის გამოყენება პირდაპირ დაკავშირებული იყო წყვილებს შორის სექსის ნაკლებობასთან.2021 წელს ჩატარებულმა კვლევამ, რომელიც 18-დან 35 წლამდე ასაკის კაცებში პორნოგრაფიის მოხმარებასა და სექსუალურ დისფუნქციას შორის კავშირს იკვლევდა, აჩვენა, რომ მათგან 20%-ში გარკვეული სექსუალური დისფუნქცია ფიქსირდებოდა.იმავე წელს ცატარებულმა, კიდევ ერთმა კვლევამ, რომელშიც 14-დან 17 წლამდე 11 000 ევროპელი მოზარდი მონაწილეობდა, აჩვენა, რომ ისინი, ვინც პორნოგრაფიას მოიხმარდნენ, უფრო მეტად დაკავშირებულები იყვნენ აგრესიულ ქცევასთან.გამოსავალივინაიდან პორნოგრაფიის გამოყენება ზოგჯერ ასოცირდება სირცხვილთან, მნიშვნელოვანია ეს გადაილახოს. თუ წყვილიდან ერთ-ერთი დამოკიდებულია პორნოგრაფიაზე, მნიშვნელოვანია, რომ მათ ეს ერთად გადალახონ.მკვლევრების თქმით, პარტნიორთან ამ თემაზე საუბარი მნიშვნელოვნად დაეხმარება ადამიანს შესაბამისი პრობლემების დაძლევაში. ამასთან, არსებობენ შესაბამისი თერაპევტებიც, რომლებისთვისაც მიმართვა არასდროს არის გვიან. წყარო 

აღდგომის კუნძული

1764683820

ახალმა კვლევამ აღდგომის კუნძულის ყველაზე დიდ საიდუმლოებს საბოლოოდ გასცა პასუხი

რაპა-ნუი, იგივე აღდგომის კუნძული, პოპულარულ კულტურაში ხშირად წარმოჩენილია, როგორც საიდუმლოებით მოცული ადგილი. დასაბუთება ნათელია — წყნარი ოკეანის ამ ციცქნა, მიყრუებულ კუნძულზე აღმართულია თითქმის 1000 უზარმაზარი ქანდაკება, იგივე მოაი.ამ მონუმენტთა მასშტაბის და რაოდენობის ახსნა ადვილი არ არის.მას შემდეგ, რაც მე-18 საუკუნეში ეს ქვის გიგანტები ევროპელებმა პირველად ნახეს, გარესამყარომ კუნძული აბსოლუტურ იდუმალებად შერაცხა, თითქოს მისი ახსნა არქეოლოგთა შესაძლებლობების ზღვარს მიღმა იყო. ნაწილობრივ სწორედ ამან გახადა კუნძული ასე სახელგანთქმული.ტუროპერატორები აუხსნელს კარგად ყიდიან. დოკუმენტური ფილმები ამოუხსნელ თავსატეხს გვპირდებიან. პოპულარული წიგნები სვამენ კითხვას, როგორ შეეძლო „პრიმიტიულ ხალხს“ 70-ტონიანი მეგალითების გადაადგილება.არქეოლოგიურმა კვლევებმა ქანდაკებების მრავალი სხვადასხვა ახსნა შემოგვთავაზა. მონუმენტები 1200 – 1700 წლებს შორისაა აგებული, მაგრამ კონსენსუსი არც ამ საკითხზე არსებობს.ათწლეულების განმავლობაში, ექსპერტები შესაძლო სცენარებს გვთავაზობდნენ: ძლევამოსილი მმართველები მუშებს მეთაურობდნენ; ელიტების მიერ კონტროლირებადი ქანდაკებების კარიერები; ხის ციგები, რომლებსაც ასეულობით კუნძულელი მიათრევდა; საგორავები სისტემები, ხის ლიანდაგები და ა. შ. ავტორიტეტულ მტკიცებებსა და დამაჯერებელ ნარატივებზე დაყრდნობით, ეს ცნობები იშვიათადაა დაკავშირებული არქეოლოგიურ მტკიცებულებებთან.ნიუ-იორკის ბინჰემტონის უნივერსიტეტის არქეოლოგი, ანთროპოლოგიის პროფესორი კარლ ლიპო აღდგომის კუნძულს უკვე ოც წელიწადზე მეტია, რაც სწავლობს. ახალ კვლევაში, მან და მისმა კოლეგებმა საიდუმლო სამი არსებითი გზით ამოხსნეს.პირველ რიგში, დრონით გადაღებული 11 686 ფოტოს გამოყენებით შექმნეს რანო-რარაკუს ყოვლისმომცველი, სამგანზომილებიანი მოდელი; რანო-რარაკუ არის ვულკანური კრატერი, საიდანაც არის გამოქანდაკებული მოაის 95 პროცენტი. ეს სისტემური დოკუმენტირება იყო — ყოველი კალთა, ყოველი ამოჭრილი ზედაპირი, წარმოების ყოველი მახასიათებელი სანტიმეტრიანი რეზოლუციით გადაიღეს.მოდელმა დადო პროგნოზები, რომელთა დატესტვაც შესაძლებელი იყო: თუკი წარმოება ცენტრალიზებული იყო, სახელოსნოები შეჯგუფებული უნდა ყოფილიყო; თუკი ისინი იერარქიული იყო, გამოყენებულ რესურსთა თითოეულ დონეში უნდა აღმოეჩინათ სხვაობები; თუკი ეს ელიტების მიერ იყო ნაბრძანები, ტექნოლოგია სტანდარტიზებული უნდა ყოფილიყო.მონაცემებმა საპირისპირო ცხადყო: დრონის ფოტოებმა აჩვენა 30 ერთმანეთისგან დამოუკიდებელი, ერთდროულად მომუშავე სახელოსნო. როგორც ჩანს, ზემოდან-ქვემოთ ორგანიზების ნაცვლად, პატარა, კლანების დონის ჯგუფები ინოვაციურ ადამიანურ ინჟინერიას იყენებდნენ.რანო-რარაკუს ახსნის წინა მცდელობები წარუმატებელი აღმოჩნდა არა იმიტომ, რომ ამოუხსნელ საიდუმლოს მალავდა, არამედ გამოქვეყნებული დოკუმენტაციის ნაკლებობისა და ტრადიციული რუკების შედგენის მეთოდების შეზღუდვების გამო. ორგანზომილებიანი რუკები ვერ ასახავს სამგანზომილებიან კავშირებს... ვრცლად

