"ვაპირებ დღეს რაღაც "ჩუბჩიკური", შერეული ხილის მურაბა გავაკეთო. დილიდან ლექსებს ვუკითხავ" - მხატვარი, თენგიზ მირზაშვილი 89 წლის გახდებოდა

10 თებერვალს მხატვარი თენგიზ მირზაშვილი 89 წლის გახდებოდა. ყველასათვის საყვარელი ჩუბჩიკა ადრიანად წავიდა ამ ქვეყნიდან, 73 წლის ასაკში.

მისი ტილოებიდან მხოლოდ სიკეთე და მადლისფერი იღვრება. უყურებ მათ და იმედით ივსები... ალბათ, ჭეშმარიტი ხელოვნების დანიშნულებაც ეს არის - გაამხნეოს და უკეთესი გახადოს ადამიანი.

და იდგა ჩუბჩიკას სახელოსნოში საღებავებისა და მისი მოხარშული მურაბების მოტკბო არომატი. ღუმელზე ჩაიდანი შიშინებდა და სტუმრის მოლოდინში თვლემდა ცეცხლი...

მხატვრის მეგობარი, ფოლკლორისტი ეთერ თათარაიძე წელიწადზე მეტია ჩუბჩიკაზე წიგნს წერს. პირველად ამის შესახებ "პრაიმტაიმის" მკითხველს გაუმხილა. 

მას შემდეგ, რაც ჩუბჩიკა აღარ არის, ფოლკლორისტი ათი თებერვლის მოახლოებისას სევდიანდება. აგონდება მხატვრის საყვარელი ყვითელ-ნარინჯისფერი კალენდულები და ჩუბჩიკასთან ერთად გატარებული უამრავი ძვირფასი წუთი... ქალბატონი ეთერი თავის პატარა სურვილსაც გვიმხელს - ზურა შევარდნაძესთან ერთად, მხატვარ მეგობარს, საყვარელი ყვავილი საფლავზე უნდა დაურგოს.

ეთერ თათარაიძე: - მის საფლავზე ოჯახთან და ზურასთან ერთად მივალ, ავირჩევთ კუთხეს და ჩავურგავთ მონარინჯისფრო კალენდულებს. ცოცხლად მინდა მივუტანო და ვალი მოვიხადო.

დაბადების დღის აღნიშვნა კი არა, მილოცვაც არ უყვარდა. რას მილოცავო? - გკითხავდა. 

ეგეთი კაცის დაბადება მისალოცი კი არა, უფალთან მადლობის სათქმელია, რომ გვყავდა და ამ ქვეყანაში არსებობდა. 

დილით ადრე ვიღვიძებ ხოლმე და დღეს, რამდენიმე საათი მისთვის ვკითხულობდი ჩემს ახალ ლექსებს. ჩუბჩიკას  გარეშე ვერც ვცხოვრობ, სულ ვეკითხები რაღაცებს, მერე ეს "კონტაქტი" ძალიან დიდხანს მყოფნის, შვებასავით არის. სულ ფიქრობ, რომ სიცოცხლე და სიკვდილი გაყოფილი არ არის. როგორ შეიძლება გაწყვიტო კავშირი შენთვის საყვარელ და ძვირფას ადამიანთან.

ადვილი არ გამოდგა მასზე წიგნის შებედვა. სულ ამას დავტრიალებ, სულ ვფიქრობ, როგორი უნდა გამოვიდეს. რაც მას არ გაუხარდებოდა, რასაც არ მიიღებდა, ის არ მინდა. რამეზე გული არ დაწყდეს-მეთქი, ვფიქრობ.

ტონობით მასალა გამომაქვს, შემაქვს, ვხლაფორთობ. ძალიან კარგი რომ გინდა გამოვიდეს, ზედმეტი მონდომებისგან, შეიძლება არ გამოვიდეს, ხომ იცით, არის ასეთი საშიშროებაც... ძალიან დიდ ადამიანზე ძალიან ძნელია, რომ რამე თქვა. ეს იქნება თან ბიოგრაფიული, თან მხატვრული. სულ მიყვებოდა თავის ბავშვობაზე, მოკლედ, ბევრი მასალა დამიგროვდა. ჩემს თავს იმაში ვემადლიერები, რომ მასზე დაწერილ ნაგლეჯსაც არ ვაგდებდი. ალბათ, უფრო შემოდგომისკენ გამოვა წიგნი.

ვაპირებ დღეს რაღაც ჩუბჩიკური, შერეული ხილის მურაბა გავაკეთო. მის სახელოსნოში და შინ, გამუდმებით თუხთუხებდა მურაბა. ალბათ, მისი სული ამას უფრო მიიღებს, რაც უყვარდა და რითიც ითქვამდა სულს. 

