„მეცნიერებმა დაადასტურეს ორსულობის დროს პლასტმასის არსებული ქიმიკატების ზემოქმედება შეიძლება ბავშვის აუტიზმის გამომწვევი მიზეზი იყოს“ - გიორგი ფხაკაძე

საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ექსპერტი, გიორგი ფხაკაძე სოციალურ ქსელში ერთ-ერთი უახლესი სამეცნიერო კვლევის შედეგებს ეხმიანება – აღნიშნული კვლევით, მეცნიერებმა დაადასტურეს, რომ ორსულობის დროს პლასტმასაში არსებული ქიმიკატების ზემოქმედება შეიძლება ბავშვის აუტიზმის გამომწვევი მიზეზი იყოს. 

როგორც გიორგი ფხაკაძე წერს, საქართველოში პლასტმასის ბოთლებისა და გადამუშავებული საკვების მოხმარება ძალიან მაღალია, რაც შესაძლოა ბავშვებში ნეიროგანვითარების პრობლემების ზრდას უწყობდეს ხელს:

გიორგი ფხაკაძე მკითხველს ასევე უზიარებს რეკომენდაციებს, თუ როგორ უნდა ავიცილოთ თავიდან BPA-ს [ პლასტმასის ერთ-ერთი ყველაზე გავრცელებული ქიმიკატი] მავნე ზემოქმედება.

„მეცნიერებმა დაადგინეს: პლასტმასაში არსებული ქიმიკატები შესაძლოა აუტიზმის რისკს ზრდიდეს! ახალი სამეცნიერო კვლევები აჩვენებს, რომ ორსულობის დროს დედის ორგანიზმში დაგროვილი ბისფენოლ A (BPA) – პლასტმასის ერთ-ერთი ყველაზე გავრცელებული ქიმიკატი – შესაძლოა პირდაპირ იყოს დაკავშირებული ბავშვის აუტიზმის სპექტრის აშლილობის (ASD) განვითარებასთან, განსაკუთრებით ბიჭებში.

საქართველოში, სადაც პლასტმასის ბოთლებისა და კონტეინერების გამოყენება ყოველდღიურობის ნაწილია, ეს მიგნება განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია! ბისფენოლ A (BPA) და მისი გავლენა ნერვულ განვითარებაზე: BPA არის ქიმიური ნაერთი, რომელიც გამოიყენება პლასტმასის ბოთლებში, საკვების შეფუთვებში, კონსერვის ქილებში და თერმული ქაღალდის ქვითრებში.

კვლევებმა აჩვენა, რომ BPA-ს შეუძლია შეაღწიოს ორგანიზმში საკვებით, სასმელით და კანიდან შეხების გზით. BPA მოქმედებს როგორც ენდოკრინული სისტემის დამრღვევი, რაც ნიშნავს, რომ ის შეიძლება ჩაერიოს ჰორმონების ბალანსში, განსაკუთრებით ნაყოფის განვითარებისას.

კვლევის შედეგები: BPA-სა და აუტიზმის კავშირი: მკვლევრებმა ავსტრალიის Florey Neuroscience Institute-დან აღმოაჩინეს, რომ ორსულობის ბოლო ტრიმესტრში დედის ორგანიზმში BPA-ს მაღალი დონე პირდაპირ კავშირშია ბავშვებში აუტიზმის განვითარებასთან.

კვლევა ეფუძნება Barwon Infant Study (ავსტრალია) და Columbia Center for Children’s Environmental Health (აშშ)-ის მონაცემებს. ბიჭებში, რომელთა დედებს ორსულობისას BPA-ს მაღალი დონე აღენიშნებოდათ, 3.5-ჯერ უფრო ხშირად გამოვლინდა აუტიზმის ნიშნები 2 წლის ასაკში და უფრო მაღალი იყო აუტიზმის დიაგნოზის მიღების ალბათობა 11 წლის ასაკში. ლაბორატორიულმა კვლევებმა აჩვენა, რომ BPA ამცირებს არომატაზას (Aromatase) აქტივობას – ეს არის ფერმენტი, რომელიც საჭიროა ტესტოსტერონის ნეიროესტროგენად გარდასაქმნელად. ეს პროცესები მნიშვნელოვანია ტვინის სწორი განვითარებისათვის და მათი დარღვევა შეიძლება იყოს ერთ-ერთი ფაქტორი, რომელიც აუტიზმის რისკს ზრდის!

