ახალი კვლევა, რომელმაც სპეციალისტებიც გააოცა - მაღალ ბავშვებს სწავლაში უკეთესი შედეგები აქვთ

ჟურნალ Economics and Human Biology-ის ახალი კვლევის მიხედვით, როგორც წესი, მაღალი მოსწავლეები ცოტათი უკეთეს შედეგებს აფიქსირებენ სტანდარტიზებულ ტესტებში, ვიდრე მათზე შედარებით დაბალი თანატოლები.

კვლევა ეფუძნება ნიუ-იორკის საჯარო სკოლების III-VIII კლასების დიდ მონაცემთა ბაზას და აჩვენებს, რომ სიმაღლეში მატება უკავშირდება ოდნავ უკეთეს შედეგებს ინგლისურ ენასა და მათემატიკაში.

მეცნიერებმა ეს კვლევა ჩაატარეს იმის გასაგებად, თუ რატომ გამოიმუშავებენ მაღალი ადამიანები მეტ ანაზღაურებას ზრდასრულ ასაკში. ეს მახასიათებელი წინა კვლევებით უკვე დამტკიცებულია. ერთ-ერთი შესაძლო ახსნაა, რომ მაღალი ადამიანები სარგებლობდნენ აკადემიური უპირატესობით ბავშვობიდან, რაც შეიძლება ნაწილობრივ ხსნიდეს მათ წარმატებას შრომის ბაზარზე. თუმცა წინა კვლევები ამ კავშირზე მხოლოდ მიანიშნებდა, ახალი კვლევა მიზნად ისახავდა ამ ურთიერთობის უშუალო გამოკვლევას, დიდი და თანამედროვე მონაცემთა ბაზის გამოყენებით.

არსებობს ამ ფენომენის რამდენიმე შესაძლო ახსნა. ერთი ვერსიით, მიზეზი სოციალური ფაქტორია, ანუ მაღალი ადამიანები შესაძლოა უფრო თავდაჯერებულები არიან, ან სხვებისგან უფრო დადებითად აღიქმებიან. მეორე მხრივ, შესაძლოა რომ სიმაღლე პოზიტიურად აისახება უნარებზე, რადგან მაღალი ადამიანები, როგორც წესი, უკეთეს შედეგებს აჩვენებენ კოგნიტიურ ტესტებში. ამ ვერსიის მიხედვით, რეალურად მაღალი ანაზღაურების მიზეზი არა თავისთავად სიმაღლე, არამედ მასთან ასოცირებულ უნარ-ჩვევებია.

შესწავლილი მონაცემები მოიცავდა ინფორმაციას 500 ათას მოსწავლეზე 2010-დან 2017 წლამდე პერიოდში. მონაცემებში შედიოდა მოსწავლეთა ფიზიკური მახასიათებლები (წონა, სიმაღლე), სტანდარტული ტესტების ქულები ინგლისურსა და მათემატიკაში, დემოგრაფიული მახასიათებლები და დასწრების მაჩვენებელი. სიმაღლე გენდერისა და კლასის გათვალისწინებით იყო სტანდარტიზებული.

მოგროვებულმა მონაცემებმა აჩვენა თანმიმდევრული, მაგრამ მცირე კავშირი სიმაღლესა და აკადემიურ მიღწევას შორის. ბიჭებში სიმაღლეში ერთ სტანდარტულ გადახრას, ანუ სიმაღლეში მატებას, შეესაბამებოდა მათემატიკაში 0.03 და ინგლისურში 0.039 სტანდარტული გადახრის მატება. გოგონებში ეს მაჩვენებლები იყო 0.034 და 0.04. მიუხედავად იმისა, რომ ეს რიცხვები მცირეა, გრძელვადიანად ისინი მნიშვნელოვანი ხდება.

აღსანიშნავია, რომ მკვლევრებმა მოსწავლეთა მონაცემები არა ზოგად მაჩვენებლებს, არამედ თანატოლებს შეადარეს. აღმოჩნდა, რომ შესაძლებელია ორი მოსწავლე ერთი სიმაღლის იყოს, მაგრამ თუ ერთი იმყოფება სკოლაში, სადაც სხვებზე მაღალია, ის უფრო მაღალ ქულებს იღებს, ვიდრე მისი ტოლი სხვა მოსწავლე სკოლაში, სადაც დაბლად ითვლება. ეს ნიშნავს, რომ საქმე არა ბიოლოგიურ, არამედ უფრო სოციალურ პრობლემასთან გვაქვს.

კვლევაში ასევე შეამოწმეს, თუ შეიძლება ჯანმრთელობამ ახსნას სიმაღლესა და აკადემიურ მიღწევას შორის კავშირი. სიმაღლის ზრდა შესაძლოა ასოცირდებოდეს უკეთეს ჯანმრთელობასთან, რაც თავის მხრივ გავლენას ახდენს აკადემიურ შედეგებზე, მაგრამ სიმსუქნის სტატუსზე დაკვირვების შემდეგ კავშირი სიმაღლესა და ქულებს შორის კიდევ უფრო გაძლიერდა. დასწრების ანალიზმაც აჩვენა, რომ სიმაღლე არაა კავშირში სკოლაში სიარულის სიხშირესთან, რაც ამცირებს იმის ალბათობას, რომ განსხვავების მიზეზი ჯანმრთელობაა.

ასევე შეისწავლეს ოჯახის წარმომავლობა და ბავშვების სოციალური პირობები. როდესაც ამ ფაქტორების გათვალისწინებით მონაცემები გააანალიზეს, სიმაღლესა და შედეგებს შორის კავშირი შემცირდა, მაგრამ მაინც შენარჩუნდა სტატისტიკური მნიშვნელობა.

მიუხედავად ამისა, კვლევას ჰქონდა შეზღუდვები. მკვლევრებმა ვერ გაზომეს ადრეული ბავშვობის პირობები, როგორებიცაა დედის ჯანმრთელობა ორსულობისას ან სოციალური სტატუსი ბავშვობის პირველ წლებში. ასევე ვერ მოხდა სოციალური აღქმის ეფექტის გამიჯვნა ბუნებრივი უნარების გავლენისგან.

წყარო