1747174002
მიცვალებულთა შემზარავი სოფელი იტალიაში: რატომ ეძინათ და დადიოდნენ ადგილობრივები 60 წლის წინ, მუმიებთან ერთად

ერთ იტალიურ სოფელში ხალხი საუკუნეების განმავლობაში ნორმალური ცხოვრებით ცხოვრობდა, თუმცა, ერთი გამონაკლისით. მათ ნამდვილი მუმიები ახლდნენ, რომლებსაც თან ატარებდნენ და ეს მხოლოდ ევროპაში არ ხდებოდა.
ამ იტალიურ სოფელში გაჩნდა ტრადიცია, რომელიც ახლა ველურად ითვლება. ყოველ ჯერზე, როდესაც ვისმენთ ისტორიებს იმ ადამიანებზე, რომლებმაც დიდი დრო გაატარეს ერთ ოთახში, თავიანთ გარდაცვლილ მეგობრებთან ერთად, შფოთი გვიპყრობს. მაგრამ დედამიწაზე არსებობდა (და არსებობს) კულტურები, სადაც ნორმალურად ითვლება ბაბუის მუმიის პიკნიკზე წაყვანა. ახლა კი აბსოლუტურად ყველაფერს გეტყვით ამის შესახებ.
ვენზონეს სოფელი, იტალია, 1950-იანი წლები
წინაპრების ხსოვნა კარგია, მაგრამ ამან სასტიკი როლი ითამაშა იტალიის უდინეს რეგიონში, იტალიური სოფლის, ვენცონეს მცხოვრებლებისთვის. ამ მთის სოფლის მოსახლეობის მხოლოდ ნახევარს შეადგენდა ცოცხალი ხალხი. მეორე ნახევარი კი მკვდარი, ჩუმი, გამხმარი მუმიები იყვნენ, რომლებთან ერთადაც სოფლის მცხოვრებლებს ეძინათ, ჭამდნენ, ერთობოდნენ, ეკლესიაში დადიოდნენ და ცეკვავდნენ. იმ დროის ფოტოები დღემდეა შემორჩენილი: ცოცხალი ბებია ხელჩაკიდებული დადის წინსაფარში გამოწყობილ გამხმარ ჩონჩხთან ერთად. საბოლოო ჯამში, ვენზონეს სოფელი 1950-იან წლებში სახალისო ადგილი იყო.
რატომ გაჩნდა მუმიებთან ცხოვრების ჩვეულება ვენზონეს სოფელში?
უფრო მეტიც, გამხმარ გარდაცვლილ დიდ ბაბუასთან ერთად სიარულის ჩვეულება ადამიანური ახირება არ ყოფილა. მას ფესვები შუა საუკუნეებში აქვს. შავი ჭირის პანდემია 1346 წლიდან 1353 წლამდე მთელ კონტინენტზე გავრცელდა. ვენზონეს სოფელი გამონაკლისი არ იყო. იმდენი გარდაცვლილი იყო, რომ სასაფლაოები ყველასთვის საკმარისი არ იყო. ასე რომ, 42 ადამიანი კუბოებში მოათავსეს და წმინდა მიქაელის სამლოცველოს სარდაფში დააწყვეს. სამასი წლის შემდეგ, 1647 წელს, იტალიის კიდევ ერთი ჭირის ეპიდემიის დასრულებიდან 16 წლის შემდეგ, გადაწყდა წმინდა მიქაელის სამლოცველოს აღდგენა. კუბოები სარდაფიდან გამოიტანეს, გახსნეს და აღმოაჩინეს, რომ გარდაცვლილი მუმიფიცირებული იყო. მაგრამ XVII საუკუნის ნახევრად გაუნათლებელმა იტალიელმა გლეხებმა უბრალოდ არ იცოდნენ, რა იყო მუმია, ამიტომ ფიქრობდნენ, რომ ცოცხალ წინაპრებთან ჰქონდათ საქმე. ის ფაქტი, რომ მუმიები „გადარჩნენ“, ღვთის სასწაულად აღიქმებოდა. ხალხი მუმიებს დახმარებას სთხოვდა, მადლობას უხდიდა, აკურთხებდა და წარმატებას უსურვებდა. ვენზონეს მცხოვრებლები თვლიდნენ, რომ სწორედ მუმიები იცავდნენ მათ ჭირის საფრთხისგან. მუმიფიცირებულ წინაპრებს სოფლის ყველაზე პატივცემულ უხუცესებად აღიარებდნენ.
