ტექნოლოგიები • 1743789499

ჰერპესის ვაქცინა სავარაუდოდ დემენციისგანაც გვიცავს — ახალი კვლევა

ახალი კვლევის თანახმად, ჰერპესის ვაქცინა შეიძლება დემენციისგან გვიცავდეს.ჰერპესი არის დაავადება, რომელიც ხასიათდება ადგილობრივი მუწუკებით, რაც ძირითადად აწუხებთ ადამიანებს, რომლებსაც წარსულში ჩუტყვავილა ჰქონდათ. ორივე ამ დაავადებას ვარიცელა-ზოსტერის ვირუსი იწვევს, რომელიც ნერვულ სისტემაში იჭრება, შემდეგ მიიძინებს და კვლავ ჩნდება ჩუტყვავილას სიმპტომების გაქრობიდან დიდი ხნის შემდეგ.მრავალი მტკიცებულება მიუთითებს, რომ ჰერპესის მსგავს ვირუსულ ინფექციებს შეიძლება წვლილი შეჰქონდეს ალცჰაიმერის დაავადების განვითარებაში, რადგან მიჩნეულია, რომ მათ მიერ დაგროვებული ამილოიდური ნალექები ნეიროდეგენერაციას იწვევს. თუ ასეა, ამ ვირუსის საწინააღმდეგო ვაქცინას დამატებითი სარგებელი უნდა ჰქონდეს — ამცირებდეს დემენციის რისკს, ანუ ებრძვის ერთის ფასად ორ დაავადებას.ასეთი თეორიის დატესტვა რთულია, მაგრამ სტენფორდის უნივერსიტეტის მკვლევართა ჯგუფმა წარმოადგინა მონაცემები, რომლებიც დაახლოებით ისეთივე სოლიდურია, როგორც რანდომიზებული ბრმა კვლევები.„კორელაციური მტკიცებულებების საპირისპიროდ მიზეზობრივი კავშირის დასადგენად, უპირატესობა მოვიპოვეთ იმ ფაქტისგან, რომ უელსში, ზოსტერის ვირუსის ვაქცინის დასაშვებობა განისაზღვრება ინდივიდის დაბადების თარიღზე დაყრდნობით“, — წერენ მკვლევრები.2013 წლის 1 სექტემბრისთვის, 79 წელს ქვემოთ ასაკის უელსის ყველა მოქალაქისთვის დასაშვები იყო ჰერპესის ვაქცინის წელიწადში ერთი დოზა, მაგრამ ვაქცინის შეზღუდული რაოდენობის გამო, ის განკუთვნილი არ იყო 80 წელს ზემოთ ადამიანებისთვის.ამის შემდეგ, ჯგუფმა ერთმანეთს შეადარა 282 541 ვაქცინირებული და არავაქცინირებული ძლიერ მსგავსი ასაკის ინდივიდთა ჯანმრთელობის დეტალური ჩანაწერები; თითოეულ მხარეს თარიღების სხვაობა მხოლოდ რამდენიმე კვირა იყო.კვლევის დასასრულს, 2020 წელს, ყოველი რვიდან ერთ პაციენტს დემენციის ახლად დასმული დიაგნოზი ჰქონდა; შედეგებიდან ამოიღეს ადამიანები, რომლებსაც დემენციის დიაგნოზი 2013 წლამდე ჰქონდათ დასმული.ჰერპესზე ვაქცინირებულებში დემენციის რისკი 20 პროცენტით ნაკლები იყო.მიუხედავად იმისა, რომ ასეთივე შედეგები დადგა ვაქცინებთან ასოციაციურ კვლევებშიც, მიზეზობრივი კავშირის დამაჯერებელ გამოვლენას ართულებს ცხოვრების სტილის ის ფაქტორები, რომელთა საფუძველზეც ირჩევენ ინდივიდები, ჩაიტარონ თუ არა ვაქცინაცია.მეორე მხრივ, უელსის ჰერპესის ვაქცინაციის პოლიტიკამ შექმნა ბუნებრივი ექსპერიმენტი, რომელმაც გამოყო ვაქცინის ეფექტები სტატისტიკურად მეტნაკლებად იდენტურ ორ ჯგუფში.დასაშვებობის გარდა, ვაქცინირების გადაწყვეტილების მისაღებად არსებობს სხვა ფაქტორებიც — მაგალითად, განათლების დონე, სხვა მედიკამენტების გამოყენება, ჯანმრთელობის პრობლემები; ეს ყველაფერი ორ დიდ ჯგუფს შორის სტატისტიკურად განსხვავდება.ჯგუფმა ასევე შეისწავლა, იყო თუ არა დემენციის რისკის შემცირება იმის შედეგი, რომ ვაქცინა ამცირებს მიძინებული ვირუსის გააქტიურებას.„ეს შეიძლება ხდებოდეს მაშინ, თუკი ვირუსი პირდაპირ ტოქსიკურია ნეირონებისთვის ან ხელს უწყობს გენერალიზებულ ანთებით რეაქციას ნერვულ სისტემაში, რომელიც ნეიროტოქსიკურია ან ორივე ერთად. მიჩნეულია, რომ ვირუსის რეაქტივაცია იწვევს ამილოიდ-β-ს დალექვას, ტაუ ცილის აგრეგაციას და აზიანებს სისხლძარღვებს — რაც ალცჰაიმერის დაავადების მთავარი მახასიათებელია“, — ამბობს ჰარვარდის ჯანდაცვის ექსპერტი ანუპან ჯენა, რომელიც ამ კვლევაში ჩართული არ ყოფილა.შედეგები მხარს უჭერს ამ თეორიას, რადგან დემენციის მაღალი მაჩვენებელი დაფიქსირდა ადამიანებში, რომლებსაც ჰერპესის მრავალი ეპიზოდი აქვთ გადატანილი; ეს ეფექტი შემსუბუქებული იყო ადამიანებში, რომლებიც ამ ეპიზოდების დროს ანტივირუსულ მედიკამენტებს იღებდნენ.„ეს კვლევა იმიტომ არის ასე ძლიერი, რომ არსებითად, საკონტროლო ჯგუფზე ჩატარებული რანდომიზებული კვლევის მსგავსია — არიან ადამიანები, რომლებიც ხანდაზმული ასაკის გამო ვაქცინირებაზე არ დაიშვებიან; და ინტერვენციული ჯგუფი — რომლებიც ახალგაზრდა ასაკის გამო არ დაიშვებიან ვაქცინაციაზე“, — ამბობს სტენფორდის მედიცინის პროფესორი პასკალ გელდსეცერი.მისმა ჯგუფმა მეთოდი გაიმეორა ვაქცინაციის ასეთივე მიდგომის მქონე ქვეყნების მონაცემებზე, მათ შორის ინგლისის, კანადის, ავსტრალიისა და ახალი ზელანდიის. გელდსეცერი ამტკიცებს, რომ „დემენციისგან დამცავი ძლიერი სიგნალი“ გამოჩნდა მრავალ მონაცემში, მაგრამ მათი კვლევა ჯერ გამოქვეყნებული არ არის.მიუხედავად იმისა, რომ ახალი კვლევა არ გადაჭრით არ ადასტურებს, რომ ჰერპესი დემენციის ფაქტორია ან ჰერპესის ვაქცინა არსებითად გვიცავს დემენციისგან — ნამდვილად გვაწვდის ძლიერ საფუძველს სამომავლო კვლევებისთვის.მომზადებულია ScienceAlert-ის მიხედვით, რომელიც მიხეილ ჭაბუკაშვილმა თარგმნა.

