ზოგიერთ ბგერას შეუძლია გამოიწვიოს ტვინის დარღვევები, სიბრმავე და სიკვდილიც კი...

ინფრაბგერა

ინფრაბგერები არის დაბალი სიხშირის ბგერითი ტალღები, რომლებიც ადამიანებს არ ესმით. ვინაიდან ადამიანების სმენის აპარატს შეუძლია ბგერების აღქმა 16-დან 20 ათასამდე სიხშირეში, მაშინ 16 ჰც ითვლება ინფრაბგერითი სიხშირეების ზედა დონედ. 

ინფრაბგერითი ტალღები არის დაბალი სიხშირის მექანიკური ვიბრაციები. მისი წყარო შეიძლება იყოს ბუნებრივი ობიექტები, მიწისძვრის სახით, ასევე ჩარხების, მანქანების, აფეთქებების ან სპეციალური მოწყობილობების სახით. ტალღებს ასევე შეიძლება თან ახლდეს ხმაური ტრანსპორტიდან და სამრეწველო დანადგარებიდან. 

ინფრაბგერით ვიბრაციებს შეუძლიათ გადაადგილდნენ ძალიან მნიშვნელოვან დისტანციებზე დედამიწის, წყლისა და ჰაერის ზედაპირზე. ამის წყალობით შესაძლებელია მიწისძვრის, ძლიერი აფეთქების ან სასროლი იარაღის ეპიცენტრის ადგილმდებარეობის დადგენა. ვინაიდან ოკეანეში რყევები დიდ დისტანციებზე გადის, მაშინ სპეციალურ  მოწყობილობას შეუძლია გარკვეული პერიოდის განმავლობაში მიიღოს მონაცემები სტიქიური უბედურების, მაგალითად, ცუნამის შესახებ.

ინფრაბგერითი ტალღები ოთახებში ბევრად უკეთ აღწევენ, ვიდრე ხმის ტალღები. გარდა ამისა, ისინი უარყოფითად მოქმედებენ ადამიანებზე. გახანგრძლივებული ზემოქმედებით, ადამიანებს აღენიშნებათ გაღიზიანება, თავის ტკივილი და დაღლილობა. ტალღების მოქმედება ადამიანზე აიხსნება რეზონანსული ბუნებით. სხეულის ვიბრაციის სიხშირეების გარე ინფრაბგერითი ტალღის სიხშირეებთან მიახლოების შემთხვევაში შეინიშნება რეზონანსული ეფექტი.
თუ ადამიანი იტყუება, მაშინ მისი სხეულის სიხშირე არის 4 ჰც, დგომაში - 5-დან 12 ჰც-მდე. უფრო მეტიც, ადამიანის თითოეულ ორგანოს აქვს რხევის საკუთარი სიხშირე. მუცლის ღრუსთვის სიხშირე 3-4 ჰც-ია, გულმკერდისთვის - 6-8 ჰც-ის ფარგლებში და ა.შ. როდესაც ტალღები ემთხვევა ამ სიხშირეებს, წარმოიქმნება რეზონანსი, რაც იწვევს დისკომფორტს და ზოგიერთ შემთხვევაში იწვევს ძალიან სერიოზულ შედეგებს. სწორედ ამიტომ მრეწველობაში, სატრანსპორტო და საცხოვრებელ შენობებში მიიღება ზომები ინფრაბგერითი ვიბრაციების ზემოქმედების შესამცირებლად.

როდესაც რეზონანსი ხდება, ადამიანს ეჩვენება, რომ მისი შინაგანი ორგანოები იწყებენ ვიბრაციას. გარკვეული სიხშირის ინფრაბგერამ შეიძლება გამოიწვიოს ტვინის დარღვევებიც კი, გამოიწვიოს სიბრმავე და სიკვდილიც კი გამოიწვიოს. ამავე პრინციპით ინფრაბგერითი ტალღები მოქმედებს სხვა ობიექტებზე. მაგალითად, ისტორიაში ცნობილია შემთხვევა, როდესაც ჯარისკაცების რაზმი ქვის ხიდზე გადაადგილდებოდა,  შედეგად წარმოიშვა რხევები, რომლებიც დაემთხვა ხიდის შიდა სიხშირეს. იყო რეზონანსი, რამაც ხიდის დანგრევა გამოიწვია.

ინფრაბგერა არა მხოლოდ არასასურველი და საშიში მოვლენაა, ის ხშირად გამოიყენება სასარგებლო მიზნებისთვის. ასე რომ, ინფრაბგერითი ვიბრაციები გამოიყენება ოკეანეების, ატმოსფეროს შესასწავლად, მათ შორის აფეთქებების ან ვულკანური ამოფრქვევის ადგილის მოსაძებნად. მათი დახმარებით ხდება ცუნამების წინასწარმეტყველება და მიწისქვეშა ბირთვული აფეთქებების კონტროლი. გეოფონები, ჰიდროფონები ან მიკროფონები გამოიყენება ინფრაბგერითი ტალღების დასარეგისტრირებლად.

