1756466040

სიცხე ადამიანებს უფრო სწრაფად აბერებს - კვლევა

ახალი კვლევის მიხედვით, უკიდურესი სიცხე შესაძლოა დაბერების პროცესს აჩქარებდეს, იუწყება The New York Times.პუბლიკაციაში ნათქვამია, რომ მეცნიერებმა ბოლო 15 წლის განმავლობაში ტაივანში თითქმის 25 000 ზრდასრული მაცხოვრებლის ჯანმრთელობის მონაცემები გააანალიზეს და დაასკვნეს, რომ სიცხის ტალღების ორწლიანმა ზემოქმედებამ შეიძლება ადამიანებში ე.წ. ბიოლოგიური დაბერება დამატებით 8-12 დღით დააჩქაროს.„ეს მცირე რიცხვი სინამდვილეში მნიშვნელოვანია. ეს იყო ორწლიანი ექსპოზიციის კვლევა, მაგრამ ჩვენ ვიცით, რომ სითბური ტალღები სინამდვილეში ათწლეულების განმავლობაში ხდება“, - ამბობს კვლევის ერთ-ერთი თანაავტორი.აღსანიშნავია, რომ კვლევა ჩატარდა ისეთ პირობებში, როდესაც ადამიანის მიერ გამოწვეული კლიმატის ცვლილება სიცხის ტალღებს უფრო ინტენსიურს და ხანგრძლივს ხდის.გამოცემა აღნიშნავს, რომ სიცხე ფიქსირდება აშშ-ის დასავლეთ სანაპიროზე, ირანში, ასევე ევროპის ქვეყნებში, იაპონიასა და კორეაში. მაგალითად, საფრანგეთმა ამ ზაფხულს მეორე სიცხის ტალღა განიცადა, რამაც კონდიცირების შესახებ ეროვნული დებატები გამოიწვია.მკვლევრების თქმით, მოსახლეობის გარკვეული ჯგუფები სიცხის გამო უფრო მგრძნობიარენი არიან დაბერების მიმართ. მაგალითად, ხანდაზმული ადამიანები, რომლებმაც უკვე გამოიარეს მრავალი ცხელი დღე, შეიძლება უფრო სწრაფად დაბერდნენ, ვიდრე ახალგაზრდები, რომლებიც იმავე პირობებში იმყოფებოდნენ.ისეთმა ფაქტორებმა, როგორიცაა შენობაში კონდიციონერის არარსებობა ან ცხელ ამინდში გარეთ მუშაობა, ასევე შეიძლება გამოიწვიოს ადამიანის დაჩქარებული დაბერება.

1756452540

VIDEO: დაუჯერებელი კადრები - ნახეთ, როგორ ასუფთავებს ტვინი საკუთარ თავს მკვდარი ნეირონებისგან

ცნობილია, რომ ჩვენს თავის ტვინს აქვს ნარჩენების მოსუფთავების ვრცელი სისტემა, რომელიც ბიოლოგიურ გზებს მკვდარი და ტოქსიკური ნეირონებისგან წმენდს. ახლახან, პირველად ისტორიაში, ლაბორატორიაში თაგვებზე ცდისას მეცნიერებმა ამ პროცესს ვიდეო გადაუღეს.ჯერ კიდევ ბევრი რამ არ ვიცით იმის შესახებ, როგორ წმენდს ტვინი საკუთარ თავს მკვდარი ნეირონებისგან, როგორ რეაგირებს მათთან; შესაბამისად, ახალი კვლევა შეიძლება, წინგადადგმული დიდი ნაბიჯი იყოს ამ მიმართულებით, მიუხედავად იმისა, რომ ჯერ ისიც არ არის დადასტურებული, ასეთივე გზით მოქმედებს თუ არა ადამიანის თავის ტვინიც.„პირველი შემთხვევაა, როდესაც ცოცხალი ძუძუმწოვრის ტვინში ეს პროცესი ვიხილეთ“, — ამბობს იელის უნივერსიტეტის მედიცინის სკოლის ნევროლოგი ხაიმე გრუცენდლერი.გარდა ამისა, აღმოჩენამ შეიძლება გაგვიადვილოს ასაკთან დაკავშირებული ნევროლოგიური აშლილობების სამკურნალო საშუალებათა შექმნაც; ამისათვის კი მეცნიერებმა უფრო მეტი უნდა იცოდნენ როგორ მოქმედებს ტვინის გასუფთავების სისტემა. 