როგორ გახდა ვენზონის მუმიების ისტორია ცნობილი მსოფლიოსთვის
ვერავინ გაიგებდა, რომ ვენზონეს სოფელში ხალხი მთელ დღეებსა და ღამეებს მუმიებთან ატარებდა, ამერიკელი ფოტოგრაფი ჯეკ ბირნსი 1950 წელს ალპებში რომ არ დაკარგულიყო. სოფელი სრულიად იზოლირებული იყო გარე სამყაროსგან. ვენზონეში ბირნსმა პირველი ადამიანები ნახა, რომ ჩაის ერთად სვამდნენ მოხუცი კაცი და მუმია. უფრო სწორად, მხოლოდ მოხუცი სვამდა. მუმია უბრალოდ ახლოს იჯდა. დილით ჯეკმა სოფელში საფუძვლიანად გაისეირნა ფოტოაპარატით, რის გამოც დღეს ამ ფოტოების ნახვა შეგვიძლია. ისინი გამოქვეყნდა ჟურნალ „Life“-ში და ამგვარად, ვენზონე მთელ მსოფლიოში გახდა ცნობილი.
რა ხდება ახლა მუმიებთან?
როდესაც ვენზონეს სოფლის წეს-ჩვეულებები საზოგადოებისთვის გახდა ცნობილი, ბევრს გაუკვირდა: როგორ ხდებოდა ცხედრების მუმიფიცირება, ნესტიან სარდაფში, კუბოებში, ყოველგვარი წინასწარი მომზადებისა და ორგანოების ბალზამირების გარეშე? არსებობდა ჰიპოთეზები, რომ მუმიფიცირება მიკრობების გამო მოხდა. მაგრამ ვენზონის მცხოვრებლებმა თავიანთი მუმიები მეცნიერებს არ გადასცეს. მათთვის გარდაცვლილი უხუცესები სოფლის სრულფასოვანი მცხოვრებლები და ღვთის ნების გამოვლინება იყვნენ. მაგრამ 1976 წელს საშინელი რამ მოხდა: მიწისძვრა, ჭექა-ქუხილი და ყველა მუმია - გარდა 15 იღბლიანისა - დაიშალა. ახლა 15 მუმია სპეციალურ პირობებში ინახება წმინდა მიქაელის სამლოცველოს კრიპტაში. ადგილობრივები მათთან ერთად ჩაის აღარ სვამენ - შესაძლოა, მკვდრები ჩაის წვეულებას ვერ გადაურჩნენ.
არსებობს თუ არა მსოფლიოში სხვა მსგავსი წეს-ჩვეულებები?
გასაკვირია, რომ მუმიფიცირებულ მიცვალებულებთან ერთად სიარულის ჩვეულება არსებობს ადამიანთა საზოგადოებაში, რომელიც ამჟამად ამ წესებით ცხოვრობს. ინდონეზიაში არის კუნძული, რომელსაც სულავესი ჰქვია. იქ ტორაჯას ხალხი ცხოვრობს. ყოველ წელს მათ აქვთ მანენის ფესტივალი. ფესტივალის დროს სოფლის ყველა მცხოვრები იღებს ნათესავების მუმიებს, რეცხავს, ასუფთავებს, ესაუბრება მათ და ახალ ტანსაცმელს აცმევს. ჩაცმული მიცვალებულები ძალიან მდიდრულ დღესასწაულზე მიჰყავთ. შემდეგ მკვდრები თავიანთ ადგილსამყოფელში ბრუნდებიან. ტორაჯას სხვა წეს-ჩვეულებებიც აქვთ: მათი რწმენის თანახმად, სული სამოთხეში კამეჩით მიდის და სიკვდილის შემდეგ თქვენი ბედი - სამოთხეში თუ ჯოჯოხეთში - დამოკიდებულია იმაზე, თუ რამდენად მდიდრულ წვეულებას გამართავენ თქვენს დაკრძალვაზე. ამიტომ, ზოგიერთმა ღარიბმა ტორაჯანელმა შეიძლება გარდაცვლილთა ცხედრები მუმიფიცირებული სახით სახლში წლების განმავლობაში შეინახოს. ისინი უბრალოდ ელოდებიან, როდის ექნებათ ნათესავებს ფული დაკრძალვის ნადიმისთვის კამეჩის საყიდლად.
შეიძლება ზოგიერთ ადამიანს ეს ჩვეულება საშინლად მოეჩვენოს. ზოგიერთ ადამიანს ეს ამაზრზენად მიაჩნია. მაგრამ ერთი წამით წარმოიდგინეთ თავი თითქმის შუა საუკუნეების იტალიელების ადგილას: ისინი სასწაულებრივად გადარჩნენ. მეორე მხარეს ჭირის ეპიდემიაა და შემდეგ ეკლესიის სარდაფიდან გამოჰყავთ ადამიანები, რომლებიც სამასი წლის განმავლობაში ჯერ კიდევ არ ლპებოდნენ კუბოებში. ვენზონის მოსახლეობა არც სულელები არიან და არც შეშლილები და ისინი ნამდვილად არ იტანჯებიან გარყვნილებით. იმ დროს, მეცნიერებისა და მედიცინის განვითარებასთან ერთად, მათი შეხედულებები აბსოლუტურად ლოგიკური იყო.