მოაქვს თუ არა განსაკუთრებული სარგებელი ჯანმრთელობისთვის მაღალმთიან კურორტებზე დასვენებას? - ბიძინა კულუმბეგოვის პასუხი

მაღალმთიანი კურორტებზე დასვენების განსაკუთრებული სარგებლიანობის შესახებ სპეციალისტები და სოციალური ქსელის მომხმარებლები ხშირად მსჯელობენ. ამავე თემას ეხმაურება ცნობილი ალერგოლოგი ბიძინა კულუმბეგოვი, სოციალურ ქსელში გამოქვეყნებულ პოსტში ექიმი ხსნის რო­გორ მოქ­მე­დებს ას­თმის დროს მა­ღალმთი­ან და­სახ­ლე­ბულ ად­გი­ლებ­ში დას­ვე­ნე­ბა.

"მრა­ვა­ლი (და­ზაფ­რუ­ლი) პა­ცი­ენ­ტის თხოვ­ნით მინ­და მო­გა­წო­დოთ მცი­რე ინ­ფორ­მა­ცია, ას­თმის დროს მა­ღალ-მთი­ან და­სახ­ლე­ბულ ად­გი­ლებ­ში დას­ვე­ნე­ბის სარ­გებ­ლის შე­სა­ხებ.

ზღვის დო­ნი­დან მა­ღა­ლი სი­მაღ­ლე, ზო­გა­დად, სა­სარ­გებ­ლოდ ით­ვლე­ბა ას­თმით და­ა­ვა­დე­ბუ­ლი პა­ცი­ენ­ტე­ბის­თვის, რომ­ლებ­საც ოთა­ხის მტვრის ტკი­პა­ზე (HDM) ალერ­გია აქვთ. ამის სა­ფუძ­ველს სა­მე­დი­ცი­ნო ლი­ტე­რა­ტუ­რის მრა­ვა­ლი წყა­რო იძ­ლე­ვა.  
ამ სარ­გებ­ლის ძი­რი­თა­დი მე­ქა­ნიზ­მე­ბია:

• გა­რე­მო­ში მტვრის ტკი­პას ალერ­გე­ნე­ბის მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი შემ­ცი­რე­ბა.

• მა­ღა­ლი სი­მაღ­ლის გა­რე­მოს­თან და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი და­მა­ტე­ბი­თი იმუ­ნო­მო­დუ­ლა­ცი­უ­რი ეფექ­ტე­ბი. კვლე­ვის შე­დე­გე­ბი რამ­დე­ნი­მე კვლე­ვამ აჩ­ვე­ნა, რომ მა­ღალ სი­მაღ­ლე­ზე გა­დას­ვლა იწ­ვევს ას­თმის კონ­ტრო­ლის, ფილ­ტვე­ბის ფუნ­ქცი­ის, სა­სუნ­თქი გზე­ბის ან­თე­ბის და ბრონ­ქე­ბის ჰი­პე­რრე­აქ­ტი­უ­ლო­ბის მნიშ­ვნე­ლო­ვან კლი­ნი­კურ გა­უმ­ჯო­ბე­სე­ბას რო­გორც ბავ­შვებ­ში, ასე­ვე მოზ­რდი­ლებ­ში, რომ­ლებ­საც HDM-ზე ალერ­გი­უ­ლი ას­თმა აქვთ.

ეს გა­უმ­ჯო­ბე­სე­ბა აღი­ნიშ­ნე­ბა იმ პა­ცი­ენ­ტებ­შიც კი, რომ­ლებ­საც მძი­მე ან რეფ­რაქ­ტე­რუ­ლი (მკურ­ნა­ლო­ბი­სად­მი და­უქ­ვემ­დე­ბა­რე­ბე­ლი) და­ა­ვა­დე­ბა აქვთ, მი­უ­ხე­და­ვად სა­ი­ნ­ჰა­ლა­ციო ჰორ­მო­ნე­ბის მა­ღა­ლი დო­ზე­ბი­სა. ეს ფაქ­ტი იმა­ზე მი­უ­თი­თებს, რომ ალერ­გე­ნის­გან თა­ვის დაღ­წე­ვა მა­ღალ სი­მაღ­ლე­ზე, მხო­ლოდ მე­დი­კა­მენ­ტო­ზურ თე­რა­პი­ას­თან შე­და­რე­ბით, და­მა­ტე­ბით სარ­გე­ბელს იძ­ლე­ვა [1-2]. სა­სუნ­თქი გზე­ბის ან­თე­ბის შემ­ცი­რე­ბას ადას­ტუ­რებს ამო­სუნ­თქულ ჰა­ერ­ში აზო­ტის ოქ­სი­დის, სის­ხლის ეო­ზი­ნო­ფი­ლე­ბის და ეო­ზი­ნო­ფი­ლუ­რი კა­ტი­ო­ნუ­რი ცი­ლის შემ­ცი­რე­ბა, ასე­ვე ბრონ­ქე­ბის ჰი­პე­რრე­აქ­ტი­უ­ლო­ბის გა­უმ­ჯო­ბე­სე­ბა არა­პირ­და­პი­რი სტი­მუ­ლის მი­მართ, რო­გო­რი­ცაა ადე­ნო­ზინ მო­ნო­ფოს­ფა­ტი [2-4].