1756449805

LG Electronics-მა, რომელმაც რუსეთში პროდუქციის მიწოდება 2022 წელს შეწყვიტა, Rospatent-ს ბრენდის რეგისტრაციის მოთხოვნით მიმართა

ამხრეთკორეულმა კომპანიამ LG Electronics-მა, რომელმაც რუსული ბაზარი 2022 წელს დატოვა, „როსპატენტს“ ბრენდ RGB Primary Color-ის რეგისტრაციის თხოვნით მიმართა. ინფორმაციას რუსული მედია ავრცელებს.მედიის თანახმად, განცხადება რუსეთის შესაბამის უწყებაში 25 აგვისტოს შევიდა. ახალი ბრენდის მეშვეობით კომპანიას ტელევიზორების, დისპლეების და მათთვის საჭირო პროგრამების გამოშვება შეეძლება.კომპანია LG Electronics-მა რუსეთში ყველა სახის საქონლის მიწოდება 2022 წლის მარტში შეაჩერა. თუმცა, როგორც რუსული მედია იუწყება, კომპანიის მიერ რუსეთში დარეგისტრირებული იურიდიული პირი მუშაობას მაინც განაგრძობდა. 2024 წელს მისი შემოსავალი 2023 წელთან შედარებით 13%-ით გაიზარდა, ხოლო სუფთა მოგება 22%-ით შემცირდა.

1756443420

დადგინდა, რატომაა შარდი ყვითელი - მეცნიერებმა ამაზე პასუხისმგებელი ფერმენტი აღმოაჩინეს

მერილენდის უნივერსიტეტისა და ჯანმრთელობის ეროვნული ინსტიტუტების (NIH) მკვლევრებმა დაადგინეს, რატომაა შარდი ყვითელი ფერის. ეს ბიოლოგიური ფენომენი აქამდე აუხსნელი იყო.მკვლევრებმა მიკრობული ფერმენტი აღმოაჩინეს, სახელად ბილირუბინის რედუქტაზა, რომელიც შარდისთვის ყვითელი ფერის მინიჭებაზე აგებს პასუხს. შესაძლოა, მიგნება სამომავლოდ იმის განსაზღვრაში დაგვეხმაროს, თუ რა როლი აქვს ნაწლავის მიკრობიომს სხვადასხვა ავადმყოფობის, თუნდაც სიყვითლისა და ნაწლავის ანთებით დაავადების, მიმდინარეობაში. ნაშრომი ჟურნალში Nature Microbiology გამოქვეყნდა.რა განაპირობებს შარდის შეფერილობას — მექანიზმისისხლის წითელი უჯრედები, ანუ ერითროციტები, 6 თვე ცოცხლობს. ამ დროის გასვლის შემდეგ ისინი იშლება და პროცესში კაშკაშა ნარინჯისფერი პიგმენტი, სახელად ბილირუბინი, წარმოიქმნება. როგორც წესი, ბილირუბინი ნაწლავში გამოიყოფა, თუმცა ისიც შესაძლებელია, რომ ორგანიზმმა იგი ნაწილობრივ ხელახლა შეიწოვოს.თუკი ორგანიზმმა იგი ზომაზე მეტად შეიწოვა, ბილირუბინი სისხლში დაგროვდება და სიყვითლეს გამოიწვევს — მდგომარეობას, რომლის დროსაც კანი და თვალები ყვითლდება. ნაწლავში მოხვედრის შემდეგ ადგილობრივი ფლორა ბილირუბინს სხვა მოლეკულებად გარდაქმნის."ნაწლავის მიკრობებში ფერმენტი ბილირუბინის რედუქტაზაგვხვდება, რომელიც ბილირუბინს უფერულ თანაპროდუქტად, ურობილინოგენად, გარდაქმნის", — განმარტა ბრანტლი ჰოლმა, მერილენდის უნივერსიტეტის ასისტენტ-პროფესორმა და კვლევის მთავარმა ავტორმა — "ურობილინოგენი შემდეგ სპონტანურად იშლება მოლეკულა ურობილინად, რომელიც ჩვენთვის ნაცნობ ყვითელ ფერზეა პასუხისმგებელი".ურობილინს რახანია უკავშირებენ შარდის ყვითელ ფერს. მეორე მხრივ, პროცესზე პასუხისმგებელი ფერმენტი ბილირუბინის რედუქტაზაა, მისი აღმოჩენა კი საუკუნოვან კითხვას სცემს პასუხს.რაში დაგვეხმარება ამის ცოდნა?გარდა იმისა, რომ ამ სამეცნიერო კითხვას გაეცა პასუხი, მიგნებებს ჯანდაცვის სფეროშიც შეიძლება ჰქონდეს მნიშვნელოვანი გავლენა. მკვლევრებმა დაადგინეს, რომ ბილირუბინის რედუქტაზა თითქმის ყველა ჯანმრთელი ზრდასრულის ორგანიზმშია, თუმცა იგი ახალშობილებსა და ნაწლავის ანთებითი დაავადების მქონე პირებში არ გვხვდება.ნაშრომის ავტორები ვარაუდობენ, რომ სწორედ ბილირუბინის რედუქტაზას არარსებობა შეიძლება იწვევდეს ახალშობილთა სიყვითლესა და პიგმენტირებული ნაღვლის კენჭების ფორმირებას."რადგან უკვე აღმოვაჩინეთ ეს ფერმენტი, შეგვიძლია იმის კვლევა დავიწყოთ, თუ რა გავლენა აქვს ნაწლავებში არსებულ ბაქტერიებს მიმოქცევაში მყოფი ბილირუბინის დონეებზე და მასთან დაკავშირებულ სამედიცინო მდგომარეობებზე, თუნდაც სიყვითლეზე", — განაცხადა სიაფანგ ძიანგმა, NIH-ის მკვლევარმა და ნაშრომის თანაავტორმა.სიყვითლისა და ნაწლავის ანთებითი დაავადების გარდა, ნაწლავის მიკრობიომს არაერთი სხვა დაავადების მიმდინარეობაში მიუძღვის გარკვეული წვლილი, ალერგია იქნება ეს, ართრიტი თუ ფსორიაზი. მაშასადამე, ფერმენტის აღმოჩენა კიდევ უფრო გვაახლოებს იმის სრულყოფილ გააზრებასთან, თუ რა როლს ასრულებს ნაწლავის მიკრობიომი ჩვენს ორგანიზმში.მომზადებულია პორტალ nexton.ge-ს მიერ

