რაპუნცელის სინდრომი: როგორ დავიცვათ ბავშვები „ზღაპრული“ ფსიქიკური აშლილობისგან

ოჯახსა და სკოლაში რეგულარულმა სტრესმა და ნერვულმა ატმოსფერომ შეიძლება გამოიწვიოს ბავშვში „რაპუნცელის სინდრომის“ განვითარების პროვოცირება - მას დაეწყება საკუთარ თმასთან დაკავშირებული პრობლემები. შემდეგ სხეულში წარმოიქმნება უზარმაზარი სიმსივნე, რომელსაც შეუძლია დაიკავოს მთელი კუჭი და გამოიწვიოს გულისრევა, ტკივილი და მადის დაკარგვა. როგორ დავიცვათ ბავშვი საშიში დაავადებისგან.
ამ დაავადებას ახასიათებს თმის ბოლოების ღეჭვისა და გადაყლაპვის სურვილი, რაც შედეგად სხეულში წარმოქმნის თმის ბურთულას, რომელიც მედიცინაში ცნობილია როგორც ტრიქობეზოარი.

„თმის ბურთი იკავებს ბავშვის კუჭის თითქმის მთელი მოცულობას, საყლაპავიდან თორმეტგოჯა ნაწლავამდე“, - ამბობენ ექიმები. 

მსგავსი ოპერაცია ექიმებმა ჩაატარეს 11 წლის გოგონას კუჭზე, საიდანაც ერთ კილოგრამზე მეტი წონის თმის ბურთულა ამოიღეს. გოგონა უჩიოდა მუცლის ტკივილს, გულისრევას და მადის დაკარგვას. გასტროსკოპიის დროს ექიმებმა მასიური წარმონაქმნი აღმოაჩინეს და სასწრაფოდ გააკეთეს ოპერაცია. შედეგად, ამოიღეს 25 სმ ტრიქობეზოარი.

„თმას კუჭი არ გადაამუშავებს - ის კაროტინისგან შედგება. კაროტინის დასაშლელად საჭიროა 100-110°C-მდე გაცხელებული ნივთიერებები - ადამიანის ორგანიზმს არ შეუძლია ასეთი პირობების შექმნა. შესაბამისად, თმა მუცელში იჭედება ან კუჭ-ნაწლავის ტრაქტში ვრცელდება“, – ამბობს ექსპერტი.

ამავდროულად, ტრიქოლოგებს ჯერ კიდევ არ მიუღიათ ცალსახა პასუხი კითხვაზე, თუ რატომ არ გამოიყოფა თმა სხეულიდან დაუმუშავებელი სახით. „ყველაზე პოპულარული ვერსია არის ის, რომ ისინი ძალიან სრიალა და წებოვანია, რომ კუჭის გასწვრივ უფრო შორს გადაადგილდებიან, ნაწლავებში ან სხვა ორგანოების ნაკეცებში“, - განმარტავენ ექიმები. 

ზოგადად, ბავშვებში თმის ჭამის პრობლემა მათ ფსიქიკაზე სერიოზულ გავლენას უკავშირდება.

„ეს არის ცუდი ჩვევა, რომელიც ყალიბდება ცხოვრებისეული გარემოებების გამო, რის გამოც ბავშვს ეწყება ნევროზის ნიშნები და იწყებს თმის გადაყლაპვას - ნორმალურ მდგომარეობაში ვამჩნევთ მათ და ვცდილობთ, დავუშალოთ, თუმცა ამის გაკეთება ძნელია ფსიქოლოგის გარეშე“, - ამბობს ფსიქოლოგი.

აღიარებენ, რომ უმეტეს შემთხვევაში „რაპუნცელის სინდრომის“ განვითარების მიზეზი არის სტრესი, რომელიც შეიძლება ასოცირებული იყოს ასაკობრივ კრიზისებთან, სკოლაში ან ოჯახში არსებულ პრობლემებთან. შედეგად, ბავშვები ახშობენ ნერვიულობას, ზოგჯერ ვერც კი ამჩნევენ, როგორ ღეჭავენ თმას, ფრჩხილებს, კალმებსა თუ სხვა ნივთებს.

მშობლებს შეუძლიათ შვილს უპირველეს ყოვლისა ყურადღებით დაეხმარონ, კატეგორიულად უნდა გამორიცხოთ დამკვიდრებულ ჩვევაზე ზემოქმედების მკაცრი მეთოდები და შეეცადოთ, მიუდგეთ მას რბილად.

„ცხენის კუდი ან მოკლე ვარცხნილობა გამოსავალი არ არის. ბევრი მშობელი კითხულობს: „იქნებ გადავხოტროთ?“ მაგრამ თქვენ წარმოიდგინეთ, რამდენად სტრესული იქნება ეს. უფრო მეტიც, პატარა ადამიანი სავარაუდოდ სხვა რამის ღეჭვას იწყებს. უმჯობესია, ბავშვთან მეტი დრო გაატაროთ და ეთამაშოთ“. - გვირჩევენ სპეციალისტები.