ჩუბჩიკას ხსენებაზე სინათლე მახსენდება. ძალიან თბილი მზე და სინათლე. არ არის დღე, მე ის არ გამახსენდეს. არც მჯერა რომ აღარ არის. მგონია, რომ სადღაც არის წასული და შევხვდები. ასეთი შეგრძნება მაქვს გოდერძი ჩოხელზე. სულ მგონია, მოვა და შემოიჭყივლებს რაღაცას. ვახუშტი კოტეტიშვილის ხმა სულ ყურში მაქვს, მგონია, რომ რაღაცას ამოთქვამს. ის, რაც ძალიან მნიშვნელოვანია, თურმე იმას, ვერ ივიწყებს ადამიანი.

ბევრი ლექსი მაქვს მისადმი და მის ნახატების ინსპირაციით დაწერილი. მერე და მერე, მის ნახატებზე ფიქრი დავიწყე, სულ სხვანაირად ჩავუღრმავდი. ფიროსმანის ნახატები სულ ფრაგმენტებად მოჰქონდა, არჩევდა, მიხსნიდა. მსოფლიოს არ ჰყავს ამ დონის მხატვარიო. ფიროსმანზე მაშინაც მომინდა მისი გავლენით ლექსების დაწერა და მის შემდეგაც.

ჩემი და ჩუბჩიკას მეგობრობა ჩემი პირველი შემოქმედებითი საღამოდან - 1979 წლის 14 აპრილიდან იწყება. სანამ ეს საღამო დაიწყებოდა ის და ვახუშტი კოტეტიშვილი ვნახე და გავიცანი. მას შემდეგ ჩვენ ყოველდღიური ურთიერთობა გვქონდა. თავის ინტერვიუში ამბობდა, არც ერთი დღე არ არის ეთერის ლექსებზე არ ვიფიქროო.  შენი ლექსების შემდეგ მე სულ სხვა ადამიანი გავხდიო...

სანამ მე და ამირანს ჩვენი სახლი გვექნებოდა, თავის სახლში გადაგვიყვანა საცხოვრებლად. მერე უკვე გვერიდებოდა და გავიპარეთ.

როგორი უბედნიერესი დღეები მახსოვს... სახელოსნოში თავის აივანზე ხატავდა, ქვევით მე ჩემი ლექსები უნდა წამეკითხა, ამირანსაც დავალება ჰქონდა. ღუმელი ენთო... დაიძახებდა, წამევიდააა და ფრიალით ჩამოაგდებდა სველ ნახატს. ჩვენ ვიჭერდით და ვფენდით გასაშრობად.

არ ვითვლი, მაგრამ ბევრი ნახატი მაქვს მისგან. გეტყვით, რატომ არ მჯერა, რომ აღარ არის. როდესაც ძალიან ვიღლები და ცუდ ხასიათზე ვარ, ვჩქარობ, რომ მივიდე სახლში და შევხედო ჩუბჩიკას ნახატებს, მაშინვე ვწონასწორდები. ვხდები მისნაირი - არც დარდს იმჩნევდა, არც წუხილს.

მე რატომ არ მომცა ღმერთმა ხატვის ნიჭი-მეთქი, ვეტყოდი და რას მპასუხობდა?! შენ ლექსებში ხატავო. მე ბევრ რამეს შენი ლექსებიდან ვიხატავო. რა ხარბი გამოდექი, ხატვაც მოგინდაო, მეტყოდა. არა, ვოცნებობ-მეთქი, ვპასუხობდი.

- ჩუბჩიკას ცნობილი მურაბების არომატი მართლა ასეთი დაუვიწყარი იყო? 

- ისეთი სურნელი ტრიალებდა მის სახელოსნოში, როგორი ოხშივარიც აღმოსავლური ბაზრების ნახატებიდან შეიგრძნობა. ვიხსენებ ხოლმე, რას ურევდა ერთმანეთში და ხანდახან სახლში ვამბობ, ჩუბჩიკას მურაბა უნდა მოგიხარშოთ-მეთქი. მისი მურაბები არავის მსგავსი არ იყო, ნახატს ჰგავდა. სხვადასხვა ხილს ურევდა. კომშს და ატამს ერთმანეთში ურევდა. ლიმონის და ფორთოხლის გარეშე მურაბას არ მოხარშავდა. ციტრუსს სულ ურევდა. ყურძენს ჩააწურავდა... სქელ სიროფს იღებდა. ისეთი არომატი ჰქონდა, ვერავინ მსგავსს ვერ გააკეთებს. არც უნდა სცადოს.