მზეზე ძლიერმა ქარიშხალმა, შესაძლოა, ინტერნეტი და ელექტროენერგია, მსოფლიოს მასშტაბით, კვირები გათიშოს - NASA

NASA ადასტურებს, რომ ჩვენ მივაღწიეთ ფეთქებად პიკს მზის 11-წლიან ციკლში
ყოველ 11 წელიწადში ჩვენი მზე იქცევა ქაოსურ სფეროდ, რომელიც დედამიწისკენ უზარმაზარ ენერგიას აფრქვევს. ეს პერიოდი ცნობილია როგორც "მზის მაქსიმუმი".

ენერგიის ეს აფეთქებები პასუხისმგებელია განსაცვიფრებელ ჩრდილოეთის ნათებაზე, რომელსაც ჩვენ ვხედავთ ბოლო თვეებში.

თუმცა, მათ ასევე შეუძლიათ ხელი შეუშალონ ინტერნეტისა და GPS თანამგზავრებს დედამიწის ორბიტაზე და  ელექტროენერგიის გათიშვა კვირების განმავლობაში.
სამწუხაროდ, მეცნიერებმა დაადასტურეს, რომ მზის მაქსიმუმი ოფიციალურად დადგა და ის შეიძლება გაგრძელდეს მომდევნო 12 თვის განმავლობაში.

ასე რომ, სანამ ავრორას ნახვის შესაძლებლობა გაიზრდება, ასევე გაიზრდება გლობალური ინტერნეტის გათიშვის ალბათობა.

ტელეკონფერენციის დროს NASA-ს, ოკეანისა და ატმოსფეროს ეროვნული ადმინისტრაციის (NOAA) და მზის ციკლის პროგნოზირების ჯგუფის წარმომადგენლებმა დაადასტურეს, რომ მზემ მაქსიმუმს მიაღწია, რაც შეიძლება გაგრძელდეს მომავალ წელს.

„მზის მაქსიმუმის დროს მზის ლაქების რაოდენობა და, შესაბამისად, მზის აქტივობის დონე იზრდება“, - თქვა ჯეიმი ფავორსმა, NASA-ს კოსმოსური ამინდის პროგრამის დირექტორმა.
"აქტივობის ეს ზრდა იძლევა საინტერესო შესაძლებლობას, გავიგოთ მეტი ჩვენი ახლომდებარე ვარსკვლავის შესახებ, მაგრამ ასევე აქვს რეალური გავლენა დედამიწაზე და მთელ ჩვენს მზის სისტემაზე."

თუმცა, ჯერჯერობით უცნობია, ზუსტად როდის მიაღწევს მზეზე ამ მაქსიმალური მზის აქტივობის პიკს.

ელ-საიდ ტალაატმა, NOAA-ს კოსმოსური ამინდის ოპერაციების დირექტორმა დაამატა: „მიუხედავად იმისა, რომ მზემ მზის მაქსიმუმს მიაღწია, თვე, როდესაც მზის აქტივობა პიკს მიაღწევს, არ იქნება განსაზღვრული თვეების ან წლების განმავლობაში“.

დედამიწა იღებს არა მხოლოდ მისთვის საჭირო სინათლესა და სითბოს მზისგან, რომელიც საშუალოდ 93 მილიონი მილის დაშორებით მდებარეობს.

ჩვენი ვარსკვლავი არის ელექტრულად დამუხტული ცხელი აირის უზარმაზარი ბურთი, რომელიც მოძრაობს ძლიერი მაგნიტური ველის შესაქმნელად, რომელიც ოფიციალურად ცნობილია როგორც დიპოლური ველი.

ეს დიპოლური ველი, რომელიც ვრცელდება მზის ერთი პოლუსიდან მეორეზე, დედამიწის მსგავსად, გადის ციკლს, რომელსაც მზის ციკლი ეწოდება.

დაახლოებით ყოველ 11 წელიწადში, მზის მაგნიტური ველი მთლიანად იცვლება, რაც იმას ნიშნავს, რომ ჩრდილოეთ და სამხრეთ პოლუსები ცვლიან ადგილებს.

მზის ციკლის დასაწყისში (უკუქცევის შემდეგ) მზის ზედაპირზე არის ყველაზე მცირე რაოდენობის შავი ლაქები, რომლებიც ცნობილია როგორც "მზის ლაქები".
მზის ციკლის შუა რიცხვები ხდება მზის მაქსიმუმზე, როდესაც მზეს ყველაზე მეტი ლაქა აქვს.

სწორედ ამ მზის მაქსიმუმის დროს არის მოსალოდნელი ყველაზე მძიმე კოსმოსური ამინდი, რომელსაც ჩვეულებრივ მზის ქარიშხალს უწოდებენ.

საბედნიეროდ, მზის ქარიშხალი არ არის საშიში ადამიანისთვის.

თუმცა, მათ შეუძლიათ გავლენა მოახდინონ ორბიტაზე მყოფ თანამგზავრებზე, ისევე როგორც დედამიწის ელექტრო ქსელებზე.

„მზის ქარიშხლის ალბათობა იზრდება, როდესაც მზის ლაქების რაოდენობა დიდია“, - განუცხადა MailOnline-ს დოქტორ დიბიენდუ ნანდიმ, ფიზიკოსმა IISER კოსმოსური მეცნიერების ცენტრიდან კოლკატაში. 

„ყველაზე ინტენსიურმა შტორმებმა შეიძლება ზოგჯერ გამოიწვიოს დედამიწის დაბალი ორბიტის თანამგზავრების კატასტროფული დეორბიტაცია და შეაფერხოს სატელიტური სერვისები, როგორიცაა საკომუნიკაციო და სანავიგაციო ქსელები.

„მათ ასევე შეუძლიათ გამოიწვიონ ძლიერი დარღვევები გეომაგნიტურ ველში, გამორთონ ელექტრო ქსელები, რომლებიც მდებარეობს მაღალ განედებში.

2021 წელს კალიფორნიის უნივერსიტეტის ირვინის მეცნიერის მიერ გამოქვეყნებულმა კვლევამ აჩვენა, რომ მზის ძლიერმა შტორმმა შეიძლება გამოიწვიოს ინტერნეტის პარალიზება კვირების განმავლობაში.

ეს გამოწვეულია წყალქვეშა საკომუნიკაციო კაბელების მსოფლიო ქსელის დაუცველობით.

მზის ძლიერი ქარიშხლებით გამოწვეული ელექტრომაგნიტური რყევები პირდაპირ ვერ აზიანებს ოპტიკურ ბოჭკოვან კაბელებს, რომლებიც ქმნიან ინტერნეტის ხერხემალს.

თუმცა, მათ შეუძლიათ დააზიანონ წყალქვეშა კაბელების გასწვრივ დამონტაჟებული სიგნალის გამაძლიერებლები, რომლებიც აუცილებელია შორ მანძილზე კომუნიკაციის შესანარჩუნებლად.

კვლევამ აჩვენა, რომ მზის ქარიშხლის გამომწვევი კატასტროფული ზიანის ალბათობა მომდევნო 10 წლის განმავლობაში მერყეობს 1,6-დან 12 პროცენტამდე.

1859 წელს მზის მასიურმა ქარიშხალმა, რომელიც ცნობილია როგორც კერინგტონის მოვლენა, გამოიწვია მზის ენერგიის მასიური მოზღვავება დედამიწისკენ, რამაც შეაფერხა კომუნიკაციები დედამიწაზე.