კიბერუსაფრთხოების მკვლევრები მიმართვას ავრცელებენ

1764657960

ამ საიტებზე გადასვლით კომპიუტერს საფრთხეში ჩავაგდებთ და ჩვენი მონაცემებიც ჰაკერის მსხვერპლი გახდება - კიბერუსაფრთხოების სპეციალისტების განმარტება

კიბერუსაფრთხოების მკვლევრები გვაფრთხილებენ, რომ ყალბ პორნოსაიტებზე თუ რამეს დავაჭერთ, კომპიუტერში შეიძლება მავნე პროგრამა გადმოვიდეს და ჩვენი მონაცემებიც ჰაკერის მსხვერპლი გახდება.კერძოდ, კიბერუსაფრთხოების სპეციალისტებმა გამოავლინეს სქემა, რომელიც ჰაკერებმა მომხმარებლების მონაცემების „ხელში ჩასაგდებად“ მოიფიქრეს. ჰაკერები ამისათვის ცნობილი საიტების, xHamster-ისა და Pornhub-ის, გაყალბებულ ვერსიებს იყენებენ.როგორც სპეციალისტები განმარტავენ, ეკრანებზე Windows-ის ყალბი განახლება ჩნდება მას შემდეგ, რაც მომხმარებელი ყალბ პორნოსაიტებზე რამეს დააჭერს. რეალურად კი არანაირი განახლება არ მიმდინარეობს — თავდასხმის ფარგლებში Windows-ის ეკრანის იმიტაციას აკეთებენ.პირველ რიგში გვთხოვენ, რომ Windows-ის ღილაკსა და R-ს დავაჭიროთ, რის შემდეგად დიალოგური ფანჯარა იხსნება. ამასობაში მავნე ინსტრუქციებს პროგრამა ავტომატურად აკოპირებს. მომხმარებელს შემდეგ CTRL+V ღილაკებზე დაჭერას სთხოვენ (კოპირებული ინსტრუქციები ასე ბუფერზე გადმოდის), ბოლოს კი — Enter-ზე. შედეგად კომპიუტერი ჰაკერის დომენიდან წამოსულ კოდს უშვებს.ინსტრუქციის შესრულების შემთხვევაში კომპიუტერზე შეიძლება გაუცნობიერებლად გადმოვწეროთ მავნე პროგრამები, მათ შორის Rhadamanthys, Vidar 2.0, RedLine, Amadey, Trojans და ა. შ. ასე შეიძლება ჩვენი მონაცემები ჰაკერებს ჩავუგდოთ ხელში.თუკი შემთხვევით მოვტყუვდით და ეკრანზე ასეთი განახლება გამოვა, მისგან თავის დაღწევა მაინც შესაძლებელია. ამისათვის კლავიატურაზე F11 ღილაკს უნდა დავაჭიროთ, რომელიც ყველაფერს ჩახურავს.უფრო დეტალურად იხილეთ წყარო

