როგორი იქნებოდა სამყარო, მასში რომ ნეანდერტალელებს ეცხოვრათ

ევოლუციური თვალსაზრისით, ადამიანის პოპულაცია წამებში გაიზარდა. ინფორმაცია იმის შესახებ, რომ ახლა მსოფლიო მოსახლეობამ 8 მილიარდს მიაღწია, აუხსნელი ჩანს, როდესაც ჩვენს ისტორიაზე ფიქრობთ. გაზრდილი მოსახლეობის ფონზე, მეცნიერები იმაზე დაფიქრდნენ, როგორი იქნებოდა სამყარო იმ შემთხვევაში, თუ მასში ნეანდერტალელები იცხოვრებდნენ.

ერთ-ერთი მთავარი მოსაზრება, რაც მეცნიერებს აქვთ არის ის, რომ ასეთ შემთხვევაში, სამყაროში ნაკლები ადამიანი იცხოვრებდა, თავად ნეანდერტალელების ქცევიდან გამომდინარე, რადგან ისინი თავიანთ ჯგუფს იშვიათად სცდებოდნენ, რასაც ვერ ვიტყვით ჰომო საპიენსზე, რომლებმაც ეს ჯგუფი გაარღვიეს. 

ჩვენი არსებობის ბოლო მილიონი წლის 99%-ის განმავლობაში ადამიანები იშვიათად ხვდებოდნენ სხვა ადამიანებს. ერთ დროს სამყაროში მხოლოდ 10000 ნეანდერტალელი ცხოვრობდა. დღეს დაახლოებით 800 000 ადამიანია იმავე სივრცეში, რომელიც ერთმა ნეანდერტალმა დაიკავა. უფრო მეტიც, რადგან ადამიანები სოციალურ ჯგუფებში ცხოვრობდნენ, უახლოესი ნეანდერტალელი ჯგუფი ალბათ 100 კილომეტრზე მეტით იყო დაშორებული ერთმანეთისგან. მათთვის საკუთარი ოჯახის გარეთ მეუღლის პოვნა გამოწვევაც იყო.

ნეანდერტალელები უფრო მეტად იყვნენ მიდრეკილნი დარჩენილიყვნენ თავიანთ ოჯახურ ჯგუფებში და უფრო ფრთხილად იყვნენ ახალი ადამიანების მიმართ. ჩვენს სახეობას (ჰომო საპიენსს) რომ გაუსწრო, მოსახლეობის სიმჭიდროვე სავარაუდოდ გაცილებით დაბალი იქნებოდა. ძნელი წარმოსადგენია, რომ ისინი აშენებდნენ ქალაქებს, მაგალითად, იმის გათვალისწინებით, რომ ისინი გენეტიკურად იყვნენ მიდრეკილნი, რომ ნაკლებად მეგობრულები იყვნენ მათი ოჯახის მიღმა. ამ გენეტიკურმა განსხვავებებმა შეცვალა ჩვენი დამოკიდებულება ჩვენი ჯგუფის გარეთ მყოფი ადამიანების მიმართ. ჩვენ უფრო ტოლერანტები გავხდით.

იმის გამო, რომ ჰომო საპიენსები უფრო ხშირად ურთიერთობდნენ თავიანთი ოჯახის გარეთ მყოფ ჯგუფებთან, მათ შექმნეს უფრო მრავალფეროვანი გენეტიკური ხაზი, რამაც შეამცირა ჯანმრთელობის პრობლემები.

ნეანდერტალელებს, როგორც წესი, უფრო ხანმოკლე ცხოვრება ჰქონდათ, ვიდრე თანამედროვე ადამიანებს, მაგრამ მათი შედარებითი იზოლაცია დაიცავდა მათ ინფექციური დაავადებებისგან, რომლებიც ზოგჯერ ანადგურებდნენ ჰომოსაპიენსის მთელ პოპულაციას.