ჯანდაცვა • 1743627342

რატომ ავადდებიან ადამიანები კიბოთი და როგორ ჩნდება კიბო ადამიანის ორგანიზმში

ადამიანის ორგანიზმში კიბო შეიძლება მოხდეს სხვადასხვა მიზეზის გამო, მაგალითად, საკვების კანცეროგენების მოხმარების, მოწევის, ალკოჰოლის ბოროტად გამოყენების, ჰაერის დაბინძურების და ა.შ. უკვე ცნობილია, რომ კიბო უძველესი დაავადებაა. შესაძლებელია, რომ დინოზავრებსაც კიბო დაემართათ, ყოველ შემთხვევაში, როგორც გადაშენებული ქვეწარმავლების ზოგიერთი ნამარხი მიუთითებს. მაგრამ რატომ გაჩნდა კიბო თავიდან? სავარაუდოდ, მიზეზი არ არის ევოლუცია, არამედ უძველესი ვირუსები, რომლებითაც ჩვენი წინაპრები ოდესღაც ავადდებოდნენ. როგორ მოქმედებს ვირუსები სხეულზეროდესაც ვირუსულ ინფექციას ვიღებთ, ჩვენი ორგანიზმი მაშინვე იწყებს მასთან ბრძოლას და ანადგურებს ვირუსებს, სანამ ისინი მთლიანად არ გაქრება. თუმცა, არის სიტუაციები, როდესაც გამოჯანმრთელების შემდეგაც კი, ვირუსები ტოვებენ ნაწილაკებს სხეულში დნმ-ის ფრაგმენტების სახით. ისინი არანაირად არ იჩენენ თავს, ამიტომ საერთოდ არ ერევიან ორგანიზმის ფუნქციონირებაში.ამრიგად, ზოგიერთი ვირუსი იმალება ჩვენს გენომებში და მრავალი წლის განმავლობაში გადაეცემა თაობიდან თაობას. დიდი ხნის განმავლობაში მეცნიერები თვლიდნენ, რომ ისინი სრულიად უუნარონი იყვნენ და რაიმე სახის ზემოქმედებას სხეულზე არ ახდენდნენ. ვარაუდობდნენ, რომ „უსარგებლო“ დნმ იყო უბრალოდ ერთგვარი ვირუსული კვალი, რომელიც ჩვენ მემკვიდრეობით მივიღეთ ჩვენი უძველესი წინაპრებისგან.თუმცა, შემდგომში მეცნიერებმა გაარკვიეს, რომ ამ ვირუსების ხელახლა „ჩართვა“ შესაძლებელია და შემდეგ ისინი ორგანიზმში გარკვეულ ცვლილებებს იწვევენ. მაგალითად, ერთ-ერთმა ბოლო კვლევამ აჩვენა, რომ ამ უსარგებლო დნმ-მ წარმოქმნა ძუძუმწოვრები, რადგან ენდოგენური რეტროვირუსები, ანუ ERV, ხელს უწყობდნენ პლაცენტის ევოლუციას. ეს ნიშნავს, რომ „ზომბი ვირუსების“ გარეშე ადამიანები არასოდეს გაჩნდებოდნენ. ახლა კვლევამ აჩვენა, რომ ეს ვირუსები შესაძლოა კიბოსთან იყოს დაკავშირებული.რატომ ჩნდება კიბო?კოლორადოს უნივერსიტეტის მკვლევრებმა აღმოაჩინეს, რომ „ზომბი ვირუსებს“ შეუძლიათ მნიშვნელოვანი გავლენა იქონიონ სხვადასხვა თანამედროვე დაავადებებზე. მაგრამ ყველაზე გასაკვირი ის არის, რომ კიბოს უჯრედებს შეუძლიათ გამოიყენონ ამ ვირუსების ზოგიერთი ნაწილი თავის სასარგებლოდ.მოგეხსენებათ, ავთვისებიანი უჯრედები ორგანიზმში ყოველთვის არის, მაგრამ იმუნური სისტემა თრგუნავს მათ, ამიტომ ისინი არ გადაიქცევიან კიბოდ. ონკოლოგია ხდება მხოლოდ მაშინ, როდესაც ორგანიზმში ხდება გარკვეული ცვლილებები, რაც ხელს უწყობს დაავადებას. კერძოდ, ცნობილია, რომ კიბოს უჯრედები ააქტიურებს ბევრ გენს, რომლებიც არ უნდა იყოს ჩართული.დიდი ხნის განმავლობაში მეცნიერებმა ვერ გაიგეს, კონკრეტულად რა „ანთებს“ გენებს, რომლებიც კიბოს განვითარებას უწყობს ხელს. ახლა მკვლევრებმა აღმოაჩინეს, რომ მრავალი გენის „აქტივატორი“ ზომბი ვირუსებისგან მოდის.როგორ ეხმარებიან უძველესი ვირუსები კიბოს განვითარებასკვლევაში მკვლევრებმა გააანალიზეს 20-ზე მეტი სხვადასხვა ტიპის კიბოს მონაცემთა ნაკრები და დაადგინეს, რომ ERV-ების ოჯახი სახელწოდებით ხანგრძლივი ტერმინალური გამეორება 10 (LTR10) აქტიური იყო ამ დაავადებებში. ცნობილია, რომ ჩვენი პრიმატების წინაპრები ამ ვირუსით დაახლოებით 30 მილიონი წლის წინ დაინფიცირდნენ.ვირუსის აქტივობის აღმოჩენის შემდეგ, მკვლევრებმა დეტალურად შეისწავლეს პროცესები, რომლებიც ხდება კოლორექტალური კიბოს გენის დონეზე. როგორც გაირკვა, LTR10 არეგულირებს გენების ექსპრესიას, რომლებიც მნიშვნელოვან როლს ასრულებენ სიმსივნეების წარმოქმნაში.რატომ იზრდება კიბოს რისკი ასაკთან ერთად?შეგახსენებთ, რომ მეცნიერები რამდენიმე წლის წინ მივიდნენ დასკვნამდე, რომ უძველესი ვირუსები დაკავშირებულია კიბოსთან, მაგრამ ზუსტად არ იცოდნენ, რა გავლენას ახდენდნენ სიმსივნეზე. ახლა ჩვენ აღმოვაჩინეთ, რომ კიბოს უჯრედები იყენებენ ზომბების ვირუსებს გენის ექსპრესიის შაბლონების შესაცვლელად და ეს საშუალებას აძლევს სიმსივნეებს განვითარდეს და პროგრესირდეს. კვლევამ აჩვენა, რომ რეტროვირუსების მხოლოდ ერთ ოჯახს შეუძლია კიბოსთან დაკავშირებული 70-მდე გენის რეგულირება. მეცნიერები ვერ იტყვიან, რამდენ ასეთ რეტროვირუსს შეიცავს ადამიანის დნმ.მეცნიერები ასევე ვარაუდობენ, რომ ადამიანის ორგანიზმის ასაკთან ერთად, მასში უფრო და უფრო მეტი ზომბი ვირუსი იღვიძებს, რადგან ბუნებრივი დაცვა სუსტდება. შესაძლოა, ამ მიზეზით, იზრდება კიბოს განვითარების რისკი, ისევე როგორც სხვა ჯანმრთელობის პრობლემები. თუკი მეცნიერთა დასკვნები დადასტურდება, ეს გააუმჯობესებს კიბოს მკურნალობის არსებული მეთოდების ეფექტურობას და შესაძლებელია კიბოს პრევენციის მეთოდების შემუშავებაც კი.

