მსოფლიო ბაზრებზე ნავთობზე ფასის ზრდა დაიწყო - რუსეთის თანამშრომლობა ნავთობის სხვა მწარმოებლებთან გრძელდება

OPEC+-ის ქვეყნების ჯგუფის წევრებმა მოულოდნელად გადაწყვიტეს, მოპოვება დღეში მილიონი ბარელით შეემცირებინათ, რის შედეგადაც მსოფლიო ბაზრებზე ნავთობის ფასის ზრდა დაიწყო.

ორშაბათს ვაჭრობის დასაწყისში, Brent-ის ბარელი ფასი 5 დოლარზე მეტი, ანუ 7%-ით გაიზარდა და 85 დოლარს გადააჭარბა.

OPEC+ ორგანიზაციაში შედის საუდის არაბეთი, ერაყი, სპარსეთის ყურის რამდენიმე ქვეყანა და რუსეთი. მათზე მოდის მსოფლიოში ნავთობის წარმოების დაახლოებით 40%.

მათ შორის, საუდის არაბეთი წარმოებას დღეში 500 ათასი ბარელით შეამცირებს, ერაყი კი - 211 ათასი ბარელით. საუდის არაბეთის ენერგეტიკის სამინისტროს ოფიციალურმა წარმომადგენელმა განმარტა, რომ ეს აუცილებელია, როგორც „პრევენციული ღონისძიება, რომელიც შექმნილია ნავთობის ბაზრის სტაბილურობის შესანარჩუნებლად“.

უკრაინაში რუსეთის სრულმასშტაბიანი შეჭრის დაწყების შემდეგ ნავთობის ფასი გაიზარდა. ბარელზე 130 დოლარის დონეს მიაღწიეს, ახლა კი დაუბრუნდნენ ომამდელ დონეს.

ამავდროულად, შეერთებულმა შტატებმა მოუწოდა ნავთობის მწარმოებლებს გაზარდონ წარმოების მოცულობა, რათა შეამცირონ ფასები და დაეხმარონ ინფლაციასთან ბრძოლას, რომელიც დასავლეთის ქვეყნებში რეკორდულ დონეს აღწევს.
საპასუხოდ OPEC+-ის გადაწყვეტილების შესახებ, აშშ-ს ეროვნული უშიშროების საბჭოს სპიკერმა თქვა: "ჩვენ არ ვფიქრობთ, რომ შემცირება სასურველია ამ მომენტში, ბაზრის გაურკვევლობის გათვალისწინებით. ჩვენ ეს ნათლად განვაცხადეთ“.

ნავთობის ბაზრის დამოუკიდებელმა ექსპერტმა ნათან პაიპერმა BBC-სთან ინტერვიუში განაცხადა, რომ ორგანიზაციის გადაწყვეტილება სავარაუდოდ გამოწვეულია მწარმოებლების სურვილით, საშუალოვადიან პერიოდში ნავთობის ფასი ბარელზე 80 დოლარზე მაღლა შეინარჩუნონ. ეს ხდება იმ შიშის ფონზე, რომ საწვავზე მოთხოვნა შეიძლება შემცირდეს გლობალური ეკონომიკის შესუსტების გამო და იმის გათვალისწინებით, რომ დასავლეთის სანქციებმა მხოლოდ შეზღუდულად მოახერხა რუსეთიდან ნავთობის მიწოდების შეზღუდვა.

თებერვლის დასაწყისში დასავლეთის ქვეყნებმა თითქმის სრული ემბარგო დააწესეს რუსეთის ნავთობის ექსპორტზე.

გასული წლის ოქტომბერში OPEC+-ის ქვეყნებმა განაცხადეს ნავთობის მოპოვების შემცირება დღეში ორი მილიონი ბარელით. მაშინ აშშ-ს პრეზიდენტმა ჯო ბაიდენმა თქვა, რომ ის "იმედგაცრუებულია ამ შორსმჭვრეტელი გადაწყვეტილებით".

ამავდროულად, რუსეთმა განაცხადა, რომ 2023 წლის ბოლომდე ახანგრძლივებს ნავთობის მოპოვების 500 ათასი ბარელით შემცირების გადაწყვეტილებას.

ბოლო თვეებში ნავთობის ფასი მერყეობდა და ბევრი შიშობდა, რომ საწვავზე მოთხოვნა მიწოდებას გადააჭარბებდა - განსაკუთრებით ამ წლის ბოლოს.

ნავთობის ფასების ზრდამ OPEC+-ის გადაწყვეტილების შემდეგ შეიძლება გამოიწვიოს უფრო მაღალი ინფლაცია, ანუ გააძვიროს სიცოცხლე და გაზარდოს რეცესიის რისკი.

აღსანიშნავია, რომ წარმოების შემცირების შესახებ ცნობილი გახდა OPEC +-ის დაგეგმილ შეხვედრამდე სულ რაღაც ერთი დღით ადრე. მანამდე ორგანიზაციის ზოგიერთმა წევრმა განმარტა, რომ წარმოებას იგივე დონეზე შეინარჩუნებენ, ანუ კლება არ იქნება. და ამიტომ იყო ეს განცხადება ასეთი დიდი სიურპრიზი.

სავარაუდოა, რომ OPEC+-ის სხვა ქვეყნებიც გამოაცხადებენ ნავთობის მოპოვების შემცირებას, რაც კიდევ უფრო შეამცირებს მიწოდებას.

გარდა ამისა, ეს გადაწყვეტილება, სავარაუდოდ, გაართულებს აშშ-ს ურთიერთობებს OPEC+-თან საუდის არაბეთის ხელმძღვანელობით. თეთრი სახლი მანამდე მოუწოდა ორგანიზაციას გაზარდოს წარმოება, რათა შეეცადოს შეამციროს ნავთობის ფასები და შეამციროს რუსული შემოსავლები.

მაგრამ OPEC+-ის განცხადება, პირიქით, მიუთითებს იმაზე, რომ რუსეთის თანამშრომლობა ნავთობის სხვა მწარმოებლებთან მჭიდროდ რჩება.