ევროპის კვლევითი ცენტრი სოკოს წლევანდელი რეკორდული მოსავლის მიზეზებს განმარტავს

წელს სოკოს რეკორდული მოსავალი მოვიდა არა მხოლოდ საქართველოში, არამედ ევროპის მთელ ტერიტორიაზე. სოკოს მოყვარულებს ტყიდან ნუგბარი ტომრებით მოჰქონდათ. 2025 წელი უკვე ოფიციალურად ჩაითვალა „მიცელიუმის აქტიურ წლად“ — ევროპის რამდენიმე ეკოლოგიურმა ცენტრმა აღნიშნული გამოაქვეყნა.

რა იყო სოკოს უხვი მოსავლის მიზეზი?

1. ამინდის იდეალური კომბინაცია
2025 წლის ზაფხული–შემოდგომა იყო სოკოსთვის იდეალური: ხშირი წვიმები, თბილი ჰაერი, მოსახერხებელი ტენიანობის დონე (80–90%)
ამინდის ეს თანმიმდევრობა ქმნის „მიცელიუმის აფეთქების“ პირობებს — ანუ სოკოს მიწისქვეშა ქსელი (მიცელიუმი) ერთდროულად იღვიძებს და მასობრივად იძლევა ნაყოფს.
საქართველოში, განსაკუთრებით გურიაში, აჭარაში, იმერეთსა და მცხეთა-მთიანეთში, აგვისტო-სექტემბერში ჰაერი იყო ნესტიანი, მაგრამ არც ისე ცივი — ეს ზუსტად სოკოს სეზონის „ოქროს ფორმულაა“. 

 2. ეკოსისტემის აღდგენა და ტყის ბალანსი
ბოლო წლებში ზოგ რეგიონში ნაკლები იყო ტყის გაჩეხა და ხანძარი (განსაკუთრებით ევროპაში და დასავლეთ კავკასიაში).
როცა ტყე ოდნავ აღდგება, მიწის ფენა და მიკროორგანიზმები ბრუნდებიან ბალანსში — ეს კი ნიშნავს, რომ მიცელიუმს ეძლევა საშუალება ფართოდ გავრცელდეს. 

3. კლიმატის ცვლილების პარადოქსი
კლიმატის ცვლილება ზოგჯერ ლოკალურად აჩენს "სოკოს წელს" — როცა წინა წლები იყო ზედმეტად მშრალი, მიცელიუმი მიწაში ისვენებს და აგროვებს რესურსს.
შემდეგი ტენიანი წელი იწვევს „სოკოს შურისძიებას“ — ერთბაშად ათასობით ნაყოფის წარმოქმნას. 2025 სწორედ ასეთი "შურისძიების წელი" იყო — წინა ორი წლის მშრალი პერიოდის შემდეგ. 

4. ტყის ხეების "შუასაუკუნე"
სოკო უმეტესად იკვებება ხის ფესვებთან სიმბიოზში.
ბევრ ევროპულ და ქართულ ტყეში ხეების ასაკი ახლა ისეთი ფაზაშია (20–40 წლის), როცა მათი ფესვთა სისტემა მძლავრად ავითარებს მიცელიუმთან კავშირს — ამიტომაც იყო სოკოს აფეთქება. 

5. ადამიანური ფაქტორი — ნაკლები დაბინძურება
კოვიდის შემდეგ წლებში ტრანსპორტი შემცირდა, ტყეებში ქიმიური დაბინძურება შედარებით ნაკლებია.
ესეც დაეხმარა ნიადაგს და სოკოს ეკოსისტემას აღდგენაში. 

შედეგად, 2025 წელი უკვე ოფიციალურად ჩაითვალა „მიცელიუმის აქტიურ წლად“ — ევროპის რამდენიმე ეკოლოგიურმა ცენტრმა აღნიშნულიც კი გამოაქვეყნა.მოკლედ, დედამიწამ ამოისუნთქა და ბუნებამ დაგვასაჩუქრა სოკოთი. ბუნებამ კიდევ ერთხელ შეგვახსენა, რომ მისი წესებით ვცხოვრობთ და არა - ჩვენი.