1756407094

მეცნიერებმა დიაბეტთან ბრძოლის ახალ ხერხს მიაგნეს

კანადელმა მეცნიერებმა სისხლში შაქრის დონის დაწევისა და ღვიძლის დაცვის ახალი გზა აღმოაჩინეს. როგორც ჩანს, ნაწლავის ბაქტერიების მიერ წარმოქმნილი D-ლაქტატის ორგანიზმში შეღწევამდე "დაჭერით" ზიანის შემცირება შეგვიძლია.გამოცემა Cell Metabolism-ში გამოქვეყნებულმა ნაშრომმა შეიძლება მეტაბოლური დაავადებების მკურნალობისკენ ახალი გზა გაგვიხსნას. მისი საშუალებით შაქრიანი დიაბეტი ტიპი 2-სა და ღვიძლის ცხიმოვანი დაავადების მკურნალობა შეგვეძლება.მაკმასტერის, ლავალისა და ოტავას უნივერსიტეტების მეცნიერებმა აღმოაჩინეს, რომ ნაწლავის მიკრობების მიერ გენერირებული მოლეკულა სისხლში შეღწევასა და ორგანიზმის დაზიანებას ახერხებს. იგი ღვიძლს ჭარბი გლუკოზისა და ცხიმის გამომუშავებას აიძულებს.მეცნიერებმა ამ მოლეკულის ნაწლავშივე "დაჭერის" მეთოდი შეიმუშავეს. ამ მეთოდის გამოყენებით სიმსუქნის მქონე თაგვების სისხლში შაქრის დონის დაწევისა და ღვიძლის ცხიმოვანი დაავადების შემცირების მხრივ გაუმჯობესება დაფიქსირდა."ეს აღმოჩენა მეტაბოლიზმის გაგებას ცვლის. თითქმის ასი წელია, რაც მეცნიერებმა იციან, რომ კუნთები და ღვიძლი ერთმანეთში ენერგიის წყაროს, ლაქტატსა და გლუკოზას ცვლის. ამ პროცესს რძემჟავას ციკლი ეწოდება. ჩვენ აღმოვაჩინეთ, რომ ამ ციკლში ნაწლავის ბაქტერიებიც არიან ჩართულნი", — ამბობს კვლევის ავტორი პროფესორი ჯონათან შერცერი.1947 წელს კარლ კორისა და გერტი კორის ფიზიოლოგიასა და მედიცინის დარგში ნობელის პრემია მიენიჭათ. მათ აჩვენეს, თუ როგორ კვებავს კუნთების მიერ გამომუშავებული ლაქტატი ღვიძლს, რათა სისხლში გლუკოზა წარმოიქმნას. მათი ნაშრომის წყალობით ვიცით, თუ როგორ იყენებს კუნთები ლაქტატის ერთ-ერთ ფორმას — L-ლაქტატს.ანადურმა ჯგუფმა აჩვენა, რომ სიმსუქნის მქონე თაგვებსა და ადამიანებს სისხლში D-ლაქტატის მომატებული დონე აქვთ. კუნთების მიერ წარმოებული და კარგად შესწავლილი L-ლაქტატისგან განსხვავებით, D-ლაქტატი ძირითადად ნაწლავის ბაქტერიებისგან მოდის. აღმოჩნდა, რომ ის სისხლში შაქრისა და ღვიძლის ცხიმის დონეს უფრო მეტად ზრდის, ვიდრე L-ლაქტატი.ამის შესაჩერებლად მკვლევრებმა ე.წ. ნაწლავის სუბსტრატის მახე შექმნეს. ესაა უსაფრთხო, ბიოდეგრადირებადი პოლიმერი, რომელიც ნაწლავში D-ლაქტატს უკავშირდება და ორგანიზმის მიერ მის ათვისებას უშლის ხელს. თაგვებს, რომლებიც ამ პოლიმერს იღებდნენ სისხლში გლუკოზის დაბალი დონე, ნაკლები ინსულინრეზისტენტობა, ღვიძლის ანთება და ფიბროზი ჰქონდათ.ეს ყველაფერი კი რაიმე დიეტისა და სხეულის წონის ცვლილების გარეშე.