თოვლის კაცი

1764605792

FBI-მ თოვლის კაცზე ოფიციალური ფაილები გამოაქვეყნა - ექსპერტიზის დეტალები

FBI-ის ელექტრონული საცავში ცნობილ ადამიანებზე, პოლიტიკოსებსა თუ კრიმინალებზე ადრე გასაიდუმლოებული და დავიწყებული ათასობით დოკუმენტი ინახება. ასეთ დოკუმენტებს მხოლოდ ამ ადამიანთა სიკვდილის შემდეგ ასაჯაროებს.ცოტა ხნის წინ ამ პლატფორმაზე 22-გვერდიანი ფაილი გამოქვეყნდა იეტის, იგივე თოვლის კაცის, შესახებ.ამ მითურ არსებას ბუნდოვანი ისტორია აქვს. მიიჩნევენ, რომ იეტი ნახევრად ადამიანია, ნახევრად კი — ცხოველი. ის ჩრდილოეთი ამერიკის ტყეებში არაერთხელ დაუფიქსირებიათ. თოვლის კაცმა ფანატიკოსებში ისეთი აღტაცება გამოიწვია, რომ ჭეშმარიტების ძიების პროცესში დიდმა თაყვანისმცემლებმა მთავრობაც კი ჩარიეს.FBI-ის საცავზე გამოქვეყნებულ ოფიციალურ ფაილში ძირითადად 1976-1977 წლების მიმოწერაა ასახული; იეტის საინფორმაციო ცენტრის დირექტორმა, პიტერ ბერნმა, FBI-ს თმის უცნაური ნიმუშის შემოწმება სთხოვა.თავდაპირველად ბიურომ ნიმუშის შესწავლაზე უარი განაცხადა, რადგან მათი ლაბორატორია მხოლოდ კრიმინალურ საქმეებზე მუშაობდა. მოგვიანებით ცნობილმა გაზეთებმა, მათ შორის New York Times-მა Washington Star-News-მა, ამ მოვლენის შესახებ სტატიები გამოაქვეყნეს, რის გამოც FBI ექსპერტიზის ჩატარებას დათანხმდა.რამდენიმეთვიანი ლოდინის შემდეგ პასუხი მოვიდა, რომელიც შეთქმულების თეორიის მოყვარულთათვის სამწუხარო აღმოჩნდა — კვლევამ დაადგინა, რომ თმის ნიმუში სინამდვილეში ირმისებრთა ოჯახის წარმომადგენელს ეკუთვნოდა.ამ იმედგაცრუების მიუხედავად, იეტის ფანატიკოსები გამოძიების ფედერალური ბიუროს მონაცემებს არ ენდობიან, ბევრი მათგანი კი ძიებას კვლავაც აგრძელებს.

შავი ხვრელი

1764534473

ფიზიკოსმა ახსნა, რა მოუვა „შავ ხვრელში“ მოხვედრილ ადამიანს

მეცნიერებმა გამოთქვეს ჰიპოთეზა, რომ  შესაძლოა არსებობდნენ ე.წ.„პრიმიტიული“ შავი ხვრელები, ობიექტები, რომლებიც სამყაროს არსებობის ადრეულ ეტაპზე წარმოიქმნენ. ამის შესახებ Daily Mail-ი ვანდერბილტის უნივერსიტეტის ფიზიკოს რობერტ შერერზე დაყრდნობით წერს.სამეცნიერო თეორიის მიხედვით, ეს ჰიპოთეტური ობიექტები მიკროსკოპული ზომის მიუხედავად კოლოსალურ მასას ფლობენ,  ფიზიკოსის თქმით, თუნდაც უმცირეს შავ ხვრელთან ადამიანის შეჯახება ტყვიის ჭრილობას გაუტოლდებოდა, რადგან გრავიტაციული ძალები და დარტყმითი ტალღები ორგანიზმის ქსოვილებს მყისიერად გაანადგურებდა.თუმცა, მსგავს  ანომალიასთან შეჯახების ალბათობა უკიდურესად მცირეა. პრიმიტიული შავი ხვრელები ფართოდ რომ ყოფილიყვნენ გავრცელებული, კაცობრიობა უკვე დიდი ხნის წინ შეეჯახებოდა მათ და ზემოქმედების შედეგებიც ძალიან მძიმე იქნებოდა.

