საკვები, რომელიც სტრესის დონეს ამცირებს - ახალი კვლევა

როდესაც საქმე სტრესთან გამკლავებას ეხება, ხშირად გვეუბნებიან, რომ საუკეთესო რამ, რისი გაკეთებაც შეგვიძლია, არის ვარჯიში, დროის გამოყოფა ჩვენი საყვარელი აქტივობებისთვის ან მედიტაცია. მაგრამ საკვების სახეობა, რომელსაც ჩვენ ვჭამთ, ასევე შეიძლება იყოს ეფექტური გზა სტრესთან გამკლავებისთვის.

APC Microbiome Ireland-ის მიერ გამოქვეყნებული კვლევის მიხედვით,  ყოველდღიურად მეტი ფერმენტირებული და ბოჭკოვანი საკვების ჭამას მხოლოდ ოთხი კვირის განმავლობაში ჰქონდა მნიშვნელოვანი გავლენა სტრესის დონის დაქვეითებაზე.

ბოლო ათწლეულის განმავლობაში მზარდმა კვლევებმა აჩვენა, რომ დიეტას შეუძლია დიდი გავლენა მოახდინოს ჩვენს ფსიქიკურ ჯანმრთელობაზე. სინამდვილეში, ჯანსაღმა დიეტამ შეიძლება შეამციროს მრავალი საერთო ფსიქიკური დაავადების რისკი.

მექანიზმები, რომლებიც ემყარება დიეტის გავლენას ფსიქიკურ ჯანმრთელობაზე, ჯერ კიდევ ბოლომდე არ არის შესწავლილი. ამ კავშირის ერთ-ერთი ახსნა შეიძლება იყოს ჩვენს ტვინსა და ჩვენს მიკრობიომს შორის (ტრილიონობით ბაქტერია, რომელიც ცხოვრობს ჩვენს ნაწლავში) ურთიერთობაში. ნაწლავ-ტვინის ღერძი საშუალებას აძლევს ტვინსა და ნაწლავებს იყვნენ მუდმივ კომუნიკაციაში ერთმანეთთან, რაც საშუალებას აძლევს სხეულის არსებითი ფუნქციების შესრულებას, როგორიცაა საჭმლის მონელება და მადა. ეს ასევე ნიშნავს, რომ ჩვენს ტვინში ემოციური და შემეცნებითი ცენტრები მჭიდროდ არის დაკავშირებული ჩვენს ნაწლავებთან.

მიუხედავად იმისა, რომ წინა კვლევამ აჩვენა, რომ სტრესი და ქცევა ასევე დაკავშირებულია ჩვენს მიკრობიომთან, ამ დრომდე გაურკვეველი იყო, შეიძლება ჰქონდეს თუ არა დიეტის შეცვლას (და შესაბამისად ჩვენი მიკრობიომის) მკაფიო გავლენა სტრესის დონეზე.

სწორედ ეს იყო აღნიშნული კვლევის მიზანი. კვლევის მიმდინარეობისას, მეცნიერებმა 45 ჯანმრთელი ადამიანი შეკრიბეს შედარებით დაბალი ბოჭკოვანი დიეტით, 18-59 წლამდე. ნახევარზე მეტი ქალი იყო. მონაწილეები გაყვეს ორ ჯგუფად და შემთხვევით დანიშნეს დიეტა, რომელიც უნდა დაეცვათ კვლევის ოთხი კვირის განმავლობაში.

დაახლოებით ნახევარს მიენიჭა დიეტა, რომელიც შემუშავებული იყო დიეტოლოგის, კირსტენ ბერდინგის მიერ, რომელიც გაზრდიდა პრებიოტიკისა და ფერმენტირებული საკვების რაოდენობას, რომელსაც ისინი ჭამდნენ. ეს ცნობილია როგორც „ფსიქობიოტიკური" დიეტა , რადგან ის მოიცავდა საკვებს, რომელიც დაკავშირებულია უკეთეს ფსიქიკურ ჯანმრთელობასთან.