1756375935

მეცნიერებმა მზის აფეთქების ყველაზე დეტალური ფოტო გადაიღეს

მსოფლიოს უდიდესმა მზის ტელესკოპმა მზის აფეთების ყველაზე მაღალი გარჩევადობის ფოტოები გადაიღო.მკვლევრები ჰავაიზე მდებარე დანიელ ინოუეს მზის ტელესკოპის (Daniel K. Inouye Solar Telescope) მეშვეობით აგვისტოს დასაწყისში მზეზე X-კლასის ძლიერი ამოფრქვევის დასკვნით ეტაპს აკვირდებოდნენ, რის შედეგადაც მზის ზედაპირზე ქაოსური პლაზმის მარყუჟების დეტალური გამოსახულებები მიიღეს.ეს დაკვირვებები მეცნიერებს მზის ანთებების მექანიზმის გაგებაში და მომავალი ანთებების პროგნოზირების გაუმჯობესებაში დაეხმარებათ.„ეს პირველი შემთხვევაა, როდესაც ინოუეს მზის ტელესკოპმა X-კლასის აფეთქება დააფიქსირა. ეს ანთებები ჩვენი ვარსკვლავის მიერ წარმოქმნილ ყველაზე ენერგეტიკულ მოვლენებს შორის არის და გაგვიმართლა, რომ მისი დაფიქსირება იდეალურ პირობებში შევძელით“, - განაცხადა კვლევის ერთ-ერთმა ავტორმა, კოლ ტამბურიმ, კოლორადოს უნივერსიტეტის მზის ფიზიკოსმა.მზის აფეთქებები მზის ქარიშხლების დროს გამოსხივებული სინათლის მასიური ნაკადებია. დაგრეხილი მაგნიტური ველები ქმნიან პლაზმის დიდ, შეკრულ მარყუჟებს, რომლებსაც არკადები ეწოდება და რომლებიც მზის გვირგვინში - მზის ატმოსფეროს ცხელ, უკიდურეს ფენაში ვრცელდება. როდესაც მაგნიტური ველები იმდენად რთულად იწვნება, რომ თავის პირვანდელ მდგომარეობას უბრუნდება (მოვლენა, რომელსაც მაგნიტური რეკონექსია ეწოდება), მზე ანთებების სახით სივრცეში ნაწილაკებსა და ენერგიას ტყორცნის. თუ ეს ანთებები დედამიწისკენ არის მიმართული, მათმა ენერგიამ შეიძლება რადიოკავშირი და ჩვენი პლანეტის გარშემო მოძრავი კოსმოსური ხომალდების მუშაობა დაარღვიოს.

