1766497440
სოციალურ ქსელში დარეგისტრირებული გვერდი „განმავითარებელი აქტივობები“ მშობლებისთვის სასარგებლო, მნიშვნელოვან და აუცილებელ პოსტს აქვეყნებს, სადაც ვკითხულობთ, თუ რატომ არ უნდა შევაფასოთ ბავშვის ქცევა სხვა ადამიანის თანდასწრებით:
„ბავშვის თანდასწრებით ბავშვის ქცევის შეფასება სხვა ადამიანთან — რატომ არის ეს საზიანო?
ბევრ მშობელს ან უფროსს შეიძლება ჩვეულებრივ, უწყინარ ქცევად ეჩვენებოდეს ბავშვის საქციელზე საუბარი მისი თანდასწრებით :
„დღეს ძალიან ცუდად მოიქცა“
„საერთოდ არ მისმენს“
„სულ ასე აკეთებს…“
მაგრამ ბავშვისთვის ასეთი საუბარი ხშირად მტკივნეული და დამაზიანებელია — განსაკუთრებით მაშინ, როცა მას არ ეკითხებიან და თავად ვერ მონაწილეობს საუბარში.
რას გრძნობს ბავშვი ასეთ დროს?
ბავშვი, რომელიც საკუთარ ქცევაზე მსჯელობას ისმენს მესამე პირისგან, ხშირად განიცდის:
სირცხვილს — უჩნდება განცდა, რომ „არასწორია“
უმწეობას — საუბარი მიდის მის შესახებ, მაგრამ არა მასთან
შეფასებულობას — ქცევა გადაიქცევა პიროვნულ იარლიყად
დაცულობის დაკარგვას — უფროსი, რომელსაც ენდობა, მასზე სხვასთან საუბრობს
განსაკუთრებით მგრძნობიარენი არიან ბავშვები, რომლებსაც უკვე აქვთ ქცევითი, ემოციური ან ყურადღების სირთულეები .
როგორ აისახება ეს ბავშვის განვითარებაზე?
ბავშვის თანდასწრებით მისი ქცევის განხილვამ შეიძლება გამოიწვიოს:
თვითშეფასების დაქვეითება
ოპოზიციური ან აგრესიული ქცევა („თუ მაინც ცუდი ვარ…“)
ჩაკეტვა და ემოციური დისტანცირება
არასწორი თვითიდენტობა — ბავშვი იწყებს საკუთარ თავზე ფიქრს როგორც „პრობლემაზე“
ქცევა არის დროებითი და შეცვლადი, ხოლო ასეთი საუბრები ხშირად ბავშვს აძლევს განცდას, რომ პრობლემა თავად არის.
რატომ არ მუშაობს ეს როგორც „აღმზრდელობითი მეთოდი“?
ზოგჯერ უფროსები ფიქრობენ, რომ ასე ბავშვი „გააცნობიერებს“ საკუთარ ქცევას . რეალურად კი:
ქცევის გააზრება ხდება პირდაპირი და უსაფრთხო დიალოგით, არა სხვასთან საუბრის მოსმენით
ბავშვი იშვიათად უსმენს შინაარსს — ის გრძნობს ემოციას
შეფასება ზრდის დაცვით რეაქციას და არა პასუხისმგებლობას
როგორ ჯობს მოვიქცეთ?
თუ გჭირდება კონსულტაცია ან რჩევა — ისაუბრე სხვა უფროსთან ბავშვის გარეშე
თუ ბავშვი გვერდითაა — გამოიყენე ნეიტრალური ენა :
„ახლა გვქონდა რთული მომენტი“
და არა „ის სულ ასე იქცევა“
ესაუბრე ბავშვს უშუალოდ — რა მოხდა, რას გრძნობდა, რა შეიძლებოდა სხვანაირად
გამოყავი ქცევა პიროვნებისგან — „ეს ქცევა იყო რთული“, არა „შენ ხარ რთული“
ბავშვს სჭირდება განცდა, რომ მისი ხმა მნიშვნელოვანია და რომ უფროსები მის ღირსებას იცავენ — მაშინაც კი, როცა ქცევა რთულია.
ბავშვის თანდასწრებით მისი შეფასება სხვასთან არ ასწავლის უკეთ ქცევას — ის ასწავლის, როგორ იგრძნოს თავი არასაკმარისად .
გაფრთხილება:
თუ ბავშვის ქცევა ხშირად იწვევს ძლიერ ემოციურ რეაქციებს ან ოჯახში კონფლიქტს, რეკომენდებულია სპეციალისტთან (ბავშვის ფსიქოლოგი, ქცევის თერაპევტი) კონსულტაცია .
ეს რეკომენდაციები არ ცვლის პროფესიულ შეფასებას და ინდივიდუალურ დახმარებას“,- ნათქვამია ინფორმაციაში.
