"იცოდე, როცა შეგხვდები, მაგრად გეჩხუბებიო... ეს იყო ჩვენი უკანასკნელი საუბარი..." - მაკა შალიკაშვილი "პრაიმტაიმთან" მამას იხსენებს

მაკა შალიკაშვილს 70 წლის მამა აგვისტოში გარდაეცვალა. ამბობს, რომ ახლა უფრო უჭირს უმამობა და ხშირად, როდესაც ენატრება და მის საყვარელ ადგილებს სტუმრობს, აღმოაჩენს, რომ აღარ ჰყავს ადამიანი, რომლის გავლენის ქვეშაც მთელი ცხოვრება გაატარა. 

უკანასკნელი საუბარი ზუსტად ახსოვს. მამა გულახდილი იყო და იმ დღეს თითქოს დაემშვიდობა კიდეც ქალიშვილს. მსახიობი "პრაიმტაიმთან" ამ საუბარს იხსენებს. 

მაკა შალიკაშვილი: ათ აგვისტოს, ჩემს დაბადების დღეს, ტრადიციულად, ბათუმში ჩავედი. 13-ში დავბრუნდი და ორ დღეში მამაც გარდაიცვალა. მანამდე დამირეკა და ბევრი მელაპარაკა.

ბევრჯერ ჩამიხედავს სიკვდილისთვის თვალებშიო, მითხრა. კიდევ ერთხელ შემიძლია მასზე გავიმარჯვოო. ცუდად იყო, მაგრამ იმედი ჰქონდა. ყველაფერს ხვდებოდა, მაგრამ არ იმჩნევდა. ცნობიერად გარდაიცვალა. 

საავადმყოფოში ყველას უყვარდა, ექთანი იქნებოდა თუ ექიმი. მითხრა: მთელი ცხოვრება იმაზე ვმუშაობდი, რომ ადამიანებს ვყვარებოდიო. მერე მე მადლობა გადამიხადა. მადლობა ყველაფრისთვისო. იცოდე, ასი წლის შემდეგ როცა შეგხვდები, მაგრად გეჩხუბებიო. რატომ-მეთქი? - ვკითხე. ცუდად რომ არ იყო, ამიტომო. ვენანებოდი, რადგან იცოდა როგორიც ვიყავი, რომ მე ყოველთვის მაქსიმალურად ვიხარჯებოდი. და უნდოდა, რომ ყველა მხრივ კარგად ვყოფილიყავი.

ეს იყო, შეიძლება ითქვას, ჩვენი უკანასკნელი საუბარი.

მამის წასვლა რთულია. მაგრამ ჩემთვის მით უფრო, რადგან მე მის გავლენის ქვეშ ვიყავი, მისი მსგავსი ვიყავი ფიზიკურადაც და მანერებითაც.

მისი ავადმყოფობის უკანასკნელ პერიოდში მისი დედა გავხდი. მისადმი უკვე ისეთი დამოკიდებულება მქონდა, როგორც შვილისადმი. 

მისი ფიზიკური არ არსებობა ზარივით მეცემა თავში. როდესაც მეუბნებიან, დავაგვიანე მოსამძიმრება და მაპატიეო, მე მიმაჩნია, რომ არ არის გვიანი, რადგან ახლა უფრო მეტად მტკივა, ვიდრე მაშინ, როდესაც გავიგე, რომ აღარ არის, ან პანაშვიდებზე... ადამიანს თითქოს რაღაც იმედი აქვს დასაფლავებამდე, მერე მეცხრე დღემდე, ორმოცამდე... ამის შემდეგ კიდევ გაქვს იმედი, რომ რაღაც ფორმით ნახავ, მაგრამ არსად აღარ არის. მიდიხარ ისეთ ადგილებში სადაც იყო, გეგულებოდა, საწოლში, ცხადში, სიზმარში - ყველგან ეძებ და არსად აღარ არის. ამხელა ადამიანი, სითბოს, სიყვარულის მატარებელი ადამიანი ქრება...