ტექნოლოგიები • 1743608690

წითელა ადამიანის ორგანიზმს უკიდურესად დიდ, ზოგჯერ გამოუსწორებელ ზიანს აყენებს - კვლევა

წითელას ინფექციები უკიდურესად სერიოზულია. 2025 წელს აშშ-ში ინფიცირებულთა 14 პროცენტს ჰოსპიტალიზება დასჭირდა. შარშან ეს მაჩვენებელი 40 პროცენტი იყო.წითელას შეუძლია დააზიანოს ფილტვები და იმუნური სისტემა, გამოიწვიოს თავის ტვინის სამუდამოდ დაზიანება. ყოველი 1000 ინფიცირებულიდან ერთი კი კვდება. მიუხედავად იმისა, რომ წითელას ვაქცინაციის პროგრამა აშშ-ში ბოლო 60 წლის განმავლობაში ძლიერ წარმატებული იყო, ბოლო წლებში შემთხვევების რაოდენობა გახშირდა.წითელა ერთ-ერთი ყველაზე გადამდები დაავადებაა მთელ პლანეტაზე. ერთი ინფიცირებული ადამიანი მის გარშემო 9-10 ადამიანს აინფიცირებს, თუკი ისინი არავაქცინირებულები არიან. ორდოზიანი ვაქცინა წითელას პრევენციაში 97%-ით ეფექტიანია.როდესაც წითელას ვირუსი ადამიანს აინფიცირებს, უჯრედის ზედაპირზე ეკვრის კონკრეტულ ცილებს. შემდეგ შიგნით უშვებს თავის გენომს, იწყებს გამრავლებას და ამ პროცესში უჯრედები ნადგურდება. პირველად ეს ზედა სასუნთქ გზებსა და ფილტვებში ხდება, სადაც ვირუსი აზიანებს ადამიანის ნორმალურად სუნთქვის უნარს.ამ ორივე ადგილას, ვირუსი ასევე აინფიცირებს იმუნურ უჯრედებს, რომლებსაც ის ლიმფურ კვანძებში მიაქვს და უკვე იქიდან, მთელ სხეულში.წითელას მქონე ადამიანთა საავადმყოფოში მოხვედრას ძირითადად იწვევს ამ დაავადების ეფექტები ფილტვებზე. ვინაიდან ვირუსი ფილტვის უჯრედებს ანადგურებს, პაციენტს შეიძლება განუვითარდეს ვირუსული პნევმონია, რასაც ახასიათებს ძლიერი ხველა და სუნთქვის გაძნელება. წითელას პნევმონია ყოველი 20 ინფიცირებული ბავშვიდან ერთს უვითარდება და პატარა ბავშვების წითელათი სიკვდილის ძირითადი მიზეზია.წითელას ვირუსს შეუძლია, პირდაპირ შეიჭრას ნერვულ სისტემაში და ანთების გამოწვევით ისიც დააზიანოს.წითელა თავის ტვინის მწვავე დაზიანებას ორი სხვადასხვა გზით იწვევს: ტვინის პირდაპირი ინფიცირება, რაც დაახლოებით 1000-დან ერთ ადამიანში ხდება; და ტვინის ანთება, რაც ინფიცირებიდან 2-30 დღის შემდეგ შეიძლება მოხდეს. ასეთი შემთხვევებიც ათასიდან დაახლოებით ერთია. ასეთ მოვლენას გადარჩენილ ბავშვებს შეიძლება განუვითარდეთ თავის ტვინის სამუდამო დაზიანება და ისეთი მდგომარეობები, როგორიცაა სიბრმავე და სმენის დაკარგვა.წითელას ინფექციის განსაკუთრებით საგანგაშო, მაგრამ ნაკლებად შესწავლილი ეფექტი ისაა, რომ შეუძლია, შეამციროს იმუნური სისტემის უნარი, ამოიცნოს წარსულში შეხვედრილი პათოგენები. მკვლევრები დიდი ხანია ეჭვობდნენ, რომ წითელაზე ვაქცინირებულ ბავშვს სხვა დაავადებებისადმიც უკეთესი იმუნიტეტი აქვს, მაგრამ არ იყვნენ დარწმუნებული, რატომ.2019 წელს გამოქვეყნებული კვლევის მიხედვით, წითელას ინფექციამ გაანადგურა ინფიცირებულთა ანტისხეულების 11-დან 75 პროცენტამდე, რამაც ისინი მოწყვლადი დატოვა იმ სხვა მრავალი ინფექციისადმი, რომლებიც წარსულში უკვე ჰქონდათ გადატანილი და იმუნიტეტიც გააჩნდათ. ამ ეფექტს იმუნურ ამნეზიას უწოდებენ და იქამდე გრძელდება, ვიდრე ადამიანები ხელახლა არ დაინფიცირდებიან ან აიცრებიან თითოეულ იმ დაავადებაზე, რომლებიც მათმა იმუნურმა სისტემამ დაივიწყა.იშვიათ შემთხვევაში, მას შემდეგ, რაც ადამიანი გამოჯანმრთელდება, ვირუსი შეიძლება ადამიანის თავის ტვინში დარჩეს დაუფიქსირებელ დონეზე და 7-10 წლის შემდეგ ხელახლა გააქტიურდეს.ამ დაავადებას ქვემწვავე სკლეროზულ პანენცეფალიტს უწოდებენ და წარმოადგენს პროგრესულ დემენციას, რომელიც თითქმის ყოველთვის ფატალურია. ემართება წითელას მქონე ყოველი 25 000 ადამიანიდან დაახლოებით ერთს, მაგრამ ხუთჯერ უფრო ხშირია ინფიცირებულ ერთ წლამდე ჩვილებში.მკვლევრები დიდი ხანია ეჭვობდნენ, რომ ასეთი ინფექციები გამოწვეული იყო წითელას კონკრეტული შტამით, მაგრამ უფრო ახალი კვლევები მიუთითებს, რომ წითელას ვირუსს შეუძლია განიცადოს მუტაციები, რომლებიც მას პირველადი ინფექციის დროს აძლევს თავის ტვინის ინფიცირების საშუალებას.წითელას ვირუსის შესახებ ჯერ კიდევ ბევრი რამ არის შესასწავლი. მაგალითად, მეცნიერები იკვლევენ ანტისხეულებით თერაპიას მწვავე შემთხვევებისათვის.თუმცა, თუნდაც მკურნალობის ეს საშუალება ეფექტიანი აღმოჩნდეს, წითელას სერიოზული ეფექტების პრევენციის საუკეთესო გზა ვაქცინაციაა.მომზადებულია The Conversation-ის მიხედვით, რომელიც  მიხეილ ჭაბუკაშვილმა თარგმნა