1756361826

შესაძლოა, სასაუბრო ენა რეალობისა და მომავლის აღქმაზე მოქმედებდეს

ენებს შორის უამრავი სხვაობა არსებობს, ბევრი მათგანი კი ადამიანების აღქმაზე ზემოქმედებს.მაგალითად, ქართულ ენაში მომავალში მიმდინარე მოვლენებს პირდაპირ გამოვხატავთ: "ხვალ იწვიმებს". ზოგ ენაში აწმყო და მომავალი ასე მკვეთრად არაა გამიჯნული. იმავე წინადადებას გერმანელები უმეტესად ასე ამბობენ: "Morgen regnet es" ("ხვალ წვიმს"). როგორც ხედავთ, მომავალი დრო დაკონკრეტებული არ არის, მიუხედავად იმისა, რომ ის ნაგულისხმებია.შეიძლება ეს უმნიშვნელო გრამატიკულ დეტალად მოგეჩვენოთ, თუმცა გერმანულად ნათქვამი ეს წინადადება ისე ჟღერს, თითქოს ეს მოვლენა (ამ შემთხვევაში, წვიმა) იმის ნაწილია, რაც უკვე ხდება. ეს ბუნდოვანი ზღვარი სინამდვილეში შეიძლება დროის ჩვენეულ აღქმას ცვლიდეს.მსგავსი თავისებურება სხვა ენებშიც გვხვდება, მაგალითად, ნორვეგიულში, დანიურში, შვედურში, ესტონურსა და ფინურში. მანდარინში ზმნები მომავალში საერთოდ არც იუღლება. მაგალითად, ამინდის პროგნოზის წამყვანები ამბობენ: "ხვალინდელი წვიმა".საინტერესოა, რომ ამ ენებზე მოსაუბრეები სამომავლო გადაწყვეტილებებს უფრო გულდასმით იღებენ. ამის მიზეზი ისაა, რომ მათ მომავალი უფრო ახლოს ჰგონიათ, ვიდრე ქართულის მსგავს ენებზე მოსაუბრეებს, რომლებიც მომავალს უფრო შორეულ და აბსტრაქტულ კონცეფციად აღიქვამენ.2013 წელს იელის მენეჯმენტის სკოლის ქცევითმა ეკონომისტმა, კიტ ჩენმა, სწორედ ამ თემაზე ჩაატარა კვლევა. ცდისპირებს ერთმანეთის მსგავსი შემოსავალი, განათლების დონე და ოჯახური მდგომარეობა ჰქონდათ. ისინი ერთსა და იმავე ქვეყანაში იყვნენ დაბადებულნი, თუმცა სხვადასხვა ენაზე საუბრობდნენ.აღმოჩნდა, რომ ის ადამიანები, რომელთა მშობლიურ ენაშიც აწმყო და მომავალი ერთმანეთისგან მკვეთრადაა გამიჯნული, 31%-ით უფრო მეტად ზოგავდნენ ფულს; ასევე, პენსიაზე გასვლამდე 39%-ით მეტი ქონება ჰქონდათ დაგროვებული; 24%-ით ნაკლებად იყვნენ მწეველები; 29%-ით უფრო ხშირად ვარჯიშობდნენ და 13%-ით ნაკლებად იყვნენ სიმსუქნისკენ მიდრეკილნი.უნდა აღინიშნოს, რომ ამ კანონზომიერების ხასიათი ცოტათი ბუნდოვანია. შესაძლოა, ამ ყველაფერს კულტურული განსხვავებებიც განაპირობებდეს.ეს არ არის ერთადერთი კვლევა, რომელიც რეალობის აღქმაზე ენის ზეგავლენას სწავლობს. ბევრმა ნაშრომმა ცხადყო, რომ ის ადამიანები, რომელთა ენის დამწერლობაც მარცხნიდან მარჯვნივაა განლაგებული (მაგალითად, ქართული), დროს მარცხნიდან მარჯვნივ მიმდინარედ აღიქვამენ. მეორე მხრივ, ის ხალხი, რომელთა დამწერლობაც მარჯვნიდან მარცხნივაა (მაგალითად, არაბული ან ებრაული ენები) — დროის მსვლელობას საპირისპირო მიმართულებით აღიქვამენ.

1756326022

„დააბრუნეს“ გიგანტური ძროხა, რომელიც მე-17 საუკუნეში გადაშენდა - გაიცანით ახალი სახეობა