როდესაც მამა ავად იყო, თუ კარგად იყო, მე მას ვხედავდი. ის იყო ჩემ თვალსაწიერში. ახლა ვერ ვხედავ. ამიტომ ზოგჯერ არის წამები, როდესაც ის ჩემთვის მოკვდა! მერე ამას ცვლის განცდა, რომ ის გარდაიცვალა. მაგრამ როდესაც მე მგონია, რომ მამა მოკვდა, ის წამები ჯოჯოხეთურია. ყველაშია ეს ადამიანური ბრძოლა, ყველაზე მორწმუნეშიც კი. მე რომ მამას ვერ ვხედავ, ამის გადატანა, მიღება და გაცნობიერება ჩემთვის რთულია. ბევრი საქმე მაქვს და სანამ მეტროს ერთი სადგურიდან მეორემდე მივალ, ამ დროში ისეთი დიდია უმამობის განცდა, ყველა ორგანო მეწვის. ცრემლიც კი მიწვავს და მიღადრავს თვალების უპეებს.

ბევრი ვიარეთ ექიმიდან ექიმთან. ჰქონდა ქრონიკული დაავადება. ძალიანაც ვიღლებოდი, მაგრამ სულ მინდოდა, რომ სინაკლულის განცდა არ დამრჩენოდა და ყველაფერს ვაკეთებდი, რომ ჩემი მხრიდან არაფერი დამეკლო. მაქსიმალურად რაც კი შემეძლო - ფიზიკურად, ფინანსურად თუ მორალურად, ორივე ხელით გაწვდილი ვეხმარებოდი. 

კეთილი კაცი იყო. მთელი ცხოვრება სხვისთვის ცხოვრობდა. სიკეთეს გააკეთებდა და უკან არაფერს ელოდა. ობიექტურად ვამბობ - მოყვასის და გაჭირვებულის გვერდში მდგომი იყო. ისეთ ადამიანებს უკეთებდა სიკეთეს, რომლებიც მას უკან ვერაფერს დაუბრუნებდნენ. სულელი ხარ, არ უნდა იცოდე პატივს ვის სცეო? ეუბნებოდნენ. ამიტომ სხვის თვალში გიჟი და სულელი იყო. აი, ასეთი იყო ფირან შალიკაშვილი, მამაჩემი...

ჩვენ ერთი მოძღვარი გვყავს, იოანე ღვთისმეტყველის სახელობის ტაძრის წინამძღვარი, მამა ადამ ახალაძე. მამას წასვლით გამოწვეული ობლობა კი, მამა ადამმა არ მაგრძნობინა. მინდა ჩვენს სულიერ მოძღვრებს მადლობა გადავუხადო, რომლებიც მამის როლს სწევენ და ყველა სიდუხჭირისა და განსაცდელის ჟამს გვერდში გვიდგანან.

მადლობა შინდისის მონასტრის, თამარწმინდის მონაზვნებს იღუმენია თამარის თაოსნობით.

და მადლობა იოანე ღვთისმეტყველის ტაძრის ყველა მსახურს, საიდანაც მამა გავასვენეთ. მიუხედავად იმისა, რომ ზაფხული იყო და ხალხი გასული იყო თბილისიდან, მე მაინც სიყვარულის უდიდეს გორგალს ვგრძნობდი. 

ერთხელ დამესიზმრა კარგ ხასიათზე იყო. იმ დღეს რაღაც გამიხარდა და მივხვდი, რომ როცა დამესიზმრება, კარგი რამ მოხდება. ეს ტვინში ჩავიბეჭდე...

მინდა ჩემი მოძღვრის, მამა ადამის ლექსით დავასრულო ჩვენი საუბარი. ეს ლექსი მან თავის მამას მიუძღვნა.

გარდაცვალება

ნეტავ, რა უნდა მეთქვა? რის დამავიწყდა ფეთქვა?

ეს რა განათდა მაღლა? რისი ვიგრძენი დაღლა?

სულს არ ახსოვდა ფრენა, არც დროს - ფოთოლთა ცვენა,

თვალებში მთვარე ჩაქრა, სევდამ წუხილი შთანთქა:

მზის სხივს რად ეძებს ნამი?! მიწყდა სოფელში ჩქამი,

სუნთქვა შეიკრა ლამის: კაცი ცხოვრების გამის

ბოლო კლავიშებს წამით მოეფერა და...

"მამი! ნეტავ რა უნდა გეთქვა?"

გულს დაავიწყდა ფეთქვა, სულს გაახსენდა ფრენა.

ლოდინს ითვლიდა ზენა.