1738134236
მეცნიერები ხანდაზმულებს აფრთხილებენ, არ მიიღონ პარაცეტამოლი რეგულარულად, რადგან ის დაკავშირებულია საშიშ მოვლენებთან, როგორიცაა შიდა სისხლდენა და თირკმელების ქრონიკული დაავადება.
ნოტინგემის უნივერსიტეტის ექსპერტების მიერ ჩატარებულმა მთავარმა ანალიზმა აღმოაჩინა "დოზაზე დამოკიდებული" კავშირი ტკივილგამაყუჩებლების გამოყენებასა და საჭმლის მონელების, გულის და თირკმელების პრობლემებს შორის.
კვლევამ, რომელიც 20 წლის განმავლობაში აკვირდებოდა 65 წელზე უფროსი ასაკის ნახევარ მილიონზე მეტი ადამიანის ჯანმრთელობას, აჩვენა, რომ მათ, ვისაც ექვს თვეში ორჯერ გამოუწერეს პარაცეტამოლი, გართულებების განსაკუთრებით მაღალი რისკის ქვეშ იყვნენ.
ასაკის შესატყვის კონტროლთან შედარებით, იგივე რაოდენობის დანიშნულების მქონე პირებს უფრო მეტად ჰქონდათ კუჭის წყლული, გულის უკმარისობა, ჰიპერტენზია და თირკმელების ქრონიკული დაავადება.
რაც უფრო მეტ პარაცეტამოლს იღებდა ადამიანი, მით უფრო დიდი იყო კუჭის წყლულის სისხლდენის ან გასკდომის ალბათობა.
ხანდაზმულებს ხშირად უნიშნავენ ტკივილგამაყუჩებლებს, რათა დაეხმარონ მათ, გაუმკლავდნენ რიგი ქრონიკული მდგომარეობის სიმპტომებს, როგორიცაა ართრიტი და ოსტეოპოროზი.
კვლევებმა აჩვენა, რომ 75 წელზე უფროსი ასაკის ადამიანების დაახლოებით 90 პროცენტი რეგულარულად იღებს პარაცეტამოლს, ძირითადად სახსრებისა და ძვლების ტკივილისა და დაცემის შედეგების სამკურნალოდ.
თუმცა, ახალი კვლევის ავტორმა, პროფესორმა ვეია ჟანგმა, ნოტინგემის უნივერსიტეტის ჯანმრთელობისა და ზრუნვის ბიოსამედიცინო კვლევითი ცენტრის ეპიდემიოლოგმა, თქვა, რომ პაციენტებმა უნდა "გულდასმით განიხილონ", მიიღონ თუ არა პრეპარატი ხშირად.
„პარაცეტამოლის, როგორც პირველი რიგის ტკივილგამაყუჩებლის გამოყენება ხანდაზმულ ადამიანებში, როგორიცაა ოსტეოართრიტი, გულდასმით უნდა იქნეს განხილული“, თქვა მან და დასძინა, რომ არსებული მტკიცებულებები მიუთითებს, რომ მას აქვს „მინიმალური ტკივილგამაყუჩებელი ეფექტი“.
2022 წელს ჯანმრთელობისა და ზრუნვის ბრწყინვალების ეროვნულმა ინსტიტუტმა შეცვალა ოსტეოართრიტის მკურნალობის გაიდლაინები, ასაკთან დაკავშირებული მდგომარეობა, რომელიც ვითარდება, როდესაც დამცავი ხრტილი ძვლების ბოლოებზე იშლება, რაც იწვევს ტკივილს და მობილობის პრობლემებს.
განახლებულ გაიდლაინებში ნათქვამია, რომ ექიმმა უნდა შესთავაზოს სავარჯიშო პროგრამები, როგორც ამ მდგომარეობის პირველი რიგის მკურნალობა და თავიდან აიცილონ პარაცეტამოლის „რუტინული“ შეთავაზება, რადგან ის ნაკლებად სავარაუდოა, რომ ეფექტური იყოს.