ტექნოლოგიები • 1743542067

შაქრის შემცველი სასმელები, შესაძლოა, პირის ღრუში სიმსივნის რისკს ზრდიდეს - კვლევა

ახალი კვლევის თანახმად, შაქრის შემცველი სასმელები ხელს მხოლოდ კბილის გაფუჭებას კი არ უწყობს, არამედ შესაძლოა, პირის ღრუში სიმსივნის რისკიც გაზარდოს. ვაშინგტონის უნივერსიტეტის მკვლევრებმა ჯანდაცვის მონაცემთა ბაზაში შესული 162 602 ქალის ჩანაწერი შეისწავლეს. აღმოჩნდა, რომ 30 წლის განმავლობაში მათგან 124 ქალს პირის ღრუს სიმსივნე განუვითარდა.კვლევის შედეგების მიხედვით, ადამიანებს, რომლებიც ყოველდღიურად იღებდნენ ტკბილ სასმელს, სიმსივნის განვითარების 4.87-ჯერ მაღალი რისკი ჰქონდათ იმათზე, ვინც სასმელს თვეში ერთხელ იღებდა. გარდა ამისა, მათ შემთხვევაში, ვინც დამატებით თამბაქოსა და ალკოჰოლსაც მოიხმარდა, რისკი 5.46-ჯერ მაღალი იყო."პირის ღრუს სიმსივნის შემთხვევების რაოდენობა არამწეველებსა და ახალგაზრდებში იმატებს, მიუხედავად იმისა, რომ მათ ტრადიციული რისკ-ფაქტორები არ აქვთ", — წერენ მკვლევრები თავიანთ გამოქვეყნებულ ნაშრომში — "ამ კვლევამ აჩვენა, რომ შაქრის მაღალი დონის შემცველი სასმელების მიღება პირის ღრუს სიმსივნის რისკს ქალებში მნიშვნელოვნად ზრდის. საინტერესოა, რომ მათ ამ დაავადების მაღალი საფრთხის გამომწვევი მიზეზი არ უნდა ჰქონოდათ, რადგან არც ეწეოდნენ და არც ალკოჰოლს იღებდნენ".როგორც წესი, პირის ღრუს სიმსივნე დაკავშირებული ისეთ რისკ-ფაქტორებთანაა, როგორიცაა მოწევა ან თამბაქოს ღეჭვა, დიდი რაოდენობით ალკოჰოლის მოხმარება და ადამიანის პაპილომა ვირუსი. შემაშფოთებელი ისაა, რომ დაავადების შემთხვევების რაოდენობა ამ რისკ-ფაქტორების გარეშე იზრდება. ამის ერთ-ერთი გამომწვევი მიზეზი დიდი ალბათობით ის მავნე საკვებია, რომელსაც ბევრი ჩვენგანი რეგულარულად მოიხმარს. ამან შესაძლოა, სხეულის იმუნური სისტემიდან სამუდამო ანთებითი რეაქციები გამოიწვიოს."დასავლური კვების წესი ცხიმითა და შაქრითაა გაჯერებული, რაც საჭმლის მომნელებელ სისტემას საფრთხეს უქმნის", — წერენ მკვლევრები — "ვფიქრობთ, რომ საკვები, რომელიც შაქარს შეიცავს, შესაძლოა, ქრონიკული ანთების განვითარებას ხელს უწყობდეს. ეს, თავის მხრივ, პირის ღრუს სიმსივნეს განაპირობებს".აქ გარკვეული შეზღუდვებიც არსებობს — კვლევა მხოლოდ ქალების მონაცემებს შეეხო და სიმსივნის შედარებით მცირე რაოდენობის შემთხვევას მოიცავს. მკვლევრები იმედოვნებენ, რომ ამ პოტენციური კავშირის შესახებ მეტი მონაცემი შეგროვდება და შეფასდება.ეს კვლევა კიდევ ერთი მტკიცებულებაა იმისა, რომ არა მხოლოდ ის უნდა ვაკონტროლოთ, რას ვჭამთ, არამედ ისიც, რას ვსვამთ. ტკბილ სასმელებთან დაკავშირებული ჯანმრთელობის პრობლემები ახალი არ არის, მაგრამ თანდათან ვრწმუნდებით, რამდენად მავნე შეიძლება ისინი იყოს."კვლევის მეთოდოლოგია და ხარისხი ძალიან კარგია, რადგან მონაცემები დეტალურად შეისწავლეს", — ამბობს ეპიდემიოლოგი რაულ ზამორა როსი კატალონიის ონკოლოგიის ინსტიტუტიდან, რომელიც კვლევაში არ მონაწილეობდა. "მეტი კვლევაა საჭირო, რათა დადასტურდეს ეს კავშირი. ასევე უნდა შეფასდეს, ხელოვნური დამატკბობლებიც ასეთივე მავნეა თუ არა. მათ ბევრი ადამიანი შაქრის ჯანსაღ ალტერნატივად მიიჩნევს", — განაცხადა რაულ ზამორა როსმა.კვლევა გამოცემაში JAMA Otolaryngology – Head & Neck Surgery გამოქვეყნდა.