დღეისათვის ინფრაბგერითი ტალღები ნელა, მაგრამ წარმატებით გამოიყენება სამედიცინო მიზნებისთვის. 


დღეს უამრავი ქვეყნის მეცნიერები ამუშავებენ ინფრაბგერით იარაღს. თითოეულ ქვეყანას სურს წარმატების მიღწევა ამ საკითხში, რადგან ეს უზრუნველყოფს იაფ, მაგრამ ეფექტიან ინსტრუმენტს, რომელიც შეძლებს ფარულად იმოქმედოს ბევრ ადამიანზე. ბრძოლის ველზე ინფრაბგერა გამოიწვევს მტრის პანიკას, გამოიწვევს სიგიჟეს, შიშს, სისუსტესა და სიკვდილს. საკმარისი იქნება ასეთი იარაღის მფლობელმა ჯარისკაცებისკენ მიმართოს, რომ ისინი გაიქცნენ.

ინფრაბგერითი იარაღი უკვე გამოიყენება ბრბოს წინააღმდეგ. მსგავსი იარაღი გამოიყენეს ზოგიერთ ქვეყანაში მომიტინგეების წინააღმდეგ. ტალღების გავლენის ქვეშ მყოფი ადამიანები წარმოუდგენელ შიშს გრძნობდნენ, მათ დამალვა სურდათ. ეჩვენებოდათ, რომ გიჟდებოდნენ და კვდებოდნენ კიდეც. ზოგიერთმა ადამიანმა დაკარგა კონტროლი და ცოტა ხნით სრულიად დაავიწყდა ვინ იყო და რა ხდებოდა მის ირგვლივ. მერე ხალხი გონს მოვიდა, მაგრამ ვერ მიხვდა, როგორ აღმოჩნდნენ ამა თუ იმ ადგილას. ამ მოვლენების შემდეგ ბევრს გაუჩნდა გამუდმებული შიში მიტინგებში მონაწილეობისა.


ინფრაბგერის უფრო მაღალმა დონემ 7-20 ჰც სიხშირით შეიძლება პირდაპირ იმოქმედოს ადამიანების ცენტრალურ ნერვულ სისტემაზე. ადამიანი განიცდის დეზორიენტაციას, შფოთვას, პანიკას, ნაწლავებში სპაზმებს, გულისრევას, ღებინებას და საბოლოოდ, გონების დაკარგვას. სავარაუდოდ, 7-8 ჰც ყველაზე ეფექტურია, რადგან ისინი ემთხვევა α-ტვინის ტალღების საშუალო სიხშირეს. ასევე ამტკიცებენ, რომ ეს არის ადამიანის ორგანოების რეზონანსული სიხშირე, ამიტომ ხანგრძლივი ზემოქმედებით შეიძლება მოხდეს მათი დაზიანება და სიკვდილიც კი.

1-10 ჰც-ზე ტვინი ჯერ იბლოკება და შემდეგ ნადგურდება. ამპლიტუდის მატებასთან ერთად აღინიშნა რამდენიმე უსიამოვნო რეაქცია, რის შემდეგაც მედულას მოქმედება ფიზიოლოგიურად იბლოკება და მისი ვეგეტატიური ფუნქციები წყდება.

43-73 ჰც სიხშირეზე აღინიშნება მხედველობის სიმახვილის დაქვეითება, IQ მაჩვენებლები მცირდება 77%-მდე, სივრცითი ორიენტაცია, კუნთების მუშაობის კოორდინაცია, წონასწორობა დარღვეულია, მეტყველება ბუნდოვანია, ხდება ცნობიერების დაკარგვა.
50-100 ჰც სიხშირეზე, თუნდაც დაცული ყურებით, ჩნდება „აუტანელი შეგრძნებები მკერდში“. სხვა ფიზიოლოგიური ცვლილებები, რომლებიც შეიძლება მოხდეს, მოიცავს ვიბრაციასა და სუნთქვის სიხშირის ცვლილებას. მსუბუქი გულისრევა და თავბრუდახვევა ჩნდება 150-155 დბ დონეზე, რის შემდეგაც მიიღწევა ტოლერანტობის ზღვარი. სიმპტომები მოიცავს თანმხლებ დისკომფორტს, ხველას, წნევის მნიშვნელოვან შემცირებას, დახრჩობას და ჰიპოფარინგეალურ დისკომფორტს.

100 ჰც-ის დონეზე ადამიანს აღენიშნება მსუბუქი გულისრევა, თავბრუდახვევა, კანის სიწითლე და სხეულში ჩხვლეტა. ამას მოსდევს შფოთვა, დაღლილობის შეგრძნება, წნევა ყელში და სუნთქვის დისფუნქცია.