თავდაპირველად ეს ცხოველი ევროპაში, აზიასა და ჩრდილოეთ აფრიკაში იყო გავრცელებული. დღეს ამ ადგილებში მათი ბევრად უფრო პატარა შთამომავლები ცხოვრობენ.Hempel Foundation-მა და Rewilding Europe-მა ერთობლივი ძალისხმევით გადაშენებული ტურის მსგავსი ცხოველი — ტაუროსი — შექმნეს. ამისათვის მეცნიერებმა ტურის დნმ გამოიყენეს, რომელიც თანამედროვე ძროხებში ჯერ კიდევ იყო შემორჩენილი. სამხრეთ-აღმოსავლეთი დანიის ველურ ბუნებაში 30 ასეთ ტაუროსს გაუშვებენ. ამის შესახებ ინფორმაციას Rewilding Europe ავრცელებს."ძოვებით, გადაადგილებითა და ბუნებრივი მოძრაობით ისინი ლანდშაფტის ფორმირებას შეუწყობენ ხელს. ტაუროსები მცენარეებისთვის, მწერებისთვის, ფრინველებისა და სოკოებისთვის ახალ საბინადრო გარემოებს შექმნიან", — ნათქვამია Rewilding Europe-ის განცხადებაში.ძროხის ეს სახეობა დანიაში პირველად იცხოვრებს. ველური ბუნების სპეციალისტები იმედოვნებენ, რომ ტაუროსები ეკოსისტემაში პირველყოფილი ძროხის როლს შეასრულებენ.ტაუროსი მოშენების საერთაშორისო პროგრამის მეშვეობით შეიქმნა, რომელიც "ხელახლა გამრავლების" პრინციპს ეფუძნება. ეს სახეობა მსხვილფეხა რქოსანი პირუტყვის ექვსი უძველესი ჯიშისგან გამოიყვანეს, რათა პირველყოფილ ძროხასთან ყველაზე მიახლოებული ყოფილიყო. ეს სახეობებია: Sayaguesa, Maremmana, Pajuna, Hungarian Grey, Podolica და Chianina.ვლევრების თქმით, ეს ექვსი სახეობა ძირითადად სამხრეთ და აღმოსავლეთ ევროპიდან იყო და უძველეს ჯიშს ფიზიკურად ყველაზე მეტად ჰგავდა.ახლად გამოყვანილი ტაუროსის სიმაღლე დაახლოებით 1.8 მეტრი, მასა კი — 1360 კილოგრამზე მეტი შეიძლება იყოს. ეს მაჩვენებლები თანამედროვე მსხვილფეხა რქოსან პირუტყვთან შედარებით გაცილებით მეტია.ამ დიდ ბალახისმჭამელებს "ქვაკუთხედ სახეობას" უწოდებენ, რაც იმას ნიშნავს, რომ ისინი ეკოსისტემის გადარჩენაში სასიცოცხლო როლს თამაშობენ. მეცნიერების ინფორმაციით, ტაუროსებს შეუძლიათ შექმნან გარემო, რომელიც საფრთხის ქვეშ მყოფი სხვა სახეობებისთვის უმნიშვნელოვანესი იქნება.წყარო

1756297980

Apple-ი 9 სექტემბერს სავარაუდოდ iPhone 17-ს წარადგენს

კომპანიამ Apple პრეზენტაციის თარიღი დაასახელა, რომელზეც, სავარაუდოდ iPhone-ების ახალ თაობას წარადგენს.პრეზენტაცია 9 სექტემბერს, თბილისის დროით 21:00 საათზე დაიწყება. ტრადიციულად, ღონისძიება კალიფორნიაში, Apple-ის სათავო ოფისში, სტივ ჯობსის სახელობის თეატრში გაიმართება.კომპანიის გენერალურმა დირექტორმა ტიმ კუკმა სოციალურ ქსელებში პრეზენტაციის თიზერი გამოაქვეყნა.

1756293925

VIDEO: მკვლევრებმა მსოფლიოში ყველაზე ღრმა ჩაძირული გემი აღმოაჩინეს - სად მდებარეობს ის

მკვლევრებმა მსოფლიოში ყველაზე ღრმა ჩაძირული გემი აღმოაჩინეს, რომელიც ფილიპინების ზღვის ზედაპირიდან 6,895 მეტრის სიღრმეზე მდებარეობს, იტყობინება  IFLScience.აღსანიშნავია, რომ USS Samuel B Roberts-ის, მეტსახელად „Sammy B“-ს, ნეშტი მილიარდერმა მკვლევარმა ვიქტორ ვესკოვომ და სონარის სპეციალისტმა ჯერემი მორისემ აღმოაჩინეს.USS Samuel B Roberts იყო 93 მეტრის სიგრძის ესკორტ-გამანადგურებელი, რომელიც მეორე მსოფლიო ომის დროს შეერთებული შტატების საზღვაო ფლოტისთვის აშენდა. „მიუხედავად იმისა, რომ USS B Johnston მხოლოდ ესკორტ გამანადგურებელი იყო, მან და მცირე ამერიკულმა ფლოტმა სასტიკი წინააღმდეგობა გაუწიეს იაპონიის იმპერიულ საზღვაო ფლოტს. თუმცა, საბოლოოდ ის ჩაიძირა და 224 კაციანი ეკიპაჟიდან 89 ადამიანი წაიყვანა“, - ნათქვამია სტატიაში.მნიშვნელოვანია, რომ გემის ზუსტი ადგილმდებარეობა დადგენილი არ იყო. წყალქვეშა ნავებისა და სონარის გამოყენებით, გუნდმა ჩაძირული გემის ძებნა დაიწყო, რის შემდეგაც ექვსი ჩაყვინთვა განახორციელეს.ამბობენ, რომ ეს ოდესმე აღმოჩენილ და შესწავლილ ყველაზე ღრმა ჩაძირული გემია, რომელიც USS Johnston-ს 426 მეტრით აღემატება.