მსოფლიო • 1743519281

უიშვიათესი შემთხვევა - პაციენტს ცოფი გადანერგილი თირკმლიდან გადაედო და მოკლა

 2025 წლის იანვარში აშშ-ის მიჩიგანის შტატში მცხოვრები პაციენტი ცოფმა იმსხვერპლა. ინფექცია მას ოჰაიოში მდებარე საავადმყოფოში ჩატარებული ქირურგიული ოპერაციის შედეგად დეკემბერში გადაედო, როცა ექიმებმა თირკმელი გადაუნერგეს. მედიკოსებმა დაადგინეს, რომ დონორი ინფიცირებული იყო, შესაბამისად, პათოგენი მისი ორგანოდან გავრცელდა და ადამიანის სიკვდილი გამოიწვია. მისი ვინაობა უცნობია.მნიშვნელოვანია, რომ ადამიანიდან ადამიანზე ცოფის გადადება ძალიან იშვიათია და ორგანოს ტრანსპლანტაციის მხოლოდ რამდენიმე შემთხვევაშია დაფიქსირებული. ეს ძალიან საშიში ვირუსია, რომელიც, როგორც წესი, ცხოველიდან კბენის, გაკაწვრის ან ღია ჭრილობაზე მისი ნერწყვის მოხვედრით ვრცელდება. თუკი ინფექციის სიმპტომები გამოვლენილია, ამას თითქმის ყოველთვის სიკვდილი მოჰყვება. ფიზიოლოგიური ნიშნების გამოჩენას კვირები ან თვეები სჭირდება, მაგრამ თუ ჭრილობა ტვინთან ახლოსაა, ეს უფრო მალე ხდება. ცოფის სიმპტომები თავდაპირველად გრიპისას მოგვაგონებს: მაღალი ტემპერატურა, სისუსტე, თავის ტკივილი. შემდეგ პაციენტს უკვე ნევროლოგიური პრობლემები აღენიშნება, როგორიცაა ჰალუცინაციები, პარალიზი და წყლის შიში, ბოლოს კი — კომა და სიკვდილი. CDC-ის მონაცემებით, სიმპტომების გამოვლენის შემდეგ გადარჩენილი ადამიანების რაოდენობა 20-ზე ნაკლებია. აშშ-ში ცოფით ყოველწლიურად დაახლოებით 10 ადამიანი კვდება და ინფიცირების წყარო უმეტესად ღამურები არიან, ასევე: მელიები, ენოტები და სკუნსები. ამის მიუხედავად, მსოფლიო სტატისტიკა სხვაგვარია, რადგან შემთხვევების 95%-ში გადამდებები ძაღლები არიან.სპეციალისტებმა გაარკვიეს, რომ დონორს ცოფი აიდაჰოში ველური ცხოველისგან გადაედო, სიკვდილამდე 5 კვირით ადრე. მას ამ ვირუსისთვის დამახასიათებელი კონკრეტული სიმპტომები არ ჰქონია, შესაბამისად მსგავსი ჩივილით ექიმებისთვის არ მიუმართავს და არც მომხდარის შესახებ მოუყოლია. ეს მისთვისაც და ორგანოს მიმღები პაციენტისთვისაც ფატალურად დასრულდა, რადგან ცოფის პრევენციის ერთადერთი გზა დროული ვაქცინაციაა. ამის შედეგად ორგანიზმში ვირუსის მიმართ ანტისხეულები გამოიყოფა, რომლებიც მას ეწინააღმდეგება. ცხოველთან კონტაქტის დღეს პირველი აცრისას ცოფის იმუნოგლობულინის ინიექციაც კეთდება, რომელიც დაუყოვნებლივ პასიურ იმუნიტეტს აყალიბებს.სამედიცინო ლიტერატურაში ტრანსპლანტაციის გზით ცოფის გადადების სულ რამდენიმე შემთხვევაა აღწერილი. 2005 წლის კვლევაშიოთხი ასეთი მაგალითია მოყვანილი, რომელთა მიხედვითაც პაციენტებს ინფექცია დონორების თირკმლიდან, ღვიძლიდან და არტერიიდან გადაედოთ. 2020 წელს გამოქვეყნებულ ნაშრომშიმოთხრობილია 5 წლის ბავშვისა და კიდევ ერთი ადამიანის შესახებ, რომლებიც თირკმლის გადანერგვის შედეგად დაინფიცირდნენ და ცოფს ემსხვერპლნენ.აღსანიშნავია, რომ მიჩიგანელი პაციენტის დონორისგან სამ სხვადასხვა შტატში ადამიანებს თვალის რქოვანას ქსოვილები გადაუნერგეს. ამ პიროვნების სიკვდილმა ექიმებში ეჭვები გააჩინა, ამიტომ სამივე პიროვნებას ვაქცინაცია ჩაუტარდა და ისინი თავს კარგად გრძნობენ.უნდა ითქვას, რომ ორგანოებს გამოყენებამდე ტესტირებას უტარებენ და მათ საეჭვო სიმპტომების მქონე ადამიანებისგან არ იღებენ. ამის მიუხედავად, ორგანოთა სკრინინგისას ცოფისა და სხვა იშვიათი ინფექციების გამოვლენას დიდი დრო სჭირდება. ეს პრობლემაა, რადგან ტრანსპლანტაციის რიგში მყოფი პაციენტებისთვის ყოველი წუთი მნიშვნელოვანია და დიდხანს თავად ეს ბიოლოგიური ქსოვილებიც ვერ ძლებს. ასეა თუ ისე, ამ გზით ცოფის გავრცელება ძალიან იშვიათია და არ ნიშნავს, რომ ტრანსპლანტაციას უნდა ავარიდოთ თავი.

საზოგადოება • 1743175970

„მოდაში შემოვიდა“ და სრულიად უადგილოდაც იღებენ... - მაია ბუწაშვილის საგანგებო მიმართვა