ორსულობის პერიოდში რომელი პროდუქტები უნდა ავირიდოთ? პლასტმასის ბოთლებში შენახული წყალი და სასმელები – მაღალი ტემპერატურის ზემოქმედებით, BPA შეიძლება გადანაცვლდეს სითხეში. კონსერვირებული საკვები ლითონის ქილებში – შესაძლოა შეიცავდეს BPA-ს, რომელიც ნელ-ნელა გადადის საკვებში.

თერმული ქაღალდის ქვითრები (სალაროს ჩეკები) – უმჯობესია, ხელით შეხებისას არ ვიკვნიტოთ თითები, რადგან ეს ქიმიკატები მარტივად გადადის ორგანიზმში. სწრაფი კვების შეფუთვა – ბევრი ასეთი შეფუთვა დაფარულია ქიმიური ნივთიერებებით, რომლებიც საკვებში შეიძლება მოხვდეს.

გადამუშავებული და შეფუთული საკვები – შეიცავს კონსერვანტებს და ქიმიურ დანამატებს, რომლებიც ორგანიზმზე უარყოფითად მოქმედებს. მიკროტალღურ ღუმელში პლასტმასის კონტეინერში გაცხელებული საკვები – სიცხის ზემოქმედებით, BPA საკვებში გადადის.

როგორ ავიცილოთ თავიდან BPA-ს მავნე ზემოქმედება?

შეამცირეთ პლასტმასის ბოთლებისა და ლითონის ქილების მოხმარება – უპირატესობა მიანიჭეთ მინის ან უჟანგავი ფოლადის ბოთლებს. არ გააცხელოთ საკვები პლასტმასის კონტეინერებში – სიცხის ზემოქმედებით BPA უფრო მარტივად გადადის საკვებში მოერიდეთ გადამუშავებულ პროდუქტებს – ხშირად გადამუშავებული საკვები შეიცავს BPA-ს, რაც ზრდის ორგანიზმში მისი დაგროვების რისკს.

გაითვალისწინეთ ორსულობის პერიოდში სწორი კვება – ექიმთან კონსულტაცია დაგეხმარებათ მავნე ქიმიკატების ზემოქმედებისგან თავის არიდებაში. შეამოწმეთ პროდუქციის ეტიკეტები – მოძებნეთ ეტიკეტი „BPA-Free“, რაც მიუთითებს, რომ პროდუქტი არ შეიცავს ამ მავნე ქიმიკატს. გიორგი ფხაკაძის კომენტარი: „BPA-ს გავლენა ბავშვის ნერვულ განვითარებაზე უნდა იყოს მნიშვნელოვანი საკითხი საზოგადოებრივი ჯანმრთელობისთვის! საქართველოში პლასტმასის ბოთლებისა და გადამუშავებული საკვების მოხმარება ძალიან მაღალია, რაც შესაძლოა ბავშვებში ნეიროგანვითარების პრობლემების ზრდას უწყობდეს ხელს.

ორსულობის პერიოდში სწორი კვება და მავნე ქიმიკატებისგან თავის არიდება ერთერთი მთავარი პრევენციული ზომაა! ჩვენ შეგვიძლია შევამციროთ ეს რისკები ცნობიერების ამაღლებით და სწორი არჩევანის გაკეთებით – ეს არის ის, რაც საზოგადოებრივმა ჯანდაცვამ უნდა მოაქციოს ყურადღების ცენტრში!“

ძირითადი გზავნილი: BPA შესაძლოა ზრდიდეს აუტიზმის რისკს, განსაკუთრებით ორსულობის პერიოდში! პლასტმასის ბოთლების, ლითონის ქილების და გადამუშავებული საკვების შეზღუდვა ამცირებს მავნე ქიმიკატების ზემოქმედებას! განსაკუთრებული ყურადღება სჭირდება ორსულებს – ჯანსაღი კვება და ქიმიკატებისგან დაცვა აუცილებელია ნაყოფის ჯანმრთელი განვითარების უზრუნველსაყოფად!“, – წერს გიორგი ფხაკაძე სოციალურ ქსელში.