1756287730

ადამიანს ღორის ფილტვი გადაუნერგეს — პირველად ისტორიაში

გენეტიკურად მოდიფიცირებული ღორის ფილტვი თავის ტვინით მკვდარ პაციენტს გადაუნერგეს; ორგანო ცხრა დღის განმავლობაში ფუნქციონირებდა. ეს მიღწევა დიდ იმედსა და გამოწვევებს აჩენს ქსენოტრანსპლანტაციაში.ექსპერიმენტი ჩინეთის გუანჯოუს სამედიცინო უნივერსიტეტის საავადმყოფოში ჩატარდა. ექსპერიმენტის მსვლელობისას, პაციენტს აღენიშნებოდა ორგანოს უარყოფის მზარდი ნიშნები, რის გამოც, მეცნიერებმა პროცესი დაასრულეს და პაციენტს გარდაცვალების საშუალება მისცეს.ეს გახლავთ ადამიანში ღორის ფილტვის გადანერგვის პირველი შემთხვევა, რომელიც წარმოადგენს მნიშვნელოვან წინგადადგმულ ნაბიჯს და მეცნიერებს ახალ თავსატეხებს უჩენს ამ მეთოდის სამომავლოდ განვითარების კვალდაკვალ.ადამიანი დონორების ორგანოებზე ხელმისაწვდომობა უდიდესი დაბრკოლებაა გადანერგვის საჭიროების მქონე პაციენტთათვის. ამ პრობლემის გადასაჭრელად, მეცნიერები დიდი ხანია იკვლევენ ქსენოტრანსპლანტაციის შესაძლებლობებს — ცხოველების, ძირითადად ღორების ორგანოების გენეტიკურად მოდიფიცირებას.მეცნიერებს ის კი არ სურთ, რომ მოდიფიცირებული ღორების ორგანოები პაციენტებისთვის მუდმივი გამოსავალი გახდეს, არამედ ერთგვარი დროებითი „ხიდი“ იქამდე, ვიდრე ადამიანი დონორის ორგანო გახდება ხელმისაწვდომი. იმედისმომცემი შედეგები აჩვენა ღორის თირკმლებისა და ღვიძლის გამოყენებით ჩატარებულმა კლინიკურმა ცდებმა, მაგრამ მაინც საჭიროა სამომავლო განვითარება და კვლევა.თითოეულ ორგანოს საკუთარი უნიკალური კომპლექსურობა და დაბრკოლებები ახლავს თან. გუანჯოუს სამედიცინო უნივერსიტეტის ჯგუფი ქირურგ ჯიანსინგ ჰეს ხელმძღვანელობით, ამჯერად შემდეგ დიდ გამოწვევას შეეჭიდა — ფილტვებს.ექსპერიმენტის მიზანი არ ყოფილა პირველივე ცდაზე წარმატებული გადანერგვის მიღწევა — რაც საკმაოდ საოცარი იქნებოდა, მაგრამ არ ყოფილა რეალისტური მოლოდინი. ამის ნაცვლად, მკვლევრებს სურდათ დაკვირვებოდნენ, როგორ უპასუხებდა პაციენტის იმუნური სისტემა გადანერგილ ორგანოს.პაციენტი იყო 39 წლის კაცი, რომელიც ტვინში სისხლდენის შემდეგ, ოთხი სხვადასხვა კლინიკური შეფასებით გამოაცხადეს თავის ტვინით მკვდრად. მისმა ოჯახმა ექსპერიმენტზე წერილობითი, ინფორმირებული თანხმობა განაცხადა.დონორი ღორი მინიატურული ბამა ღორი იყო და CRISPR ტექნოლოგიით ჩაუტარეს ექვსი გენის რედაქტირება. მოთავსებული იყო იზოლირებულ დაწესებულებაში, სადაც მკაცრადაა დაცული დეზინფექციის პროტოკოლები. ყველა რედაქტირება ფოკუსირებული იყო პაციენტის იმუნური და ანთებითი რეაგირების მინიმუმამდე შემცირებაზე.