ვისთვის შეიძლება ვილოცოთ და ვისთვის არა? - მოძღვრის განმარტება

რამდენად მიზანშეწონილია ჩვენთვის უცნობი ან სულიერად ძალიან მძიმე მდგომარეობაში მყოფი ადამიანებისთვის ლოცვა? ასეთ შემთხვევაში ხომ არ ვიწვევთ ჩვენს თავზე იმ ბოროტ სულებს, რომლებიც მას ებრძვიან? და სად გავავლოთ ზღვარი? ვისთვის შეგვიძლია ვილოცოთ და ვისთვის არა? როგორც მახსოვს, პავლე მოციქული ამბობს, რომ სასიკვდინე ცოდვაში მყოფი ადამიანისთვის არ ილოცოთო. იქნებ განგვიმარტოთ, როგორ გავიგოთ სწორად ეს სიტყვები?  - ამ კითხვაზე პასუხს დეკანოზი ანდრია კემულარია გვპასუხობს.

„ლოცვა - ადამიანისადმი სიყვარულის ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი გამოვლინებაა და ამიტომაც არის მოვალეობა ქრისტეანისა. ლოცვაში ჩვენ ვევედრებით ღმერთს მიმადლოს ადამიანს „საცხოვრებელი თხოვაჲ“, ანუ ის რაც ეთანხმება ღმრთის ნებას, სახარების სიტყვას და არის „პური არსობისაჲ“, ანუ აუცილებელი. ლოცვის საფუძველი არის ჭეშმარიტი სარწმუნოება, სიყვარული მოყვასისადმი და მისი (მოყვასის) ნება იყოს ახლოს უფალთან. ლოცვა უნდა იყოს განმტკიცებული იმის იმედით, რომ ღმერთი ისმენს ჩვენსას. წმიდა მოციქული იაკობი ბრძანებს: „ითხოვდინ ხოლო სარწმუნოებით და ნუ ორგულებით, რამეთუ რომელი ორგულებდეს, მსგავს არს იგი ღელვასა ზღჳსასა, ქარით აღძრულსა და მიმოტაცებულსა. ნუ ჰგონებნ კაცი იგი, ვითარმედ მო-რაჲმე-იღოს ღმრთისაგან“ (იაკ. 1,6).

წმიდა მოციქული იოანე თავის პირველ კათოლიკე ეპისტოლეში გვამცნებს: „უკუეთუ ვინმე იხილოს ძმაჲ თჳსი, რომელი ცოდვიდეს ცოდვასა არა სასიკუდინესა, ითხოვოს და მოსცეს მას ცხორებაჲ, რომელნი-იგი ცოდვიდენ არა სასიკუდინედ; არს ცოდვაჲ სასიკუდინე, არა მისთჳს ვიტყჳ, რაჲთა ითხოოს“ (1იოან. 5,16). ეს სიტყვები განმარტებული აქვთ წმიდა თეოფილაქტე ბულგარელს, ღირს მამას იუსტინეს (პოპოვიჩს). ორივე წმიდანი გამოთქვამს აზრს, რომ ცოდვა არის სასიკვდინე, როცა ადამიანს არ აქვს არც მცდელობა და არც სურვილი მონანიებისა, არამედ ამართლებს ცოდვას და არ აპირებს მოქცევას. ასეთი ადამიანისათვის არ ვლოცულობთ.

წმიდა იოანე ღმრთისმეტყველი ზემოთხსენებულ ეპისტოლეში ბრძანებს: „ყოველივე სიცრუვე ცოდვა არს და არს ცოდვაჲ არა სასიკუდინე“ (1იოან. 5,17). ამ სიტყვების განმარტებისას ღირმსი მამა იუსტინე იტყვის: „ჩვენ შეგვიძლია გავიგოთ არ არის სიცრუე მხოლოდ მაშინ, როცა გავიგებთ რა არის სიმართლე. კაცთა მოდგმა ვერასდროს გაიგებდა გარკვევით, ცხადად რა არის სიმართლე, რა არის ერთადერთი სიმართლე ღმრთისა, რომ ის თავად არ გამოცხადებულიყო ღმერთკაცი ქრისტეს სახით“. არიან ადამიანები, რომლებიც ამართლებენ ცოდვას უმეცრების, ქრისტეს - ჭეშმარიტი სიმართლის ვერშეცნობის გამო, ანუ არიან სიცრუეში. ასეთებისათვის შეიძლება ვთხოვოთ ღმერთს, რომ განანათლოს მისი (ღმრთის) შემეცნების ნათლით (ამას ვითხოვთ დილის ლოცვის ბოლოს). მაგრამ ადამიანები, რომელთაც იციან ჭეშმარიტება და ნებით ეწინააღმდეგებიან მას, ვერ იქნებიან მოხსენიებულნი ლოცვაში. წმიდა წერილში ვხედავთ, როგორ ლოცულობს მაცხოვარი ჯვარმცმელთათვის, რომელთაც არ იცოდნენ ძველი აღთქმა, წინასწარმეტყველნი და ამიტომაც ვერ შეიცნობდნენ ქრისტეში მესიას; მაგრამ არსად არ ჩანს, რომ უფალს ელოცა მწიგნობართათვის, ფარისეველთათვის, იუდასთვის. ილოცა მოციქულთათვის, როცა ბოროტმა გამოითხოვა ის გამოსაცდელად (იხ. ლკ. 22,31), მაგრამ იუდა ვერ მოხვდა მათ რიცხვში, რადგან იცოდა ქრისტეს სახიერება და ნებით უარყო.

ვიწვევთ თუ არა ჩვენს თავზე ბოროტ სულებს, როცა ვლოცულობთ სხვებისთვის? თუ ადამიანი არ განეკუთვნება ზემოთხსენებულ სასიკვდინედ მცოდველთა რიცხვს, რაგინდ მძიმე არ უნდა იყოს მისი სულიერი მდგომარეობა, მისი გადარჩენისათვის ლოცვა სახარებისეული სიყვარულის, ღმრთის ნების აღსრულებაა. ასეთ შემთხვევაში უფალი იფარავს მლოცველს და ეწევა მას, ვისთვისაც ვევედრებით. ჩვენ ხომ არა საკუთარი ძალით ვუპირისპირდებით ბოროტს, არამედ ღმერთს ვევედრებით შეწევნას, მას ვაფარებთ თავსაც და მოყვასსაც. თან ისიც გავიხსენოთ, რომ ნათლობისას სამჯერ განვუდგებით ბოროტს, სამჯერ ვიტყვით „ფუი ეშმაკს“. თუკი ვითხოვთ უჯეროს, ან ადამიანი შეგნებულად ეწინააღმდეგება ჭეშმარიტებას, ცხადია, განსაცდელის წინაშე ვაყენებთ თავს მისთვის ლოცვით.“ - აცხადებს მოძღვარი.