ინფექციონისტი მაია ბუწაშვილი ვრცელ პოსტს აქვეყნებს სოციალურ ქსელში: "როგორც მოგეხსენებათ, ამჟამად უამრავ ადამიანს აქვს სასუნთქი გზების ინფექცია, გამოხატული სხვადასხვა სიმპტომებით. ზოგს უბრალოდ სურდო აქვს, ზოგს კი მაღალი ტემპერატურა, ყელის ტკივილი, ხველა და არის გართულებული შემთხვევებიც.ამ პაციენტებს შორის ბევრს აქვს გრიპის ვირუსი (A ან B ტიპის), თუმცა სასუნთქი სისტემის ინფექციის სიმპტომების მქონე ადამიანებში სხვა ვირუსული და ბატერიული ინფექციებიც ხშირია.რატომღაც თუ A ტიპის ვირუსი დადასტურდა, ამბობენ, რომ „ღორის გრიპი“ (H1N1) აქვთ და ეს ძალიან აშინებთ. ჯერ ერთი, ტერმინი „ღორის გრიპი“ აღარ გამოიყენება, მეორეც, A ტიპის ვირუსის აღმოჩენა სულაც არ ნიშნავს, რომ აუცილებლად H1N1-ია, სხვა ტიპის A ჯგუფის ვირუსებიც ცირკულირებს. მესამეც, H1N1 სულაც არ არის უფრო „საშიში“, ვიდრე სხვა ტიპის გრიპის ვირუსები.თუ მაინცდამაინც იმის დადგენა გვინდა, მართლა ე.წ. „ღორის გრიპია“ თუ არა, ამას სწრაფი ტესტით ვერ გავიგებთ და PCR კვლევა უნდა ჩატარდეს.თუმცა ეს პოსტი უფრო სხვა საკითხს ეხება. წელს ძალიან ინტენსიურად და ხშირად ზედმეტად იღებენ ადამიანები ანტივირუსულ მკურნალობას (ძირითადად ტამიფლუს). კარგია, რომ როგორც იქნა ამ მედიკამენტმა ადგილი დაიმკვიდრა, რადგან წლების მანძილზე ვისაც მართლა სჭირდებოდა ეს მედიკამენტი, მათი დათანხმებაც არ იყო ხოლმე ადვილი. თუმცა, როგორც ჩვენთან ხშირად ხდება, ახლა ისეთ „მოდაში შემოვიდა“, სრულიად უადგილოდაც იღებენ.ტამიფლუს თავისი ჩვენებები აქვს და მისი გამოყენება არ არის საჭირო ჯანმრთელ, ახალგაზრდა პირებში. ასეთ ადამიანებში ტამიფლუს ეფექტი მხოლოდ ის არის, რომ 1 დღით ამცირებს სიმპტომების მიმდინარეობას, სულ ეგ არის.ტამიფლუ საჭიროა ქრონიკული დაავადებების მქონე პირებში, ხანდაზმულებში, ორსულებში, 2 წლამდე ასაკის ბავშვებში. ასევე იმ პაციენტებში, რომელთაც გრიპის მძიმე მიმდინარეობის გამო ჰოსპიტალიზაცია ჭირდებათ. ასევე, ნამდვილად უნდა იყოს დადგენილი, რომ A ან B გრიპის ვირუსია, რადგან სხვა რესპირაციულ ვირუსებზე ეს მედიკამენტი არ მოქმედებს.მედიკამენტი ეფექტურია სიმპტომების დაწყებიდან მხოლოდ 48 საათის განმავლობაში (აქ არ იგულისხმება ჰოსპიტალიზებული პაციენტები).საკმაოდ ხშირია გვერდითი მოვლენები (თავის ტკივილი, სისუსტე, გულისრევა და სხვ.). ამიტომ მედიკამენტის „ყოველი შემთხვევისთვის“ გამოყენება არ არის მიზანშეწონილი და მკაფიოდ უნდა დადგინდეს მისი საჭიროება.

მსოფლიო • 1742998659

ჩინეთში შექმნეს ვირუსი, რომელიც კიბოს უჯრედებს ღორის ქსოვილად გარდაქმნის - იმუნიტეტი მას როგორც საფრთხეს ისე აღიქვამს და ანადგურებს

 ჩინეთში კიბოს მკურნალობის ინოვაციურ მეთოდს მიაგნეს. კერძოდ, მეცნიერებმა შექმნეს ისეთი ვირუსი, რომელიც კიბოს უჯრედებს პოულობს და ღორის ქსოვილად გარდაქმნის. შედეგად, ორგანიზმი ამ ქსოვილებს როგორც საფრთხეს ისე აღიქვამს და ანადგურებს.უნდა აღინიშნოს, რომ იმუნიტეტი ჯანმრთელ უჯრედებზე უარყოფითად არ ზემოქმედებს. კვლევებმა აჩვენა, რომ ავადმყოფების 90%-ის შემთხვევაში სიმსივნის ზომა შემცირდა, მათ შორის იმ პაციენტებს შორის, რომლებსაც კიბოს ბოლო სტადია ჰქონდათ. ერთ-ერთი პაციენტი, რომელსაც საშვილოსნოს კიბო ჰქონდა მთლიანად განიკურნა.კვლევა პროფესორმა ჩჟაო იუსიანმა ჩაატარა. იგი გუანსი-ჯუანის სამედიცინო უნივერსიტეტის მიზნობრივი ონკოლოგიის მთავარი სახელმწიფო ლაბორატორიის დირექტორია. მისმა კვლევამ მეცნიერულ წრეებში დიდი გამოხმაურება პოვა.

მსოფლიო • 1742972018

ჩინეთში შექმნეს ვირუსი, რომელიც კიბოს უჯრედებს ღორის ქსოვილად გარდაქმნის - იმუნიტეტი მას როგორც საფრთხეს ისე აღიქვამს და ანადგურებს

ჩინეთში კიბოს მკურნალობის ინოვაციურ მეთოდს მიაგნეს. კერძოდ, მეცნიერებმა შექმნეს ისეთი ვირუსი, რომელიც კიბოს უჯრედებს პოულობს და ღორის ქსოვილად გარდაქმნის. შედეგად, ორგანიზმი ამ ქსოვილებს როგორც საფრთხეს ისე აღიქვამს და ანადგურებს.უნდა აღინიშნოს, რომ იმუნიტეტი ჯანმრთელ უჯრედებზე უარყოფითად არ ზემოქმედებს. კვლევებმა აჩვენა, რომ ავადმყოფების 90%-ის შემთხვევაში სიმსივნის ზომა შემცირდა, მათ შორის იმ პაციენტებს შორის, რომლებსაც კიბოს ბოლო სტადია ჰქონდათ. ერთ-ერთი პაციენტი, რომელსაც საშვილოსნოს კიბო ჰქონდა მთლიანად განიკურნა.კვლევა პროფესორმა ჩჟაო იუსიანმა ჩაატარა. იგი გუანსი-ჯუანის სამედიცინო უნივერსიტეტის მიზნობრივი ონკოლოგიის მთავარი სახელმწიფო ლაბორატორიის დირექტორია. მისმა კვლევამ მეცნიერულ წრეებში დიდი გამოხმაურება პოვა.

საზოგადოება • 1742908740

ვფიქრობთ, მარტი და აპრილი იქნება ის პერიოდი, როდესაც გრიპი თანდათანობით შემცირდება - ივანე ჩხაიძე

ქვეყანაში ვირუსების მაჩვენებელი იკლებს. მიმართვიანობა შედარებით შემცირებულია სამედიცინო დაწესებულებებშიც. იაშვილის სახელობის ბავშვთა ცენტრალური საავადმყოფოს სამედიცინო დირექტორმა დღეს არსებულ ვითარებაზე ისაუბრა. ივანე ჩხაიძის განცხადებით, გრიპის ვირუსის კლებასთან ერთად, შედარებით მომატებულია რესპირატორულ - სინციტიური ვირუსი, რომელიც სასუნთქი გზებისა და ფილტვების ინფექციას იწვევს და უფრო ხშირად 2 წლამდე ბავშვებში გვხვდება."გრიპის პირველი შემთხვევები ჩნდება ნოემბრის თვიდან და გრძელდება მარტი-აპრილის ჩათვლით. ვფიქრობთ, მარტი და აპრილი იქნება ის პერიოდი, როდესაც გრიპი თანდათანობით შემცირდება და შემდეგ ცირკულაცია ალბათ ნოემბრამდე აღარ იქნება.ყოველკვირეულად შემთხვევები მცირდება, მხედველობაში გვაქვს გრიპი და დღევანდელი მდგომარეობით, ეს სტაბილური შემცირებაა," - განაცხადა ივანე ჩხაიძემ.