ბანაობა

1764437868

იაპონიაში გამოიგონეს სარეცხი მანქანა, რომელიც ადამიანებს „აბანავებს“

იაპონურმა კომპანიამ Science საზოგადოებას წარმოადგინა აბაზანის მისაღებად განკუთვნილი ფუტურისტული, სრულად ავტომატიზებული მოწყობილობა. ინოვაციური განვითარების შესახებ ინფორმაციას გამოცემა Barron's ავრცელებს.პროტოტიპი, სახელწოდებით „მომავლის სარეცხი მანქანა ადამიანებისთვის“, ოსაკაში გამართულ მსოფლიო გამოფენაზე ერთ-ერთ ყველაზე განხილვად ექსპონატად იქცა. მოწყობილობა წარმოადგენს თანამედროვე ვერსიას იმ მოდელისა, რომელიც კომპანიამ პირველად 1970 წელს აჩვენა. ახალი აპარატის პირველი პარტიები უკვე შეიძინა ოსაკის ერთ-ერთმა სასტუმრომ და მსხვილმა საცალო ქსელმა.მოწყობილობა ადამიანის გაწმენდის პროცესს განახორციელებს დაწოლილ მდგომარეობაში, სპეციალურ ორ მეტრზე მეტ სიგრძის კაპსულაში. სარეცხი სისტემა აერთიანებს მიკრობუშტუკებზე დაფუძნებულ ტექნოლოგიასა და შხაპს, რის შემდეგაც ავტომატურად აქტიურდება გაშრობის რეჟიმი. სრული პროცესი — დაბანიდან სრულ გაშრობამდე დაახლოებით 15 წუთს იკავებს.აპარატის ერთ-ერთი გამორჩეული მახასიათებელია ინტეგრირებული რელაქსაციის სისტემა, რომელიც მოიცავს დამამშვიდებელ მუსიკასა და ვიზუალურ ეფექტებს. ჩაშენებული სენსორები უწყვეტად აკონტროლებს მომხმარებლის ფიზიოლოგიურ მაჩვენებლებს, მათ შორის გულის რიტმს, რაც მოწყობილობას საშუალებას აძლევს ავტომატურად მოახდინოს რეჟიმების მორგება.კომპანიის წარმომადგენლების განცხადებით, მოწყობილობა განსაკუთრებით მნიშვნელოვანი იქნება ხანდაზმული ადამიანებისა და მათთვის, ვისაც შეზღუდული აქვს მოძრაობა და ტრადიციული შხაპის მიღება უჭირთ. პროდუქტის ექსკლუზიურობის გამო გამორჩეული მოდელის წარმოება შეზღუდული იქნება, სულ 50 ერთეული დამზადდება.

