„ჩემს შვილს რცხვენია, უფასო სასადილოში რომ დავდივარ...“ - რას ნატრობს აფხაზეთში ნაომარი ნონა კაჭარავა

სიბერე... წარსულით ცხოვრებაა, ალბათ. მით უფრო, მოსაგონარი თუ ბევრი გაქვს. 

"პრაიმტაიმის" რესპონდენტი ომის ვეტერანი, პირველი კლასის მძღოლი (44 წლიანი გამოცდილებით) 80 წლის ნონა კაჭარავაა. გარდასული დღეების მოგონება ნაოჭიანი ტუჩის კუთხეებში ღიმილს უჩენს და თვალებში ახალგაზრდულ ჭინკებს ურეკლავს.

აფხაზეთის ომმა სოხუმში სახლი, ქმრის და მშობლების საფლავები წაართვა. დაუტოვა ნატყვიარები - ფეხსა და მხარში და... დატოვა ხელჯოხით.

ცხოვრება შრომაში გაატარა. დღეს მისი ყოველდღიურობა სათნოების სახლია. აქ დრო გამყავსო, ამბობს.

"გაგიმხელთ, ჩემს ვაჟს არ სიამოვნებს, მე რომ სასადილოდ "კათარზისში" დავდივარ. უხერხულობის განცდა აქვს. აქ სასირცხვილო არაფერია. მარტო ვცხოვრობ, იქ კი დრო გამყავს, მეგობრები გავიჩინე და მათთან ვსაუბრობ", - გვიმხელს რესპონდენტი და მის ცხოვრებაზე გვიყვება. პატარა ჩანთიდან იღებს წითელ პომადას, სარკის გარეშე ისვამს, სავარძელში კალათდება და მოსადნელი საუბრის წინ თვალები უელავს.

ნონა კაჭარავა: პასპორტით ნინა ვარ, ნონა ჩემმა კოლეგებმა, მძღოლებმა შემარქვეს, ნონა გაფრინდაშვილის სიყვარულის გამო.

დავიბადე ჩხოროწყუს რაიონის სოფელ ხაბუმეში. ბავშვობა იქ გავატარე. 19 წლის რომ გავხდი, დამოუკიდებლად ცხოვრება მომინდა, სოხუმში წავედი და იქ მძღოლად დავიწყე მუშაობა.

მძღოლი

დედამ შავი კაბა ჩაიცვა და გლოვა დაიწყო. ვერაფრით შეეგუა ჩემს ამ გადაწყვეტილებას და ამ ფორმით აპროტესტებდა. მაგრამ როდესაც ჩემზე, როგორც პირველ ქალ მძღოლზე, პრესაში სტატიების დაბეჭდვა დაიწყეს, მერე მოლბა და გაზეთებსაც აჩვენებდა ყველას. ქალი მძღოლი უიშვიათესი იყო. კვარაცხელია იყო ერთი ქალი მძღოლი სოხუმში და მეორე მე ვიყავი. 

ლეილა აბაშიძემ დამღუპა. მისი "აბეზარა" რომ ვნახე, ავტომობილის ტარების სურვილით მაკანკალებდა. კარგად ვისწავლე ტარებაც და ავტონაწილებიც - კოლცო, კლადიში, პაჩებნიკები... ზეპირად ვიცოდი. ტარება სოფელში ვისწავლე და სოხუმში წავედი.

რთული იყო დამოუკიდებლად ცხოვრების დაწყება, მაგრამ მებრძოლი და ძლიერი ვარ. თავის დამკვიდრება არ გამჭირვებია. მინისტრმა დავითაშვილმა ჩამოწერილი "ვოლგა" მაჩუქა, რომელიც ერევანში გავაკეთებინე და რომ ჩამოვიყვანე, სოხუმის ქუჩებში ინსპექტორები მაჩერებდნენ, საიდან ჩამოვიდა ეს თეთრი "ვოლგაო." 

თბილისშიც ვმუშაობდი მძღოლად ხელშეკრულებით, ავტოკოლონაში. ავტობუსში ვიჯექი. ლაზზე ვიმუშავე. იცით, როგორი მანქანაა? სიჩქარე უნდა გეძებნა. დიდ ყურადღებას და სწრაფ რეაგირებას ითხოვდა. რახან ძლიერი ვიყავი, მანდეს მძღოლობა.  

ბიჭურად მეცვა, სულ არ იტყოდი ჩემზე ეს გოგოაო. თმა მოკლედ შეჭრილი და შარვლები. მაშინ ნაკლებად ნახავდით შარვლიან გოგოებს. მე კი ვგულაობდი შარვლით. სხვადასხვა ქსოვილის შარვლებს ვიცვამდი. სიგარეტი ცხოვრებაში არ მომიწევია. არ მომწონს ქალი რომ ეწევა. ის, რაც არ მომწონს, პირში ვეუბნები ყველას. 

ზედმეტს ვერავინ ვერაფერს მიბედავდა. მკაცრიც ვიყავი. მერე რომ გავთხოვდი, ჩემ ქმარს ხუმრობით ეუბნებოდნენ, როგორ გაუბედე სიყვარულის ახსნა და ხელის თხოვნაო. მაგრამ ჩემი ქმარი პატიოსანი კაცი იყო და მეც გამიჩნდა სიმპათია. ბოჩია თოდუა კოლექტივში გავიცანი. ის იყო "ნაჩალნიკ ჟილ კამუნალნავა ატძელა". შევუღლდით. ორი შვილი შეგვეძინა. 