საზოგადოება • 1742890784

„ძალიან მოიმატა ბრონქიოლიტით გამოწვეულმა ჰოსპიტალიზაციამ“ - ივანე ჩხაიძის მიმართვა საზოგადოებას

კლინიკებში გრიპის ვირუსი ჩანაცვლდა რესპირატორულ-სინციტიური ვირუსით, მისი წილი ავიდა ძალიან მაღალ მაჩვენებელზე - ძალიან მოიმატა ბრონქიოლიტით გამოწვეულმა ჰოსპიტალიზაციამ, - ამის შესახებ იაშვილის სახელობის ბავშვთა ცენტრალური საავადმყოფოს სამედიცინო დირექტორმა, თსსუ-ის პროფესორმა, ივანე ჩხაიძემ განაცხადა.როგორც ივანე ჩხაიძემ აღნიშნა, რესპირატორულ-სინციტიური ვირუსი იწვევს წვრილი ბრონქების სანათურის ანთებას, მისი დიამეტრის შემცირებას, რაც ვლინდება შეტევითი ხასიათის ხველით, სუნთქვის მკვეთრი გაძნელებით, ტემპერატურის მატებით, ასევე, ახასიათებს გახშირებული სუნთქვა, სუნთქვაში დამხმარე მუსკულატურის მონაწილეობასთან ერთად.„ბოლო მონაცემებით, გრიპის საერთო წილი 85%-დან 70%-მდე შემცირდა. საბოლოო ჯამში, შემცირების ტენდენციას ვაფიქსირებთ, რაც ძალიან მნიშვნელოვანია. ასევე, წელს დომინანტური იყო B ტიპის ვირუსი და აქაც შემცირების ტენდენციაა სახეზე. მეორე მნიშვნელოვანია ის, რომ საავადმყოფოებში, მკვეთრად მოიმატა რესპირატორულ-სინციტიური ვირუსით გამოწვეულმა ინფიცირებამ. კლინიკებში გრიპის ვირუსი ჩანაცვლდა რესპირატორულ-სინციტიური ვირუსით, მისი წილი ავიდა ძალიან მაღალ მაჩვენებელზე. ეს არაპირდაპირ მიმანიშნებელია გრიპის ვირუსის დასრულებისკენ.კლინიკებში, გრიპის ვირუსთან ერთად მეორე სიხშირით არის რესპირატორულ-სინციტიური ვირუსი. რესპირატორულ-სინციტიური ვირუსის შემთხვევაში, პედიატრიულ კლინიკებში უფრო მეტი მოლოდინი გვაქვს და რეალურადაც ასეა, რომ ძალიან მოიმატა ბრონქიოლიტით გამოწვეულმა ჰოსპიტალიზაციამ. რესპირატორულ-სინციტიური ვირუსი განაპირობებს ორ გართულებას: ფილტვების ანთებას განსაკუთრებით მოზრდილებში და ბრონქიოლიტს 2 წლამდე ასაკის ბავშვებში“,- აღნიშნა ჩხაიძემ „მედიაცენტრ მთავარში

მსოფლიო • 1742721075

ახალი კვლევის თანახმად, ჰერპესი ტვინს იმაზე ადვილად აინფიცირებს, ვიდრე აქამდე გვეგონა

 თაგვებზე კვლევამ აჩვენა, რომ ჰერპესი ტვინს იმაზე ბევრად ადვილად აინფიცირებს, ვიდრე ეს აქამდე გვეგონა.კვლევის მიხედვით, როდესაც HSV 1 ტიპის ინფექცია სხეულში ცხვირის გავლით აღწევს, ამან შეიძლება გამოიწვიოს ნერვული სისტემის დაზიანება და ტვინის ძლიერი ანთება.შედეგები შეიძლება ბევრად უარესი იყოს, ვიდრე ეს პირის ღრუსა და გენიტალიების წყლულებია. ვირუსის ზემოქმედებიდან რამდენიმე თვის შემდეგ, მკვლევრებმა აღწერეს თაგვებში მომატებული შფოთვა, მოტორული დაქვეითება და კოგნიტიური პრობლემები."თუ ინფექცია ცხვირის საშუალებით მოხვდება ორგანიზმში, ეს საკმაოდ საშიშია", — ამბობს ოფთალმოლოგი დიპაკ შუკლა ჩიკაგოს ილინოისის უნივერსიტეტიდან (UIC).    გაურკვეველია, იგივე დამაზიანებელი შედეგები დგება თუ არა ადამიანებში, რომლებიც უფრო მეტად არიან მიჩვეული ჰერპესულ ინფექციებს. ზოგადად, ჰერპესის ვირუსი ცნობილია, რომ აინფიცირებს ადამიანის თვალს, ცხვირსა და ტვინს, რაც პოტენციურად იწვევს მძიმე და მუდმივ ნევროლოგიურ დაზიანებებს.UIC-ის მკვლევრები თვლიან, რომ ცხვირიდან ვირუსი შეუმჩნევლად აღწევს ორგანიზმში და ამით ის ჩვენს ცენტრალურ ნერვულ სისტემაში ხვდება. ის ამ გზით გვერდს უვლის ჰემატოენცეფალურ ბარიერს, რომელიც ვირუსებისგან გვიცავს."თუ ინფიცირებული ადამიანიდან ვირუსი ცრემლის სახით გამოდის, ამით შეიძლება ის ცხვირში მოხვდეს", — ამბობს შუკლა.იმ პაციენტებში, რომლებსაც ინფექცია თვალებში აღენიშნებოდათ, მეცნიერებმა ჰეპარანაზას (HPSE) ფერმენტის ამაღლებული დონე დააფიქსირეს. HPSE გამოწვეულია HSV-1-ის არსებობით და ეს ცილა, როგორც ჩანს, ხელს უწყობს ანთებით პროცესს.იმ თაგვებში, რომლებსაც HPSE-ის ჭარბი რაოდენობა აღენიშნებოდათ, დაავადების სწრაფი პროგრესირება დაფიქსირდა. ეს საბოლოოდ გადაიზარდა სუსტ მეხსიერებაში, შფოთვის მატებასა და მოტორული შესაძლებლობების შემცირებაში."მიგვაჩნია, რომ HSV-1-ით გამოწვეული ნეიროანთებითი პროცესების შესამცირებლად სამიზნეში HPSE უნდა ამოვიღოთ", - აღნიშნულია კვლევაში.