გაიდლაინებში ნათქვამია, რომ ანთების საწინააღმდეგო კრემები შეიძლება გამოყენებულ იქნეს ვარჯიშთან ერთად.
დიდი ხანია ითვლებოდა, რომ პარაცეტამოლი უფრო მცირედ მოქმედებს ნაწლავებზე, ვიდრე არასტეროიდული ანთების საწინააღმდეგო ტკივილგამაყუჩებლები, როგორიცაა იბუპროფენი.
თუმცა, ზოგიერთი კვლევა ვარაუდობს, რომ მაღალ დოზებში მას შეუძლია გამოიწვიოს ზედა კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის გაღიზიანება, რასაც მოჰყვება ისეთი სიმპტომები, როგორიცაა გულძმარვა, ტკივილი, გულისრევა და ღებინება.
მეცნიერები ამჟამად არ არიან დარწმუნებულნი, თუ რატომ შეიძლება გამოიწვიოს ამ პრეპარატმა თირკმელების პრობლემები, მაგრამ ზოგიერთი კვლევა ვარაუდობს, რომ მას შეუძლია ურთიერთქმედება ორგანიზმში არსებულ ქიმიკატებთან და წარმოქმნას ტოქსინები, რომლებიც აზიანებენ ორგანოს უჯრედებს.
პრეპარატის ჭარბი რაოდენობა არღვევს ღვიძლის ნორმალურ გზას წამლის უსაფრთხო მეტაბოლიზმისთვის და ამის ნაცვლად ის გარდაიქმნება ტოქსიკურ ფორმად, რომელიც აზიანებს უჯრედებს, რაც საბოლოოდ იწვევს ღვიძლის უკმარისობას.
2017 წელს ჩატარებულმა კვლევამ აჩვენა, რომ პარაცეტამოლის მიერ გამოწვეული ორგანოს უჯრედების დაზიანების ტიპი მსგავსი იყო ალკოჰოლითა და ჰეპატიტით გამოწვეული შედეგების.
იმავდროულად, სხვა კვლევებმა აღმოაჩინეს კავშირი ტკივილგამაყუჩებლების ხანგრძლივ გამოყენებასა და არტერიულ წნევას შორის.
ითვლება, რომ ეს იმიტომ ხდება, რომ ბევრი პაციენტი იღებს წამლის ხსნად ვერსიებს, რომლებიც შეიცავს დიდი რაოდენობით ნატრიუმს, რაც ზრდის არტერიული წნევის მწვერვალების რისკს.
პარაცეტამოლის მაქსიმალური უსაფრთხო დოზა მოზრდილებისთვის არის ორი 500 მგ ტაბლეტი ან კაფსულა ოთხჯერ დღეში.
NHS გვირჩევს არ მიიღოთ რვა ტაბლეტზე მეტი 24 საათის განმავლობაში.
ექსპერტები ადრე აფრთხილებდნენ, რომ ტკივილგამაყუჩებლის დოზის გადაჭარბება „ზედმეტად ადვილია“, რადგან ბევრი ადამიანი აერთიანებს პარაცეტამოლის შემცველ სხვადასხვა მედიკამენტებს (როგორიცაა გაციების და გრიპის სამკურნალო საშუალებები) და ავიწყდება დოზის შემოწმება.
დოქტორმა კენეტ სიმპსონმა, ედინბურგის უნივერსიტეტის ღვიძლის სპეციალისტმა, ადრე განუცხადა MailOnline-ს, რომ ეტაპობრივი დოზის გადაჭარბება შეიძლება მოხდეს, როდესაც ადამიანებს აქვთ ტკივილი და განმეორებით იღებენ ოდნავ მეტ პარაცეტამოლს, ვიდრე საჭიროა. - წერს უცხოური მედია.
