„მძინარე მზეთუნახავის“ საოცარი ისტორია, რომელმაც 20 წელი გაატარა ძილში და გამოღვიძების შემდეგ უცებ დაბერდა 14 დღეში

ლეთარგიული ძილი ნამდვილი კოშმარია. ეს  არის მდგომარეობა, რომელშიც ადამიანი ვარდება სტრესის ან ნერვული ამოწურვის გამო, მაგრამ ზოგჯერ შიზოფრენიის გამო. ეს მდგომარეობა ჩვეულებრივი ძილის მსგავსია, მაგრამ ორი მნიშვნელოვანი განსხვავებებით: ადამიანი არ აჩვენებს სიცოცხლის ნიშანს და ასევე სძინავს ძალიან დიდხანს: რამდენიმე კვირიდან ათ ან ოც წლამდე. იმისთვის, რომ ლეთარგიულმა ადამიანმა თავის დროზე დაიძინოს და ცოცხალი დარჩეს, აუცილებელია სამედიცინო ჩარევა.  ნადეჟდა ლებედინა სტალინის გარდაცვალებიდან ერთი წლის შემდეგ ლეთარგიულ ძილში ჩავარდა და ბრეჟნევის ეპოქის აყვავებულ პერიოდში გაიღვიძა.

ნადეჟდა ლებედინას ისტორია, რომელსაც 20 წელი ეძინა
ნადეჟდა ლებედინა არის დნეპროპეტროვსკის რაიონის მცხოვრები სოფელ მოგილევიდან. იქ ცხოვრობდა ქმართან და ხუთი წლის ქალიშვილთან ერთად. ერთ დღეს ლებედინას ქმართან სერიოზული კამათი მოუვიდა და ნერვიული დაძაბულობით დასაძინებლად წავიდა. და სულ ესაა. მეორე დილით ვერავინ შეძლო მისი გაღვიძება. როგორც ბიოლოგიურ მეცნიერებათა კანდიდატმა და მედიცინის ისტორიკოსმა ტატიანა გრეკოვამ დაწერა წიგნში "ბიბლია და მედიცინა ჯანმრთელობისა და დაავადებების შესახებ", ნადეჟდა ლებედინა მოათავსეს დნეპროპეტროვსკის სამედიცინო ინსტიტუტის ფსიქიატრიულ კლინიკაში, შიზოფრენიის დიაგნოზი დაუსვეს და იქ დატოვეს. უცნაური დიაგნოზია, მაგრამ იყო პრეცედენტი: მანამდე, თავად ფიზიოლოგმა ივან პავლოვმა, რეფლექსების მკვლევარმა, აღწერა გარკვეული კაჩალკინის შემთხვევა (მასზე მოგვიანებით ვისაუბრებთ), რომელსაც "შიზოფრენიის" ფონზე განუვითარდა ლეთარგიული ძილი". პავლოვის ძაღლების შესახებ ბევრმა იცის, მაგრამ კაჩალკინის ამბავი არც ისე ცნობილია.

რა არის ლეთარგიული ძილი და როგორ მოხვდა მასში ქალი?
ნადეჟდას ლეთარგიაში ჩავარდნის გამომწვევი მიზეზი ქმართან კონფლიქტი იყო, მაგრამ მედიცინაში ითვლება, რომ პიროვნების ლეთარგიულ მდგომარეობაში ჩავარდნის ძირითადი მიზეზები განსხვავებულია. ეს არის ქრონიკული დაღლილობა, ნერვული რესურსების ამოწურვა, მეტაბოლური დარღვევები ან ენცეფალიტი. ოთხი წლის განმავლობაში ლებედინას ლეთარგიულად ეძინა ფსიქიატრიულ კლინიკაში, შემდეგ დედამ წაიყვანა. ქალს ქმარი ძილის პირველ წლებში გარდაეცვალა, ქალიშვილი კი ბავშვთა სახლში მოათავსეს. ამ ამბის შედეგად მეცნიერებმა გადაწყვიტეს ე.წ. შიზოფრენიასთან შედარებით კიდევ უფრო ღრმად ჩაეტარებინათ ანალიზი: ნადეჟდას სიზმრის მიზეზად ისტერია გამოაცხადეს.