ტვინი

1764437170

მეცნიერებმა ტვინის განვითარების ბოლო ფაზა დაადგინეს

კემბრიჯის უნივერსიტეტის მკვლევრებმა ადამიანის ტვინის განვითარების ხუთი ძირითადი ეტაპი გამოავლინესკემბრიჯის უნივერსიტეტის მეცნიერებმა განსაზღვრეს ადამიანის ტვინის განვითარების ხუთი მნიშვნელოვანი ფაზა. კვლევის შედეგები, რომლებიც ჟურნალ Nature Communications-ში გამოქვეყნდა, მიუთითებს, რომ ტვინის „ზრდასრულ“ ეტაპს ადამიანი საშუალოდ 32 წლის ასაკში აღწევს.კვლევის მიხედვით, სხვა გარდამავალ ეტაპებს 9, 66 და 83 წლის ასაკი წარმოადგენს. პროექტის ხელმძღვანელმა ალექსა მოსლიმ აღნიშნა, რომ ამ ეტაპების ცოდნა მნიშვნელოვან ინფორმაციას იძლევა ტვინის განვითარების ინდივიდუალურ განსხვავებებზე, რაც ბავშვებში სწავლის სირთულეებსა და ხანდაზმულებში დემენციის განვითარებას უკეთესად ხსნის.მეცნიერებმა მაგნიტურ-რეზონანსული ტომოგრაფიის (MRT) გამოყენებით შეისწავლეს თითქმის 4000 ადამიანის ტვინი, ახალშობილებიდან 90 წლის ასაკამდე. თანამედროვე ტექნოლოგია მეცნიერებს საშუალებას აძლევს დეტალურად დააკვირდნენ ტვინის სხვადასხვა უბნის შორის არსებულ კავშირებს.მკვლევრების მოსაზრებით, 83 წლის შემდეგ ტვინის ბოლოს ეტაპი დგება.ტვინის განვითარების ბოლო ფაზა დაახლოებით 83 წლის ასაკში დგება. ამ ეტაპზე ტვინი ნაკლებად ეყრდნობა თავის უბნებს შორის ინტეგრირებულ ურთიერთქმედებას, ხოლო ნერვული უჯრედების მდგომარეობა თანდათან უარესდება.მეცნიერის თქმით, ტვინის განვითარების სხვადასხვა ფაზის შესწავლა აჩვენებს, რომ ეს პროცესი  ეტაპობრივად მიმდინარეობს. აღნიშნული მოდელი მეცნიერებს საშუალებას აძლევს გამოავლინონ ასაკობრივი პერიოდები, როცა ტვინი განსაკუთრებით მოწყვლადია გარე ფაქტორების მიმართ.

თავის ტვინი

1764352265

ცხვირის წვეთები, რომელიც თავის ტვინის ყველაზე აგრესიულ კიბოს ებრძვის - ახალი კვლევა

