1695150155
"გადაღებამდე ერთი თვით ადრე, ეკას მეუღლე დაეღუპა; ეშინოდათ, რომ ის მთავარ როლზე ვერ გაამართლებდა…" - ფილმი, რომელზედაც იტირებთ და ომს სხვა რაკურსითაც დაინახავთ
"იარე ლიზა" - აფხაზეთის
ომთან დაკავშირებულ
რეალურ ისტორიებსა და
ქრონიკებზე გადაღებული
ფილმი, 21 სექტემბრიდან, დიდ
ეკრანზე იწყებს თავის
ცხოვრებას;ნანა ჯანელიძის
ეს სურათი დიდი
შერიგებისკენ ნაბიჯის
მცდელობაზე თვალის
გასწორებაა;ძალზე
ემოციური ფილმია; ომს
სხვადასხვა რაკურსით
გაჩვენებთ - არა მხოლოდ
ჩვენი "ბინოკლიდან";ყველამ
უნდა ნახოთ;რეჟისორმა
ფილმი 42 დღეში კულტურის
სამინისტროსა და კერძო
ბიზნესმენების
დაფინანსებით
გადაიღო; სცენარის
თანაავტორია ჟურნალისტი
ლია ტოკლიკიშვილი, რომელიც
ომში აწარმოებდა დღიურებს;
სწორედ მან მისცა რეჟისორს
იდეაც და საკუთარი
ჩანაწერებიც, რის
საფუძველზეც დაწერეს
სცენარი;"მე არ "მომწონდა" ეს
ომი და ათი წელი მოვუნდი ამ
თემაზე მუშაობას, რადგან არ
ვიცოდი, ამ ფილმით რა უნდა
მეთქვა" - თქვა რეჟისორმა
ჟურნალისტებისთვის
გამართულ პირველ დახურულ
ჩვენებაზე;სცენარზე
ათწლიანი მუშაობის შემდეგ
კი, ახალ სათქმელს მიაგნო -
ეს ფილმში თავად ნახეთ;ის
"ამ ამბავში" მედიას დიდ
როლს აკისრებს; ფილმში
მთავარი გმირი
ჟურნალისტია, რომელიც
მიდის დასკვნამდე,
რომ…ამასაც თავად
ნახავთ;ტერიტორიებდაკარგული
ჩვენი ქვეყნის მომავალზეც
ბევრს დაფიქრდებით; ფილმში
სილის გაწვნასაც იგემებთ,
სარკეშიც ჩაიხედავთ,
შეგრცხვებათ, ბევრს
იტირებთ, ირონიულად
გაგეღიმებათ, გაბრაზდებით,
ომის სისასტიკეზე კიდევ
ერთხელ დაფიქრდებით და
გაგახსენდებათ, რომ
სიმართლის თქმა
მნიშვნელოვანია; თუმცა
ჩვენ სიმართლის წინაშე ხომ
მშიშარები ვართ, საკუთარ
თავსაც კი არ ვუტყდებით
ამაში; ნანა ჯანელიძე
"პრაიმტაიმთან" თავის
ფილმზე საუბრობს;ნანა
ჯანელიძე: შერიგების დრო?