ნადეჟდამ გაიღვიძა 1974 წელს, როდესაც შეიტყო დედის გარდაცვალების შესახებ. მისივე თქმით, სანამ ლებედინას ეძინა, მან შენარჩუნებული ჰქონდა მოსმენის უნარი და იცოდა, რაც მის გარშემო ხდებოდა. საყვარელი ადამიანის გარდაცვალების ამბის გაგებისთანავე გამოვიდა მდგომარეობიდან. მისი ქალიშვილი, ვალენტინა, უკვე ზრდასრული იყო. დედასთან რომ მივიდა, საწოლზე იჯდა. საინტერესო ფაქტი: ლებედინას 34 წლისას ჩაეძინა და მთელი დროის განმავლობაში უგონო მდგომარეობაში ინარჩუნებდა იგივე გარეგნობას, ანუ კანი, თმა და კბილები, რაც ახალგაზრდობაში ჰქონდა. მაგრამ გაღვიძების შემდეგ ქალი რამდენიმე კვირაში დაბერდა თავის კალენდარულ ასაკამდე, რომელიც 54 წლის იყო.

ნადეჟდამ დაასრულა რეაბილიტაციის კურსი, კვლავ ისწავლა სიარული და ჭამა, დაუბრუნდა ნორმალურ ცხოვრებას და გაღვიძებიდან კიდევ 20 წელი იცოცხლა. ჟურნალისტთან ინტერვიუში ლეთარგიულ ძილის წინა პერიოდზე, მან თქვა: ”უმჯობესი იქნება ოცი წელი ვიძინო, ვიდრე ვიცხოვრო ისე, როგორც მე ვცხოვრობდი”. ლებედინა გარდაიცვალა რუსეთის ფედერაციაში 1994 წელს.

ივან კაჩალკინის ლეთარგიული ძილის შემთხვევა
თუ ადვილი იყო ნადეჟდა ლებედინას ისტერიის დიაგნოზის დადგენა, მაშინ ექიმებს უნდა აეხსნათ ივან კაჩალკინის ძილი, როგორც შიზოფრენიული სიმპტომი - კატატონია. ეს არის მდგომარეობა, რომლის დროსაც ადამიანს შეუძლია ერთ პოზაში „ჩამოკიდება“ მრავალი საათის ან თუნდაც დღის განმავლობაში, გარე სტიმულებზე რეაგირების გარეშე. ამავდროულად, კატატონიკებს იშვიათად სძინავთ: ისინი, როგორც წესი, სხედან ან წვანან გახელილი თვალებით, უყურებენ ერთ წერტილს და შესაძლოა გაიყინონ კიდეც „ჰერონის“ პოზაში. ყოველ შემთხვევაში, ეს არის გლეხ-მონარქისტის ივანე კაჩალკინის ამბავი. 

კაჩალკინი უკიდურესად ემოციურად დაუცველი ადამიანი იყო. ეს არ იყო დამახასიათებელი მისი კლასისთვის, მაგრამ ივანეს ძალიან აწუხებდა რუსეთში მონარქიის ბედი. მის მეხსიერებაში ქვეყანაში რამდენიმე საშინელი რამ მოხდა. ჯერ ტერორისტებმა მოკლეს გლეხების განმათავისუფლებელი ალექსანდრე II. მაშინ ალექსანდრე III უდროოდ გარდაიცვალა. კაჩალკინის სულმა ვერ გაუძლო და 1896 წელს დაიძინა და არ გაიღვიძა. 22 წლის განმავლობაში ივანე ექიმების მეთვალყურეობის ქვეშ იმყოფებოდა და ინარჩუნებდა "მარადიულ ახალგაზრდობას", შემდეგ კი ლეთარგიისგან გაიღვიძა, სწრაფად დაბერდა და გარდაიცვალა სსრკ-ში. თავად კაჩალკინმა თქვა, რომ ყველაფერი ესმოდა, რაც მის ირგვლივ ხდებოდა, მაგრამ კუნთებში სიმძიმეს და სუნთქვის გაძნელებას გრძნობდა.