მკვლევრებმა შექმნეს ცხვირის წვეთები, რომლებიც ცხვირში არსებულ ნერვებს ცენტრალურ ნერვულ სისტემამდე მიუყვება, რათა ებრძოლოს თავის ტვინის ყველაზე მომაკვდინებელ კიბოს.პირველადი ცდის შედეგები აჩვენებს, რომ პრეპარატმა უსაფრთხოდ მიაღწია სამიზნეს და თაგვები სასიკვდილო სიმსივნეებისგან დაიცვა.„ეს მიდგომა აჩენს გლიობლასტომის უფრო უსაფრთხო და ეფექტიანი სამკურნალო საშუალებების იმედს და წარმოადგენს მნიშვნელოვან წინ გადადგმულ ნაბიჯს კლინიკური გამოყენებისკენ. ის ხელახლა განსაზღვრავს, თუ როგორ შეიძლება კიბოს იმუნოთერაპიის მიღწევა სხვაგვარად ძნელად მისადგომი სიმსივნეების შემთხვევაში“, — ამბობს ვაშინგტონის უნივერსიტეტის ნეიროქირურგი ალექსანდერ სტეგი.გლიობლასტომა სიმსივნეები ძალიან აგრესიულია, ძნელია მათი ადრეული დაფიქსირება და თიშავს ჩვენი სხეულის ტიპურ იმუნურ რეაგირებას, რის გამოც რთულია კიბოს ტრადიციული თერაპიებით მათი მიზანში ამოღება.ეს სიმსივნეები მიწვდომადაც ძალიან რთულია, რადგან წარმოიქმნება თავის ტვინში ან ცენტრალური ნერვული სისტემის გასწვრივ, ნებისმიერ ადგილას.ეს კიბო აზიანებს თავის ტვინის ფუნქციას, რადგან იწვევს მიმდებარე ჯანმრთელი ქსოვილების შეშუპებას, შეკუმშვას და სისხლის მიწოდების შეზღუდვას.წარსულში, მკვლევრებმა შეიმუშავეს მეთოდი, რომელიც თაგვების იმუნურ სისტემას ატყობინებს ფარული კიბოს არსებობის შესახებ; ამისათვის მიმართეს კიბოს უჯრედებში ინტერფერონის გენების სტიმულირებას (STING). როგორც წესი, ინტერფერონის გენები სხეულს ვირუსული ინფექციების შესახებ ატყობინებს.სამწუხაროდ, პრეპარატები, რომლებმაც ამას მიაღწიეს, სხეულში სწრაფად იშლება და საჭიროებს მრავალჯერად ინვაზიურ შეყვანას, რათა მიაღწიოს პირდაპირ კიბოს.ვაშინგტონის უნივერსიტეტის ნეირომეცნიერმა აკანკშა მაჰაჯანმა და მისმა კოლეგებმა ნანოტექნოლოგიის გამოყენებით შეიმუშავეს უფრო მარტივი გზა პრეპარატების საჭირო ადგილამდე მისაღწევად.„ნამდვილად გვსურდა, რომ ეს პროცესი მინიმუმამდე შეგვემსუბუქებინა პაციენტებისთვის, რომლებიც უკვე ისედაც ავად არიან; ვიფიქრე, რომ ამ პრეპარატების არაინვაზიური გზით მიწოდებისთვის შეგვეძლო სფერული ნუკლეინის მჟავის პლატფორმების გამოყენება“, — განმარტავს მაჰაჯანი.მათ STING-ის გამააქტიურებელი მოლეკულები სფერულ გენეტიკურ მასალად გარდაქმნეს, რათა უფრო დიდხანს შეენარჩუნებინათ სტაბილურობა. ამის მისაღწევად, მკვლევრებმა გენეტიკური მასალა ოქროს ნანონაწილაკის ბირთვს შემოახვიეს.ამის შემდეგ, ეს პრეპარატი მკვლევრებმა გლიობლასტომის მქონე თაგვებზე დატესტეს. ასე დადგინდა, რომ ოქროზე შემოხვეულმა გენეტიკურმა ინსტრუქციებმა წარმატებით გაააქტიურა STING გზა, რათა დაებლოკა სიმსივნის ზრდა.„ამ კვლევით ჩვენ ვაჩვენეთ, რომ ზუსტად დაპროექტებული ნანოსტრუქტურები, სახელად სფერული ნუკლეინის მჟავები, უსაფრთხოდ და ეფექტიანად ააქტიურებენ მძლავრ იმუნურ გზას თავის ტვინში“, — ამბობს სთეგი.მკვლევრები გვაფრთხილებენ, რომ ჯერ კიდევ გრძელი გზაა გასავლელი, ვიდრე ადამიანებზე ჩატარდება კლინიკური ცდები და საჭიროა, რომ ამ ტაქტიკას ზურგს უმაგრებდეს თავდასხმის სხვა მეთოდები, რადგან კიბოს უჯრედებს შეუძლიათ, „ჭკუით აჯობონ“ STING გზას.თუმცა, როცა ცხვირის წვეთებთან ერთად გამოიყენეს იმუნური სისტემის გამაძლიერებელი სხვა პრეპარატებიც, მკვლევრებმა თაგვებში შეძლეს გლიობლასტომის წინააღმდეგ ხანგრძლივი იმუნიტეტის გამომუშავება.გლიობლასტომა თავის ტვინის ყველაზე გავრცელებული ავთვისებიანი სიმსივნეა. პაციენტთა მხოლოდ 6,9 პროცენტია ცოცხალი დიაგნოზიდან ხუთი წლის შემდეგ.„როდესაც ბებიაჩემს ბოლო სტადიის ძუძუს კიბოს დიაგნოზის შემდეგ განუვითარდა თავის ტვინის მეტასტაზური სიმსივნე, გამოვცადე, თუ რა სასტიკი გავლენა მოახდინა ამ დაავადებამ მასზე და ყველა გარშემომყოფზე. მისმა ბრძოლამ შთამაგონა ამ ვერაგ სენთან ბრძოლა; ამის საშუალება განათლებამ და წვრთნამ მომცა, თავის ტვინის კიბოს გენეტიკის უკეთესად შესწავლამ“, — ამბობს სტეგი.კვლევა PNAS-ში გამოქვეყნდა.მომზადებულია siteman.wustl.edu-ისა და ScienceAlert-ის მიხედვით, რომელიც მიხეილ ჭაბუკაშვილმა თარგმნა