მოვიდა, მაგრამ მზადყოფნა,
მე მგონი, ჯერ არ არის; ასე
პირდაპირ არ მოდის
შერიგება;ვფიქრობ, ფილმმა,
წიგნმა, სპექტაკლმა თავისი
პირველი როლი უნდა
შეასრულოს; არ ვიცი, ეს
ფილმი რას იზამს, მაგრამ ეს
რომ ჩვენი მხრიდან უნდა
ამოთქმულიყო, დარწმუნებუი
ვარ; იმათ თავისი სათქმელი
ექნებათ; იმისთვის, რომ
სწორად ვიაროთ, ასეთი
რამეები უნდა ვთქვათ,
სიმართლე არ უნდა
დავუმალოთ არც ჩვენ თავს,
არც იმათ;ალბათ, ფილმს
რთული გზა ექნება; უკვე
დამოუკიდებელია, ფეხზე
დავაყენეთ და ვნახოთ, რა
გზას გაივლის;- ახლა რატომ
მოგინდათ აფხაზეთის ომზე
ფილმის გადაღება?-
ჟურნალისტს ლია
ტოკლიკიშვილს აწუხებდა ეს
თემა, ჩანაწერებს აკეთებდა
ომში; მითხრა, ბევრი მასალა
მაქვს აფხაზეთის ომზე და
წაიკითხეო; მე ამ ომისადმი
დამოკიდებულება არ მქონდა;
ლევან აბაშიძე უნდა
გადამეღო "იავნანაში",
ლევანი წავიდა აფხაზეთის
ომში და დაიღუპა; მოკლედ, ამ
ომის თემა ჩავკეტე
ჩემთვის; შემდეგ ლიამ
მომცა თავისი მოგონებები,
დღიურები - ფილმში
გამოვიყენეთ "ნიუტონას
დღიურის" ფრაგმენტი; ლიამ
წიგნად გამოუშვა ეს
დღიურები, რომლის
პრეზენტაციაც ფილმის
პრემიერას დაემთხვევა; ასე
შევაგროვე ყველა ჩანაწერი,
ინტერვიუ, სანამ ამხელა
მასალას სცენარად
ვაქცევდით; ძალიან
მნიშვნელოვანი იყო ლიას
ინტერვიუ გურამ
ოდიშარიასთან; ამ
ინტერვიუმ განსაზღვრა, რომ
მე ფილმს გადავიღებდი,
განსაკუთრებით მისმა
ერთმა ფრაზამ მოახდინა
ჩემზე დიდი შთაბეჭდილება,
სინდისის ხმა ამოქმედდა და
გადამაწყვეტინა ამ ფილმის
გადაღება; ეს ფრაზა ფილმში
ჟღერს და არ ვიტყვი, რა
ფრაზაა;მე და ლია
განუყრელებად ვიქეცით,
სცენარს ვწერდით და
საერთოდ, ამ თემაზე
მუშაობამ ათი წელი წაიღო;
მივხვდი, რომ ჩვენ ბევრი
რამ არ ვიცით ამ ომის
შესახებ; თუ შენი ისტორია
და წარსული არ იცი და
რაღაცებს თვალებში არ
შეხედე და არ შეშინდი, უკან
დაგხევს; ამიტომ გზა რომ
სწორად განაგრძო, სათქმელი
უნდა ამოითქვას; ომს
პოლიტიკოსები იწყებენ და
მერე ის ჩვეულებრივ
ადამიანებზე ტყდება -
მოქალაქეებზე,
ჯარისკაცებზე, ექიმებზე,
ჟურნალისტებზე;
პოლიტიკოსები ამაზე
პასუხისმგებლობას არ
ატარებენ, დანარჩენები
კიდევ სიცოცხლეს
სწირავენ; - რას უშვრება ომი
ადამიანს?- ომი აბსოლუტურად
გარდაქმნის მას მძიმე
მხარისკენ; ომის შემდეგ
ჯარისკაცები
განადგურებულნი არიან; ეს
არის ფენა, რომელსაც
საზოგადოება ვეღარ უვლის;
ისინი ფსიქიკურად,
მენტალურად
განადგურებულნი არიან და
მსხვერპლნი
არიან;ფაქტობრივად, ჩვენ
ვართ წაგებული ომის
ქვეყანა, წაგებული ომის
კაცების ქვეყანა; მათი როლი
ქალებმა იტვირთეს, კაცები
დაბეჩავდნენ; ქალები
დამწკრივდნენ და წავიდნენ
უცხოეთში სამუშაოდ; კაცმა
დაკარგა თავისი, როგორც
დამცველის და ოჯახის
მარჩენლის ფუნქცია;- თქვენ
რითი შეგცვალათ ამ
პროექტზე მუშაობამ?- ომი
თავის წესებს გკარნახობს,
ბატონობს; ვერ
ეწინააღმდეგები; ომში რომ
მოხვდები, იქიდან ვერ
გამოდიხარ; თუმცა ომი
შეიძლება ადამიანმა
ადამიანობით დაამარცხოს;
მხოლოდ ადამიანობა ცვლის
რეჟიმს და ამას ვერაფერი
ეწინააღმდეგება;ომის უკან
უარყოფითი ძალები დგას,
რომელსაც ჰუმანურობით
მხოლოდ ადამიანი
ამარცხებს; ანიმაცია
მაგიტომ ჩავრთე, დემონი რომ
ქუხს და ლენინი დაიარება,
ეს ხომ ომის და შუღლის
სინონიმებია;"სოფლის
კაცებმა გადაწყვიტეს,
თავთავიანთ სახლებთან
დამდგარიყვნენ
შეიარაღებულები და მტერი
ეზოებში არ შეეშვათ. ყველა
თავის ეზოსთან ჩახოცეს…
ქმრის დატირების დროც არ
მქონდა - სოფელი უნდა
დამეტოვებინა, ბავშვები
გადამერჩინა...