ამ ჯგუფს ჩაუტარდა ცალცალკე საგანმანათლებლო სესია დიეტოლოგთან კვლევის დასაწყისში და შუალედში. მათ უთხრეს, რომ ყოველდღიურად უნდა მიეღოთ 6-8 პორცია ხილისა და ბოსტნეულის მაღალი შემცველობით პრებიოტიკებით (როგორიცაა ხახვი, პრასი, კომბოსტო, ვაშლი, ბანანი და შვრია), 5-8 პორცია მარცვლეული დღეში და 3-4 პარკოსნების პორცია კვირაში. მათ ასევე უთხრეს, რომ ყოველდღიურად უნდა მიეღოთ 2-3 პორცია ფერმენტირებული საკვები (როგორიცაა მჟავე კომბოსტო, კეფირი და კომბუჩა).

ნაკლები სტრესი

საინტერესოა, რომ მათ, ვინც მიჰყვებოდა ფსიქობიოტურ დიეტას, აღნიშნავდნენ, რომ ნაკლებად სტრესს განიცდიდნენ მათთან შედარებით, ვინც იცავდა საკონტროლო დიეტას. ასევე არსებობდა პირდაპირი კორელაცია, თუ რამდენად მკაცრად იცავდნენ მონაწილეები დიეტასა და მათ აღქმულ სტრესის დონეს, მათ შორის, ვინც ჭამდა მეტ ფსიქობიოტურ საკვებს ოთხი კვირის განმავლობაში, აღნიშნავდნენ სტრესის აღქმული დონის ყველაზე დიდ შემცირებას.

საინტერესოა, რომ ძილის ხარისხი გაუმჯობესდა ორივე ჯგუფში – თუმცა ფსიქობიოტიკურ დიეტაზე მყოფებმა აღნიშნეს ძილის უფრო დიდი გაუმჯობესება. სხვა კვლევებმა ასევე აჩვენა, რომ ნაწლავის მიკრობები მონაწილეობენ ძილის პროცესებში, რამაც შეიძლება ახსნას ეს კავშირი.

„ჩვენი შედეგები ვარაუდობს, რომ კონკრეტული დიეტის გამოყენება შესაძლებელია სტრესის დონის შესამცირებლად. ამ სახის დიეტა ასევე შეიძლება დაეხმაროს ფსიქიკური ჯანმრთელობის დაცვას გრძელვადიან პერსპექტივაში

მიუხედავად იმისა, რომ ეს შედეგები გამამხნევებელია, ჩვენი კვლევა არ არის შეზღუდვების გარეშე. პირველ რიგში, ნიმუშის ზომა მცირეა პანდემიის შეზღუდვის გამო. მეორეც, კვლევის მოკლე ხანგრძლივობამ შეიძლება შეზღუდოს ჩვენ მიერ დაკვირვებული ცვლილებები - და გაურკვეველია რამდენ ხანს გაგრძელდებოდა ისინი. შესაბამისად, საჭირო იქნება გრძელვადიანი კვლევები.

მესამე, სანამ მონაწილეები ჩაწერდნენ თავიანთ ყოველდღიურ დიეტას, გაზომვის ეს ფორმა შეიძლება იყოს მიდრეკილი შეცდომებისა და მიკერძოების მიმართ, განსაკუთრებით საკვების მიღების შეფასებისას. და მიუხედავად იმისა, რომ ჩვენ ყველაფერი გავაკეთეთ იმისთვის, რომ მონაწილეებმა არ იცოდნენ, რომელ ჯგუფში იყვნენ, მათ ეს შესაძლოა გამოეცნოთ კვების რჩევების საფუძველზე. ამან შესაძლოა გავლენა იქონია მათ მიერ კვლევის დასასრულის პასუხებზე“,- ამბობენ მკვლევრები. 

მეცნიერებს ასევე აინტერსებთ იქნება თუ არა ეს შედეგები იმ ადამიანებში, რომლებსაც სტრესთან დაკავშირებული დარღვევები აქვთ, როგორიცაა შფოთვა და დეპრესია.

ასე რომ, შემდეგ ჯერზე, როცა განსაკუთრებულ სტრესს იგრძნობთ, შესაძლოა უფრო ყურადღებით იფიქროთ იმაზე, თუ რის ჭამას აპირებთ ლანჩზე ან სადილზე. რამდენიმე კვირის განმავლობაში მეტი ბოჭკოვანი და ფერმენტირებული საკვების ჩართვა დაგეხმარებათ ოდნავ ნაკლები სტრესის ქონაში.