კატები

1764345697

ახალმა კვლევამ შინაური კატების ევროპაში გამოჩენის დრო დააზუსტა

შინაური კატები ევროპაში დაახლოებით 4 ათასი წლით გვიან გამოჩნდნენ, ვიდრე აქამდე ითვლებოდა - ასეთ დასკვნამდე ახალი კვლევის ავტორები მივიდნენ.მათ დაადგინეს, რომ კატები ჩვენი წელთაღრიცხვის დასაწყისში გამოჩნდნენ და კონტინენტზე რომაელი ჯარისკაცების წყალობით გავრცელდნენ. კატები ჯერ კიდევ ძველ ეგვიპტეში, 10 ათასი წლის წინ მოაშინაურეს. აქამდე ითვლებოდა, რომ ეს ცხოველები ევროპაში 6 ათასი წლის წინ, ნეოლითის ხანაში, ახლო აღმოსავლელ მიგრანტებთან ერთად მოხვდნენ.მეცნიერებმა ევროპასა და მცირე აზიაში აღმოჩენილი კატების ნაშთები შეისწავლეს, მათი გენომი აღადგინეს და თანამედროვე კატების გენომს შეადარეს. აღმოჩნდა, რომ ძვლები, რომლებიც ადრე შინაური კატების ეგონათ, სინამდვილეში ადგილობრივ ტყის კატებს ეკუთვნოდათ. შინაური კატები კი კონტინენტზე 2 ათასი წლის წინ მოხვდნენ.„დავადგინეთ, რომ შინაური კატის ყველაზე ადრეული გენომი ევროპაში რომი იმპერიის პერიოდს უკავშირდება. მთელს კონტინენტზე ვერ ვიპოვეთ ვერცერთი შინაური კატა, რომლის ძვლებიც 2 ათასი წლით ადრე იქნებოდა დათარიღებული“, - განაცხადა პალეონტოლოგმა, კვლევის ხელმძღვანელმა კლაუდიო ოტონიმ.შინაური კატების ყველაზე ადრეული გენომი იმჟამინდელი რომის იმპერიის ტერიტორიაზე აღმოაჩინეს, კერძოდ თანამედროვე იტალიაში, სერბეთში, ავსტრიასა და ინგლისში. მკვლევრები მიიჩნევენ, რომ კატები კონტინენტზე ძალიან სწრაფად გავრცელდნენ.

მარსზე ელვა დააფიქსირეს

1764239626

პირველად ისტორიაში, მარსზე ელვა დააფიქსირეს

მარსის ქვიშებში მოხეტიალე მავალმა პასუხი გასცა დიდი ხნის კითხვას: ელავს თუ არა მარსზე თუ ის არავის ესმის, მაინც აქვს თუ არა ხმა?NASA-ს მავალ პერსევერანსის ჩანაწერებში, პირველად ისტორიაში, მეცნიერებმა გამოავლინეს ელექტრული განმუხტვა, რომელიც მარსის მტვრის მოვლენებსა და მტვრის ქარბორბალებში მოხდა; თანაც არა ერთხელ, არამედ 55-ჯერ მარსის ერთი წლის განმავლობაში.მტვრიანი ამინდი, რომელშიც ეს მოვლენები მოხდა, გვიჩვენებს იმ კონკრეტულ გარემო პირობებს, რომლებიც საჭიროა ელექტრობის წარმოსაქმნელად მარსის თხელ, მშრალ ატმოსფეროში; ამის შესახებ დიდხანს ეჭვობდნენ, მაგრამ პირდაპირ დოკუმენტირებული აქამდე არასოდეს ყოფილა.ითვლება, რომ ელვა წარმოიქმნება მაშინ, როდესაც ატმოსფეროში ტურბულენტური პირობები ნაწილაკებს ერთმანეთს აჯახებს, აბზრიალებს და აჩენს მუხტს. თანდათანობით იმდენი მუხტი გროვდება, რომ სადმე უნდა წავიდეს — ამ დროს ხდება განმუხტვა.დედამიწაზე ელვა ყველგანაა და ჩვენს პლანეტაზე ერთ-ერთი ულამაზეს ამინდს წარმოქმნის.ელვა დაფიქსირებულია იუპიტერსა და სატურნზეც, სავარაუდოდ კი ნეპტუნსა და ურანზეც; ყველა ეს პლანეტა დედამიწისგან ძლიერ განსხვავდება. ღია კითხვად რჩება ელვა ვენერაზე.მოდელები მიუთითებს, რომ თუკი მარსზე ელექტრული განმუხტვა ხდება, ეს ძირითადად ზედაპირთან ახლოს უნდა იყოს, სადაც ატმოსფერული წნევა ყველაზე მაღალია.