დედისგან განსხვავებით, ქმარი ჩემი მძღოლად მუშაობის წინააღმდეგი არ ყოფილა. მან იცოდა ჩემი პრინციპულობის ამბავი და ეს არც მოუთხოვია. სერიოზული, დახურული კაცი იყო. თან ჩემი იმედი ჰქონდა, იცოდა, რომ ვერავინ ვერაფერს გამიბედავდა, თვალებს რომ დავაბრიალებდი, ყველას ეშინოდა ჩემი. ძლიერი ვიყავი და თავს დავიცავდი, ამიტომ მშვიდად იყო.

უფროსი შვილი, თამაზი რომ შემეძინა, დედა მერე შემირიგდა. თამაზიც ავტობუსის მძღოლია, ქალიშვილის, ნანას ქმარიც ავტობუსის მძღოლია. ჩემი კარიერა გააგრძელეს. იდეალური რძალი და სიძე მყავს. ყველას რომ ვუსურვებდი, ისეთი. ზრდილი და პატიოსანი. 

სოხუმი...

კოლეგები ხელის გულზე მატარებდნენ, ერთი ქალი მძღოლი ვყავდი. ვიკრიბებოდით, მეგობრული ქეიფები გვქონდა. სოხუმში, სანაპიროზე ქვიშაზე მოდუღებულ ყავას ვსვამდით, ზღვის და თოლიების ხმაში... ძალიან, ძალიან მენატრება ის გემო და სანაპირო. "ნაბერეჟნიას" ვეძახდით.

"კოფეზე" მეუღლესთან ერთად არასდროს წავსულვარ. დამიჯერებთ? ისიც მუშაობდა, მეც და რესტორნისთვის არ გვეცალა. ამიტომ ყავას, შესვენებაზე, თანამშრომლებთან ერთად ვსვამდი. სასწაულად მენატრება "ნაბერეჟნია".

შემეძლო ზღვაში სამი კილომეტრი ისე გამეცურა, არ დავღლილიყავი. "ზაგრის" მიღების დრო არ მქონდა. გავშრებოდი და მაშინვე მივდიოდი. სიყვარულის დროც არ მქონია. სულ ვშრომობდი.

სასწაულად მენატრება ჩემი სახლი, კომკავშირის ქუჩაზე. ახლა იქ რუსი ცხოვრობს. მაგრამ მე მაინც მიხარია. მოუვლელი ნასახლარი მაინც არ იქნება.

მანდარინის ბაღი მქონდა, ტონობით მოსავალს ვიღებდით. 

მეტი არაფერი მინდა, ოღონდ სოხუმში ჩემი ქმრისა და მშობლების გვერდით დამასაფლაონ...

ქმრის საფლავზე ხელის გადასმა მენატრება...

აფხაზეთის ომის ვეტერანი

ომის ვეტერანი ვარ, ორჯერ დავიჭერი. ჩემი სურვილით წავედი. პირველ ბატალიონში ვიყავი. საჭმელი მიმქონდა მებრძოლებთან...

გივი მეშველიანის ტურბაზიდან გამომქონდა გამზადებული კერძები, სამი უზარმაზარი ქვაბით და მისი მანქანით, გაზ 53-ით მიმქონდა ფრონტის ხაზზე. მორიგი მგზავრობის დროს, საჭმელი რომ მიმქონდა, მანქანის კარს მოხვდა ტყვია და ბარძაყში დავიჭერი. მარცხენა ხელი მაგრად დავიჭირე ფეხზე და ცალი ხელით ვმართავდი საჭეს. ჩემი ფეხით, ასეთ მდგომარეობაში მივედი საავადმყოფოში. დაჭერილი თითებიდან თქრიალით მომდიოდა სისხლი. ტყვია ამომიღეს და ფრონტის ხაზს დავუბრუნდი. მერე მხარში დავიჭერი. ასე რომ, ორი ნატყვიარი მაქვს.

შიში არ გამკარებია. სოხუმი რომ დაეცა, აი, მაშინ დამეუფლა შიში! მერე იყო სვანეთით გადმოსვლა - გოლგოთის გზა... საშინელება...

სიბერე

ახლა ვისვენებ ამ სიბერეში. ამდენი დრო, ახლა რომ მაქვს, ერთად არასდროს მქონია.

ცუდია სიბერე. თვალს და ყურს დამაკლდა. მაგარი სკლეროზი მაქვს, მეტი რა დარჩა?!  მე რომ ნაომარი და დაჭრილი არ ვიყო, სიბერე ვერ მომერეოდა. 

ყოველდღე დავდივარ "კათარზისში". აქაურობა ისე მიყვარს... მის უფროსს, ზაურ ალადაშვილს ვენაცვალე. ისეთი კეთილი კაცია, ყველას რომ გვიყვარს. ყველა თანამშრომელს ვაფასებ.

აქ ბევრი მეგობარი მყავს. დაქალიც და ძმაკაციც. ვსადილობთ, ვლაპარაკობთ. მე ჭორაობა არ მიყვარს. რასაც ვფიქრობ, ვამბობ. პირს უკან არ ვსაუბრობ.

მიყვარს ჩემს წარსულზე საუბარი, ძველ დროზე. "მაფშალიაში" დავდივარ მეგობრებთან ერთად. ელარჯი ჩემი საყვარელი კერძია.

გამოვტყდები, მზარეული არ ვარ. სად მეცალა მოსამზადებლად. სულ საჭეს ვატრიალებდი. თუმცა გემრიელი კერძების გემოს კარგი შემფასებელი ვარ. 

არაფერს ვნანობ. გაგიმხელთ, ჩემს ვაჟს უხერხულობის განცდა აქვს; რცხვენია, მე რომ უფასო სასადილოში დავდივარ. აქ სასირცხვილო არაფერია. ხმაურს ვერ ვიტან და ამიტომ ვცხოვრობ მარტო.

აქ კიდე, სათნოების სახლში, მოვდივარ და დრო გამყავს...