„სანამ რამეს იტყვით, სანამ განსჯით ჩემს გზას...“ - რას წერდა შვილის მიერ მოკლული ნინო ხოჭოლავა
1733141966
მეცნიერები დიდი ხნის განმავლობაში თვლიდნენ თიმუსის ჯირკვალს, მოზრდილებში უსარგებლო ორგანოდ. ფაქტია, რომ ასაკთან ერთად ის იწყებს კლებას და ითვლებოდა, რომ მისი როლი სხეულში მცირდება მანამ, სანამ ის მთლიანად ნულამდე დაიყვანება. ეს გასაკვირი არ არის, რადგან სიბერეში თიმუსის ჯირკვალი ვიზუალურადაც კი ძნელია გაარჩიო მიმდებარე ცხიმოვანი ქსოვილისგან. თუმცა, ჰარვარდის მკვლევრების მიერ ჩატარებულმა ბოლო კვლევამ აჩვენა, რომ თიმუსის ჯირკვლის ამოღებას შეიძლება ჰქონდეს ჯანმრთელობის სერიოზული შედეგები და ზრდის კიბოს განვითარების რისკსაც კი.
რა არის თიმუსის ჯირკვალი
თიმუსის ჯირკვალი ან თიმუსი არის პატარა ორგანო, რომელიც მდებარეობს მკერდის უკან, გულმკერდის ზედა ნაწილში. ის ყველაზე მნიშვნელოვანია ბავშვობაში და მოზარდობაში, როდესაც აქტიურად არის ჩართული იმუნური სისტემის განვითარებაში. მისი მთავარი ამოცანაა დაეხმაროს სხეულს, შექმნას T უჯრედები, სხეულის მნიშვნელოვანი დამცველები, რომლებიც პოულობენ და ანადგურებენ ვირუსებს, ბაქტერიებს და სხვა საფრთხეებს.
თიმუსის ზრდა ჩერდება პუბერტატის დაწყებისთანავე. ჩვეულებრივ ამ დროისთვის მისი წონა 20-37 გრამს აღწევს. თანდათანობითი ატროფიის გამო, 75 წლის ასაკში ამ ორგანოს წონა ჩვეულებრივ არ აღემატება 6 გრამს. ამიტომაც დიდი ხანია ითვლებოდა, რომ თიმუსის ჯირკვალს არანაირი სარგებელი არ მოაქვს მოზრდილებისთვის.
როგორც წესი, თიმუსის ჯირკვლის ამოღების აუცილებლობა ჩნდება, თუ მასზე სიმსივნე ვითარდება. გარდა ამისა, მისი მოცილება გულის სხვადასხვა პათოლოგიის ქირურგიული მკურნალობის ერთ-ერთი ეტაპია. ასევე, ერთ-ერთი ავტოიმუნური დაავადების სამკურნალოდ.
რატომ არ შეიძლება თიმუსის ჯირკვლის ამოღება?
მეცნიერებმა ჩაატარეს რეტროსპექტული კვლევა თიმუსის მოცილების გრძელვადიანი ეფექტების შესაფასებლად და შედეგები საგანგაშო იყო. 7000-ზე მეტი პაციენტის მონაცემების ანალიზმა დაადგინა, რომ მათ, ვინც დაკარგა თიმუსი, ემუქრება კიბოთი სიკვდილის გაზრდილი რისკი.
კვლევამ აჩვენა, რომ პაციენტებს, რომლებსაც ჩაუტარდათ თიმექტომია (თიმუსის ჯირკვლის მოცილება), თითქმის ორჯერ მეტი აქვთ კიბოსგან სიკვდილის რისკი ოპერაციიდან ხუთი წლის განმავლობაში. მათ ასევე აღენიშნებოდათ კიბოს აგრესიული ფორმები, რომლებიც ხშირად ბრუნდებოდა მკურნალობის შემდეგ. თავიანთ დასკვნებში ავტორებმა შეცვალეს სქესი, ასაკი, რასა და სხვა ფაქტორები, რომლებიც ასევე გავლენას ახდენენ სიკვდილისა და კიბოს რისკზე. ამის შესახებ კვლევის ავტორები იუწყებიან The New England Journal of Medicine-ში.
პაციენტებისთვის, რომლებსაც ესაჭიროებათ გულმკერდის ოპერაცია, თიმუსის მოცილება ადრე პრობლემად არ განიხილებოდა. მაგრამ მეცნიერები ახლა ხაზს უსვამენ ამ ჯირკვლის შენარჩუნების მნიშვნელობას შეძლებისდაგვარად, რათა არ გაზარდოს ჯანმრთელობის რისკები, მიუხედავად ადამიანის ასაკისა. მაგრამ თუ თიმუსი ამოიღეთ, არ დაიდარდოთ, რადგან არსებობს კიბოს და საშიში დაავადებების განვითარების რისკის შემცირების გზები. უპირველეს ყოვლისა, თქვენ უნდა იხელმძღვანელოთ აქტიური ცხოვრების წესით, უარი თქვათ ალკოჰოლზე და მავნე ჩვევებზე.