რომელ საფლავებს უნდა მოერიდოთ და რის შესახებ აფრთხილებენ სასაფლაოზე გამსვლელებს ეზოტერიკოსები
1743714167
ჯანდაცვის ექსპერტი გიორგი ფხაკაძე სოციალურ ქსელში ინფორმაციას ავრცელებს და წერს, რომ აფლატოქსინი – ჩუმად მოქმედი კანცეროგენია ჩვენს ყოველდღიურ საკვებში.
მისი განმარტებით, აფლატოქსინი გვხვდება რძეში, ჩირში, ჩაიში.
„ძალიან რთულია, როცა ვიგებთ, რომ ყოველდღიური მოხმარების პროდუქტებში – როგორიცაა რძე, ჩირი, ჩაი – აღმოჩენილია ისეთი საშიში ნივთიერება, როგორიცაა აფლატოქსინი B1.
მაგრამ როგორც საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის ექსპერტი, ვამბობ შემდეგს: პანიკის საფუძველი არ არსებობს, საკითხი უნდა განვიხილოთ სიღრმისეულად და სამართლიანად. მოსახლეობას უნდა მივაწოდოთ სრული და სანდო ინფორმაცია – რადგან ეს საფრთხე ჩუმად მოქმედებს და შედეგს წლების შემდეგ იძლევა.
რატომ არის აფლატოქსინი საშიში?
• აფლატოქსინი B1 ითვლება ერთ-ერთ ყველაზე ძლიერ ბუნებრივ კანცეროგენად
• ის ღვიძლში გარდაიქმნება აფლატოქსინ M1-ად, რომელიც ხვდება რძეში და რძის პროდუქტებში
• მოქმედებს გენებზე – აზიანებს სიმსივნის დამთრგუნველ p53 გენს
• აფლატოქსინი გროვდება ორგანიზმში – დღევანდელი მცირე დოზა შეიძლება ხვალ გრძელვადიან სერიოზულ ზიანად გადაიქცეს.
მაღალი რისკის შემცველი პროდუქტებია:
• რძე და რძის პროდუქტები
• ჩირი (ლეღვი, ქიშმიში, ქლიავი, ატამი, გარგარი და სხვა)
• ჩაი და ბალახეული ნაყენები
• სახლის პირობებში დამზადებული და არასწორად შენახული პროდუქტები
რატომ არის ეს საკითხი საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის პრიორიტეტი?
ეს არ არის მხოლოდ ერთჯერადი მოწამვლის საკითხი – ეს არის ქრონიკული დაავადებებისა და სიმსივნეების გაზრდილი რისკი მთელი მოსახლეობისთვის, განსაკუთრებით ბავშვებისა და ქრონიკული მომხმარებლებისთვის.
განსაკუთრებით საშიშია:
• დაბინძურებული პროდუქტი ბავშვებისთვის
• არაკონტროლირებადი ბაზრის პროდუქტები
• სახლის პირობებში დამზადებული ჩირი და ჩაი, რომელიც არ მოწმდება
როგორ დავიცვათ თავი?
• შევარჩიოთ მხოლოდ სანდო და შემოწმებული პროდუქტები
• მოვერიდოთ ობიან, ტენიან, უცნაური სუნის მქონე ჩირსა და ჩაის
• აუცილებელია პროდუქტების მონიტორინგი სხვადასხვა კანცეროგენებზე, მათ შორის:
• ნიტროზამინები – დამუშავებული ხორცი (ძეხვი, სოსისი)
• პოლიციკლური არომატული ნახშირწყალბადები – შებოლილი და ნახშირის ცეცხლზე მომზადებული საკვები
• აკრილამიდი – ჩიფსები, შემწვარი პური, ორცხობილები
• ტრანსცხიმები, ბისფენოლი A, ხელოვნური დამატკბობლები და სხვა
სამეცნიერო მტკიცებულება:
Aflatoxin B1 არის კანცეროგენი ნაერთი, რომელიც იწვევს G → T ტიპის გენურ ცვლილებას სიმსივნის დამთრგუნველ p53 გენში (codon 249).
ის ღვიძლში გარდაიქმნება P450 ფერმენტების მეშვეობით გენოტოქსიკურ მეტაბოლიტებად, გროვდება ღვიძლის ქსოვილში და ზრდის ღვიძლის კიბოს (ჰეპატოცელულური კარცინომის) რისკს.