მსოფლიო • 1742713200

მეცნიერებმა ბრაზილიურ ღამურებში ახალ ვირუსულ საფრთხეს მიაგნეს

ახალი კვლევის მიხედვით, ბრაზილიური ღამურა კორონავირუსების უზარმაზარ და მრავალფეროვან "საცავს" წარმოადგენს. მათ შორისაა ახლად აღმოჩენილი შტამი, რომელიც მომავალ წლებში, შესაძლოა, ადამიანის ჯანმრთელობას დაემუქროს.მეცნიერები ამ საფრთხეს სერიოზულად ეკიდებიან და აპირებენ უსაფრთხო ლაბორატორიაში დატესტონ, შეუძლია თუ არა ამ ვარიანტს ჩვენ სახეობაზე გავრცელება.აღმოჩენა შეშფოთების საფუძველს ნამდვილად იძლევა. ეს შტამი ახლო აღმოსავლეთის რესპირატორული სინდრომის (MERS) გამომწვევი ინფექციაა, რომელიც ღამურების საშუალებით ვრცელდება. MERS ადამიანებში სიკვდილიანობის ძალიან მაღალ, თითქმის 35%-იან მაჩვენებელს იწვევს.MERS კორონავირუსი (MERS-CoV) 2012 წელს იდენტიფიცირდა და მას შემდეგ 858 ცნობილი ლეტალური შემთხვევა მოჰყვა, ძირითადად ახლო აღმოსავლეთში, აფრიკასა და სამხრეთ აზიაში. მართალია მსუბუქი შემთხვევები თითქმის არ აღრიცხულა, მაგრამ ამ ვირუსს ადამიანისთვის გადამდებ ყველა ცნობილ კორონავირუსს შორის ყველაზე მაღალი ლეტალურობის მაჩვენებელი აქვს, რაც მას ყველაზე მომაკვდინებლად აქცევს.შედარებისთვის, კორონავირუსს, რომელმაც COVID-19 პანდემია გამოიწვია (SARS‑CoV‑2), 2022 წლის კვლევის მიხედვით, ადამიანებში სიკვდილიანობის დაახლოებით 2%-იანი მაჩვენებელი ჰქონდა.ბრაზილიელმა და ჩინელმა მეცნიერებმა MERS-CoV-ის მონათესავე ვირუსი, 16 სხვადასხვა სახეობის ღამურას პათოგენების გამოკვლევით აღმოაჩინეს.სან-პაულუს ფედერალური უნივერსიტეტის მკვლევრის, ბრუნა სტეფანი სილვერიოს ხელმძღვანელობით, საერთაშორისო გუნდმა ღამურებისგან 400-ზე მეტი რექტალური და პირის ღრუს ნიმუში აიღო. კვლევის შედეგად, მათ შვიდი განსხვავებული კორონავირუსი გამოავლინეს, რომლებიც მხოლოდ ორ სახეობაში გამოიკვეთა: Molossus molossus (მწერიჭამია) და Artibeus lituratus (ხილიჭამია). მათგან მხოლოდ ერთ ვირუსულ ვარიანტს აქვს ევოლუციური კავშირი MERS-CoV-თან.აქამდე MERS-CoV-ის ოჯახში შემავალი ვირუსები მხოლოდ აფრიკის, ევროპის და ახლო აღმოსავლეთის ღამურებში იყო დაფიქსირებული.„ეს მიუთითებს იმაზე, რომ ახლო ნათესავი ვირუსები ცირკულირებენ სამხრეთ ამერიკის ღამურებში და მათი გეოგრაფიული არეალი ფართოვდება", - აცხადებენ კვლევის ავტორები.მეცნიერებმა ჯერ კიდევ 2020 წლის პანდემიამდე იცოდნენ, რომ ღამურებში აღმოჩენილი ვირუსები ადამიანთა უსაფრთხოებისთვის საფრთხეს წარმოადგენდა.2002 წელს მძიმე მწვავე რესპირატორული სინდრომი (SARS) გახდა 21-ე საუკუნის პირველი პანდემიური დაავადება, რომლის წარმოშობაც თავდაპირველად უცნობი იყო. ამ ვირუსული აფეთქების ლეტალობის მაჩვენებელმა ეპიდემიის დასასრულს, 2003 წლის ივნისში, დაახლოებით 10%-ს მიაღწია.მოგვიანებით, მკვლევრებმა დაადგინეს, რომ ღამურები SARS-ის მსგავსი კორონავირუსების ბუნებრივი რეზერვუარები იყვნენ და მრავალწლიანი კვლევის შედეგად დაადასტურეს, რომ SARS-CoV-1 სწორედ ამ გარეული ძუძუმწოვრებიდან გადავიდა ადამიანზე.2012 წელს კიდევ ერთი მომაკვდინებელი კორონავირუსი გამოჩნდა — MERS-CoV, რომელიც პირველად საუდის არაბეთში დაფიქსირდა. სავარაუდოდ, ვირუსი ღამურებიდან აქლემებზე, შემდეგ კი ადამიანებზე გავრცელდა.MERS-CoV ადამიანებში შედარებით რთულად ვრცელდება, თუმცა ინფექცია მაინც შეიჭრა აშშ-ში, ევროპაში, აფრიკასა და აზიაში."სამხრეთ ამერიკაში MERS-ის მსგავსი შტამის აღმოჩენა კიდევ ერთხელ უსვამს ხაზს იმას, თუ რამდენად კრიტიკულ როლს თამაშობენ ღამურები ახალი ვირუსების წარმოქმნასა და გავრცელებაში. ჯერჯერობით დარწმუნებულები არ ვართ, შეუძლია თუ არა ამ ვირუსს ადამიანზე გავრცელება, მაგრამ მისი სპაიკ-ცილის ნაწილები გამოვავლინეთ, რაც მიუთითებს იმაზე, რომ შესაძლოა ის იმავე რეცეპტორთან ურთიერთქმედებდეს რომელთანაც MERS-CoV", — აცხადებს სილვერიო თავის კვლევით ჯგუფთან ერთად.უფრო ზუსტი ინფორმაციის მისაღებად, ჯგუფი მიმდინარე წელს ჰონგ-კონგში ექსპერიმენტების ჩატარებას გეგმავს.„ღამურები ვირუსების მასიურ გამავრცელებლებს წარმოადგენენ და აუცილებელია მათი მუდმივი ეპიდემიოლოგიური მონიტორინგი", - აღნიშნავს კვლევის თანაავტორი, ბიოლოგი რიკარდო დურაეს-კარვალიო, სან-პაულუს ფედერალური უნივერსიტეტიდან.2020 წლის შემდეგ, მსოფლიო უფრო სერიოზულად ეკიდება კორონავირუსების გარეული ძუძუმწოვრებიდან ადამიანებზე გავრცელების საფრთხეს. ღამურებით გადამტანი საშიში ვირუსის აღმოჩენა სამხრეთ ამერიკაში შეშფოთების საფუძველს იძლევა, თუმცა ამავდროულად გარკვეულ სიმშვიდესაც გვანიჭებს, ვინაიდან ახლა, როცა მისი არსებობის შესახებ ვიცით, მეცნიერებს მისი მონიტორინგისა და საფრთხის პრევენციის საშუალება აქვთ.