და­მა­ტე­ბი­თი ფაქ­ტო­რე­ბი - სა­სარ­გებ­ლო ეფექ­ტე­ბი მხო­ლოდ ალერ­გე­ნის­გან თა­ვის არი­დე­ბას არ უკავ­შირ­დე­ბა. მა­ღა­ლი სი­მაღ­ლე ასო­ცირ­დე­ბა:

• და­ბალ ბა­რო­მეტ­რულ წნე­ვას­თან და ჟანგბა­დის წნე­ვას­თან.

• შემ­ცი­რე­ბულ ჰა­ე­რის სიმ­კვრი­ვეს­თან.

• და­ბალ ტემ­პე­რა­ტუ­რა­სა და ტე­ნი­ა­ნო­ბას­თან.

• ულტრა­ი­ის­ფე­რი გა­მოს­ხი­ვე­ბის ზრდას­თან.ეს ფაქ­ტო­რე­ბი ხელს უწყობს იმუ­ნო­მო­დუ­ლა­ცი­ას და სა­სუნ­თქი გზე­ბის ან­თე­ბის შემ­ცი­რე­ბას [1][5]. ექ­სპე­რი­მენ­ტუ­ლი მო­ნა­ცე­მე­ბი იმა­ზე მი­უ­თი­თებს, რომ სი­მაღ­ლე­ზე არ­სე­ბულ ჰი­პოქ­სი­ას (ჟანგბა­დის ნაკ­ლე­ბო­ბა) შე­უძ­ლია პირ­და­პირ დათ­რგუ­ნოს Th2-ით გან­პი­რო­ბე­ბუ­ლი იმუ­ნუ­რი პა­სუ­ხე­ბი HDM-ზე, რაც და­მა­ტე­ბით აუმ­ჯო­ბე­სებს ალერ­გი­ულ ას­თმას [6].

კლი­ნი­კურ­მა კვლე­ვებ­მა აჩ­ვე­ნა, რომ მძი­მე ას­თმით და­ა­ვა­დე­ბუ­ლი რო­გორც ატო­პი­უ­რი, ასე­ვე არა­ა­ტო­პი­უ­რი პა­ცი­ენ­ტე­ბი სარ­გებ­ლო­ბენ მა­ღა­ლი სი­მაღ­ლის მკურ­ნა­ლო­ბით, თუმ­ცა ალერ­გი­უ­ლი ან­თე­ბის მარ­კე­რე­ბის შემ­ცი­რე­ბა უფრო გა­მო­ხა­ტუ­ლია სენ­სი­ბი­ლი­ზი­რე­ბულ პი­რებ­ში [7].

დას­კვნა

მა­ღა­ლი სი­მაღ­ლე აშ­კა­რა კლი­ნი­კურ და იმუ­ნო­ლო­გი­ურ სარ­გე­ბელს იძ­ლე­ვა HDM-ზე ალერ­გი­უ­ლი ას­თმით და­ა­ვა­დე­ბუ­ლი პა­ცი­ენ­ტე­ბის­თვის, უპირ­ვე­ლე­სად ალერ­გე­ნის თა­ვი­დან აცი­ლე­ბის და მა­ღალ სი­მაღ­ლეს­თან და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი და­მა­ტე­ბი­თი იმუ­ნო­მო­დუ­ლა­ცი­უ­რი ეფექ­ტე­ბის მეშ­ვე­ო­ბით. ეს სარ­გე­ბე­ლი კარ­გად არის დო­კუ­მენ­ტი­რე­ბუ­ლი რო­გორც პე­დი­ატ­რი­ულ, ასე­ვე მოზ­რდილ პო­პუ­ლა­ცი­ა­ში, და აშ­კა­რაა მძი­მე, ძნე­ლად სამ­კურ­ნა­ლო ას­თმით და­ა­ვა­დე­ბულ პა­ცი­ენ­ტებ­შიც კი [1-2][4-5][7]" - წერს კუ­ლუმ­ბე­გო­ვი.