ჩვენს სახეობებს ასევე შეიძლება ჰქონოდათ 10-20%-ით უფრო სწრაფი გამრავლების ტემპი, ვიდრე ადამიანის ადრინდელ სახეობებს. მაგრამ მეტი ბავშვის გაჩენა მხოლოდ ზრდის მოსახლეობას, თუ საკმარისი საკვებია მათთვის საჭმელად.

დრამატული ცვლილებები გარემოში

სიტუაცია შეიძლება ასევე განსხვავებულად ყოფილიყო, თუ გარემო არ წარმოქმნიდა  მცენარეებისა და ცხოველების მკვეთრ შემცირებას. ეს შემთხვევითი ცვლილებები რომ არა, ნეანდერტალელები შეიძლება გადარჩენილიყვნენ.

რესურსებისა და იდეების ჯგუფებს შორის გაზიარებამ ადამიანებს საშუალება მისცა უფრო ეფექტურად ეცხოვრათ მიწის გარეთ, უფრო ეფექტური ტექნოლოგიების გავრცელებით და კრიზისის დროს ერთმანეთს საკვების გაზიარებით. ეს იყო ალბათ ერთ-ერთი მთავარი მიზეზი, რის გამოც ჩვენი სახეობები გადარჩებოდა, როდესაც კლიმატი შეიცვალა, ხოლო სხვები იღუპებოდნენ. ჰომო საპიენსი უკეთ მოერგებოდა ამინდის ცვალებად და სარისკო პირობებს  კრიზისის დროს.

ბოლო გამყინვარების ხანის სიმაღლეზე, დაახლოებით 20,000 წლის წინ, მთელ ევროპაში ტემპერატურა 8-10 გრადუსით დაბალი იყო, ვიდრე დღეს. ჩრდილოეთ ევროპის უმეტესი ნაწილი ყინულით იყო დაფარული ექვსიდან ცხრა თვემდე.

სოციალური კავშირები უზრუნველყოფდა საშუალებას, გამოგონებები კი ჯგუფებს ადაპტაციაში ეხმარებოდა. ეს მოიცავდა შუბის მსროლელს, რათა უფრო ეფექტური ყოფილიყო ნადირობა, სიცივეზე მორგებული ტანსაცმლის გაკეთებას და სხვა „ხრიკებს“. შედეგად, მეტი ადამიანი გადაურჩა ბუნების ბედის ბორბალს.

ზოგადად, ჰომო საპიენსი ფრთხილობდა, რომ არ მოეხმარა ისეთი რესურსები, როგორიცაა ირემი ან თევზი და, სავარაუდოდ, უფრო იცოდა მათი სიცოცხლის ციკლი, ვიდრე ადრინდელი ადამიანთა სახეობებმა. 

თუმცა, ზოგიერთ შემთხვევაში, ამ ცხოვრების წესების დანახვა რთული იყო. ბოლო გამყინვარების პერიოდში გადაშენდნენ ისეთი ცხოველები, როგორიცაა მამონტები, რომლებიც ტრიალებდნენ უზარმაზარ ტერიტორიებზე უხილავ ადამიანთა ჯგუფებისთვის.  სავარაუდოა, რომ მამონტები გადარჩებოდნენ, რომ არა ჰომო საპიენსის აღზევება, რადგან სამყაროში ნაკლები ნეანდერტალელი იქნებოდა მათზე ნადირობისთვის.

ამასთან, რაც უფრო მეტ ტექნოლოგიას ავითარებს კაცობრიობა, მით მეტ ზიანს აყენებს მისი გამოყენება პლანეტას. ინტენსიური მეურნეობა ასუფთავებს ჩვენს ნიადაგს საკვები ნივთიერებებისგან, გადაჭარბებული თევზაობა ანადგურებს ზღვებს, ხოლო სათბურის გაზები, რომელსაც ჩვენ გამოვყოფთ იმ პროდუქტების წარმოებისას, რომლებსაც ახლა ვეყრდნობით, იწვევს ექსტრემალურ ამინდს.