მივძუნძულებდი და დილის
ბინდბუნდში ვხედავდი
გაურკვეველ სილუეტებს,
სახლებს რომ ძარცვავდნენ.
თავ-თავიანთ ჭიშკრებთან
ყრიან ქართველები: ლერი
სახოკია, ვალია კვიციანი,
შალვა გორდეზიანი, გრიშა
ბედია.." - აფხაზეთიდან
დევნილი ნადეჟდა ცირდავას
მონათხრობი;ეს დღიურები,
თავისი ტრაგიზმით, ისეთი
ამაღელვებელი იყო,
სიტყვებად უნდა
გაჟღერებულიყო, მისი
გადაღება სასტიკი,
ბრუტალური იქნებოდა და
ჩემში ამის წარმოდგენა
განზიდვას
იწვევდა;ანიმაციით სხვა
რამეს ვყვები - საშინელება
არსებობს, მაგრამ ერთიანი
სამართალიც ხომ არსებობს -
გარდაცვლილის სული
ანგელოზს მიჰყავს და მისი
პატივაყრილი სხეული არ
ჩანს მხოლოდ;სამყარო
გაცილებით მეტია, ვიდრე
მატერიალისტური; მუდმივი
ერთობაა და ამას
სიურეალიზმის გარეშე ვერ
გააკეთებდი; ფილოსოფიურიც
უნდა ყოფილიყო, ირონიულიც;-
როლების შემსრულებლებიც
საინტერესო
მოულოდნელობებად
წარმოგვიდგინეთ;
მაგალითად, მთავარი როლის
შემსრულებელი ჟურნალისტი
და მწერალი - ეკა ტოგონიძე,
მონაზვნის როლში ანა
ჩირაძე, აფხაზი მეომრის
როლში ილო ბეროშვილი;- ანა
ჩირაძე ძლიერი ადამიანია,
ხმა აქვს საინტერესო; მამა
ანდრიაზე იმ რეალურ
ისტორიას სადად ჰყვება;
ვფიქრობ, საინტერესო სახე
შექმნა;ძალიან ბევრს
ვეძებდით მთავარი როლის
შემსრულებელს; არ მინდოდა
რომ, ამ ადამიანის წარსული
მცოდნოდა; არ მინდოდა, რომ
ეკრანზე, როლებში მყოლოდა
ნანახი;ეკას გადაღებამდე
ერთი თვით ადრე შეემთხვა
ტრაგედია, მეუღლე დაეღუპა;
მას ჰქონდა ის სევდა,
რომელიც უბრალოდ არ აქვს
ადამიანს; ეკა
მჟავანაძესთან, როგორც
ქასთინგის მენეჯერთან,
კარგად ვითანამშრომლე;
მარტო რთულია ასეთი
რაღაცის გადაწყვეტა;
ჯგუფში წინააღმდეგობა
შემხვდა, ეშინოდათ, რომ ეკა
მთავარ როლზე ვერ
გაამართლებდა, მაგრამ მე
ძალიან მომწონს;
თავმდაბალი ადამიანია,
მაგრამ მამაცი, არ
შეეშინდა;შედეგი
მაყურებელმა
შეაფასოს… ასევე
დაგაინტერესებთ: "მოქალაქე
წმინდანი" - რა ხდება ფილმში,
რომელიც საქართველოს
ეროვნულმა კინოცენტრმა
"ოსკარზე"
გაგზავნა„ღიმილის
ბიჭებიდან" წასვლას
ვაპირებდი, მაგრამ...“ -
მთავარი „ღიმილის ბიჭი“ 75
წლის გახდა„მიშა, იმაზე
მეტად მიყვარხარ და
მენატრები, ვიდრე აქამდე...“
- მიშა გომიაშვილის
გარდაცვალებიდან ერთი
წელი გავიდა