"პატრიარქი შებრძანდა მასთან ციხეში და თავისი პალტო და საბანი უჩუქებია. მეუბნებოდა: ლოცვის დროს სათვალეს აღარ ვიკეთებ, ასოები ჩემ თვალწინ დიდდებაო" - საინტერესო ფაქტები ნორა კვიციანზე, იგივე დედა ქეთევანზე

26 სექტემბერი წმინდა დიდმოწამე ქეთევანის ხსენების დღეა, 27 სექტემბერი კი სოხუმის დაცემის დღე... დედა ქეთევანი - ერში ნორა კვიციანი (არღვლიანი), ორივე თარიღთან კავშირშია. აფხაზეთის ომგამოვლილმა და შემდეგ კიდევ არაერთი განსაცდელის მხილველმა, ბოლოს საღვთო გზაზე შედგომა გადაწყვიტა და 19 აგვისტოს მონაზვნად აღიკვეცა. ნორა კვიციანი დედა ქეთევანი გახდა.

"ნორა დეიდაზე" ისტორიებს "პრაიმტაიმთან" აფხაზეთის ომის ვეტერანი, ირაკლი ლომიძე იხსენებს.

ირაკლი ლომიძე: - ნორა დეიდას კოდორის ხეობიდან ვიცნობ. მე "ომი და მშვიდობის" თავმჯდომარე ვიყავი აფხაზეთის ომში. სხვათა შორის, კოდორი ხეობა ისეთი მადლიანი მხარეა, ჩემი მეგობარი და აფხაზეთის ომის თანამებრძოლი, კოტე ფერაძე, ცხრა წელია სასულიერო პირია, ბერ-მონაზონი ილია.

კოდორის ხეობას რომ დავხმარებოდით, გავაკეთეთ ფონდი და სპორტის სასახლეში გრანდიოზული კონცერტი გავმართეთ. ლევან მამალაძეს ვთხოვე, ემზარ კვიციანს დამაკავშირე-მეთქი. ყური მქონდა მოკრული, კოდორის ხეობაში არეულობა იწყებოდა. ლევანმა დაურეკა ემზარს, ჩემი მეგობრები ტვირთს წამოიღებენ კოდორის ხეობისთვისო. ჩავედით და იმ დროს დავახლოვდით. თორემ ემზარს ოჩამჩირედან ვიცნობდი.

სვანები დიდი ზარ-ზეიმით დაგვხვდნენ, სვანები თბილი ხალხია. კოდორელები ძალიან მიყვარს.

ნორა დეიდას "დედის" ვეძახდი. ის თავის ვაჟთან ბაჩო არღვლიანთან და ბატალიონ "მონადირის" შტაბის უფროსთან, ზურა გერლიანთან ერთად დაგვხვდა. სახლში მათთან ერთი კვირა დავრჩით. ისე მიგვიღეს და ჩაგვიხუტეს, თითქოს საკუთარ სახლში ვიყავით.

საუკეთესო ადამიანია. ჯერ კიდევ სანამ რწმენაში ჩავარდებოდა, ცარიელი სული და გული იყო. ფქვილი იყო თუ სასმელ-საჭმელი, ყველა ოჯახზე ზუსტად ანაწილებდა. კოდორის ხეობა თავის თავს ინახავდა, ოჯახებში მზადდებოდა პური, თაფლი, ყველი. მაგრამ კარტოფილი, ფქვილი თუ სხვა საჭირო პროდუქტი უნდა შესულიყო. კოდორელებს ცალ ხელში თოხი რომ ეჭირათ, მეორეში იარაღი ჰქონდათ მომარჯვებული, რომ საკუთარი ხეობა დაეცვათ. ეს მხარე იმ დროს საქართველოს ნამუსი იყო. აფხაზები ვერ შედიოდნენ ხეობაში. ისეთი "დუხით" იყვნენ კოდორელები, როგორც საკუთარი სახლის დაცვისას. ეს სულ სხვა რამეა.

სიკეთის მეტი ნორა დეიდასგან არაფერი მახსოვს. მაგარ კუბდარს გვიკეთებდა. ღამე, როგორც შვილებს, ისე დაგვხედავდა. საბანს გვისწორებდა.

ქალები ჩვენთან ერთად ომობდნენ. ბავშვებს დააძინებდნენ და ღამ-ღამობით ქმრებს ცვლიდნენ პოსტებზე. ჩვენ რომ ჩვენი წინაპრებით ვამაყობთ, დედაკაცი ქმარს ეხიდებოდაო, ზუსტად ეგეთი სიტუაცია იყო იქ. ახლაც ტანში ჟრუანტელი მივლის.

მახსოვს, მისი დედობრივი სითბო. სპეტაკი ქალი, რომელსაც ქმარი დიდი ხნის გარდაცვლილი ჰყავდა და შვილები თვითონ გაზარდა ჭირში და ომში.

მე მონასტერში ვცხოვრობდი ხუთი წელიწადი და როცა ის ციხეში იჯდა (ნორა კვიციანმა ციხეში ექვსი წელი გაატარა), მახსოვს, იმ პერიოდის საუბრების დროს მეუბნებოდა: ირაკლი, ლოცვის დროს სათვალეს აღარ ვიკეთებ. გონებაში ისე შემოდის და ჩემ თვალწინ ასოები ისე დიდდება, სათვალე აღარ მჭირდებაო. ციხის პერიოდში დაადგა მორწმუნის ცხოვრებას. თუმცა მანამდეც იცავდა ჩვენი სარწმუნოების წესებს.

მამა გიორგი გურჩიანი დადიოდა მასთან ციხეში...

რწმენა ნელა რომ შემოდის, უფრო ღრმავდება, ნორა დეიდა კი ის ნიადაგი იყო, სადაც კეთილი მარცვალი მოხვდა და აღმოცენდა.

მისი უწმინდესობა შებრძანდა მასთან ციხეში და თავისი პალტო და საბანი უჩუქებია მისთვის. მერე მე მიყვებოდა, ადამიანები ნატრობენ, მიეკარონ და შეეხონ პატრიარქს, მან კი, წარმოიდგინე, თავისი შესამოსელიც კი მე მომცაო. შენ მოგიტანეო, უწმინდესმა მითხრა.

ერთმანეთს ლოცვებში რომ ვიხსენიებდით, ისე დალაგდა ყველაფერი, ღვთის წყალობით... ჯერ მამა ილია, ახლა - დედა ქეთევანი...

მე ვიცოდი, რომ ნორა დეიდა ამ ნაბიჯს გადადგამდა. ის იმდენად წინ იყო რწმენაში გასული, ერთი ნაბიჯი აკლდა მონაზვნობამდე.

ახლა მისი ლოცვა ყველას შეგვეწევა. ეს ისეთი ქალია, მხოლოდ თავისი თავისთვის რომ არ ლოცულობს. გულში ბავშვობიდან საქართველოს სიყვარული აქვს. როგორი ძლიერიც იყო ერში, ისეთივე უძლიერესი მონაზონი იქნება. ეგ ის ადამიანია, რომლის ლოცვასაც უფალი ისმენს. რასაც შენი სამშობლოსთვის გაიღებ და იბრძვი, უფალიც მით მეტად გეწევა.