ამ ზაფხულს დედამიწა ორჯერ აჩქარდა - რა შეიძლება მოჰყვეს ამ ფაქტს

დედამიწა ბრუნავს არათანაბარი სიჩქარით. არც ისე დიდი ხნის წინ, დედამიწის ბრუნვა შენელებული იყო. ითვლება, რომ დღის ხანგრძლივობა საუკუნეში საშუალოდ 1,8 მილიწამით იზრდება. ეს ნიშნავს, რომ 600 მილიონი წლის წინ ერთი დღე მხოლოდ 21 საათი იყო.

ბოლო ათწლეულში დედამიწის ბრუნვის შენელების პროცესი შეჩერდა. 2016 წლის შემდეგ არც ერთი წამი არ დამატებულა და დედამიწის ბრუნვა ახლა უფრო სწრაფად ბრუნავს. 2020 წლის 19 ივლისს დაფიქსირდა უმოკლესი დღე ისტორიაში - ის ნორმაზე 1,4602 მილიწამით მოკლე იყო, მაგრამ ამ ზაფხულს ახალი რეკორდი დამყარდა.

ინგლისის ეროვნული ფიზიკური ლაბორატორიის მეცნიერებმა ამ ზაფხულს დააფიქსირეს ორი შემთხვევა, როდესაც დედამიწის ყოველდღიური ბრუნი მისი ღერძის გარშემო ჩვეულებრივზე უფრო სწრაფად მოხდა -  23 საათი, 56 წუთი და 4 წამი. 

მიმდინარე წლის 29 ივნისს დედამიწის სრული ბრუნი მისი ღერძის გარშემო 1,59 მილიწამით უფრო სწრაფად მოხდა, ვიდრე ჩვეულებრივ. ეს დღე ყველაზე მოკლე იყო 1960-იანი წლებიდან, როდესაც მეცნიერებმა დაიწყეს ატომური საათის გამოყენება დროის გასაზომად. მეორე ასეთი შემთხვევა 26 ივლისს მოხდა: სხვაობა იყო 1,50 მილიწამი.
დღის ხანგრძლივობის ცვლილება განპირობებულია რამდენიმე ფაქტორით, მათ შორის მთვარისა და მზის გრავიტაციულ-მოქცევის ურთიერთქმედებით, დედამიწის შიგნით ბირთვისა და მანტიის ურთიერთქმედებით და პლანეტაზე მასის საერთო განაწილებით. სეისმური აქტივობა, ოკეანეებისა და მყინვარების მდგომარეობა, დედამიწის მაგნიტური ველი - ამ ყველაფერს ასევე შეუძლია გავლენა მოახდინოს დღის ხანგრძლივობაზე.

მეცნიერებმა ჯერ არ იციან ზუსტად, რატომ ტრიალებს დედამიწა უფრო სწრაფად, მაგრამ მათ აქვთ რამდენიმე ვერსია:

კლიმატის ან კლიმატის სისტემების ცვლილებები, როგორიცაა მყინვარების ნობა ან გაყინვა, რაც გავლენას ახდენს დედამიწის მასის განაწილებაზე.მიწისძვრები და სხვა სეისმური აქტივობა, რომელიც მოძრაობს დედამიწის ცენტრისკენ - რადიუსის შემცირება ზრდის ცენტრიდანულ ძალას.მოძრაობა დედამიწის გამდნარ ბირთვში, რომელიც პლანეტაზე მასის გადაადგილებას ახდენს.ოკეანის ცირკულაცია და ზეწოლა ზღვის ფსკერზე, რომელიც ცვლის დედამიწის ღერძს.ეგრეთ წოდებული ჩენდლერის რხევა, დედამიწის ღერძის ბუნებრივი რხევა, რომელიც წარმოიქმნება იმის გამო, რომ ჩვენი პლანეტის ფორმა არ არის იდეალურად სფერული.ზოგიერთი მეცნიერი თვლის, რომ ჩვენ უფრო მოკლე დღეების ახალი პერიოდის ზღვარზე ვართ. თუმცა, განსხვავება ჯერ კიდევ ძალიან მცირეა იმისთვის, რომ კოორდინირებული ძალისხმევა შეესაბამებოდეს აჩქარებულ ბრუნვას.