ფრთხილად ჩატარებულ ქირურგიულ პროცედურაში, ღორის მარცხენა ფილტვი პაციენტის გულმკერდის ღრუში მოათავსეს და მიუერთეს სასუნთქ გზებს, არტერიებსა და ვენებს. პუბლიკაციაში არაფერს წერენ ღორის ბედზე, მაგრამ როგორც წესი, რომელიმე ძირითადი ორგანოს ამოღების შემდეგ, დონორი ღორები ვეღარ ცოცხლობენ.პაციენტს ასევე მისცეს რამდენიმე იმუნოსუპრესანტი, რომლებიც მკვლევრებმა იმ ცვლილებებს მოარგეს, რომლებსაც პაციენტის სხეულში დროთა განმავლობაში დააკვირდნენ.თავიდან ყველაფერი კარგად მიდიოდა, პროცედურის შემდეგ, პირველ რამდენიმე კრიტიკულ საათში არ დაფიქსირებულა ჰიპერმწვავე მიუღებლობის მყისიერი ნიშნები. თუმცა, გადანერგვიდან 24 საათის შემდეგ, გაჩნდა მწვავე შესიება, რისი მიზეზიც სავარაუდოდ იყო გადანერგილ ზონაში სისხლის მიმოქცევის აღდგენა.ანტისხეულებით განპირობებულმა უარყოფამ ქსოვილი კიდევ უფრო დააზიანა ექსპერიმენტის მესამე და მეექვსე დღეს. დაზიანების შედეგი იყო პირველადი ტრანსპლანტატის დისფუნქცია — გადანერგვიდან 72 საათის განმავლობაში მომხდარი ფილტვის მწვავე დაზიანების ტიპი და სიკვდილის მთავარი გამომწვევი ფილტვგადანერგილ პაციენტებში. მეცხრე დღისთვის გარკვეული აღდგენა ხდებოდა, თუმცა ექსპერიმენტმა მსვლელობა ამით ამოწურა.ფილტვები ძლიერ რთული ორგანოა გადასანერგად, რადგან მათ მყისიერი კონტაქტი აქვთ სხეულის გარედან შესულ ჰაერთან. ამიტომ, მათ უნდა წარმოქმნან პირველადი თავდაცვის ეფექტიანი ხაზი, რომელიც ბარიერის როლს ასრულებს ჰაერიდან შესული პათოგენებისა და ნაწილაკების წინააღმდეგ. შედეგად, მათ აქვთ მრავალი მექანიზმი, რომელთა გამოყენებაც იმუნური პასუხის მისაღებად შეუძლიათ.მკვლევრებმა შეძლეს იმის ჩვენება, რომ შეუძლიათ ღორის ფილტვის ადამიანში ისე გადანერგვა, რომ გვერდი აუარონ ჰიპერმწვავე უარყოფის საფრთხეებს, რაც ნამდვილად მნიშვნელოვანი პირველი ნაბიჯია.„ფილტვის შეშუპების ადრეული დაწყება ხაზს უსვამს პირველადი ტრანსპლანტატის დისფუნქციის პრევენციის მნიშვნელობას მომავალში ქსენოგენური ფილტვის ტრანსპლანტაციის დროს. საჭიროა ძალისხმევის გაგრძელება, რათა მოხდეს იმუნოსუპრესიული რეჟიმების ოპტიმიზება, გენეტიკური მოდიფიკაციების დახვეწა, ფილტვის შენახვის სტრატეგიების გაძლიერება და ტრანსპლანტანტის გრძელვადიანი ფუნქციონირების შეფასება“, — წერენ მკვლევრები.კვლევა Nature Medicine-ში გამოქვეყნდა, რომელიც მიხეილ ჭაბუკაშვილმა თარგმნა

1756287419

მეცნიერებმა კატებისა და ძაღლების კოგნიტიური უნარები შეადარეს

მეცნიერების საერთაშორისო ჯგუფმა ძაღლებისა და კატების გონებრივი შესაძლებლობების შედარებითი ანალიზი ჩაატარა. კვლევის ფარგლებში შეისწავლეს ცხოველების სოციალური ინტელექტი, თვითშეგნება და ანგარიშის უნარი. კვლევის შედეგები BBC-ს ჟურნალში Science Focus გამოქვეყნდა.ანალიზმა აჩვენა, რომ ძაღლებს თავის ტვინის ქერქში მეტი ნეირონი აქვთ. მაგალითად, ოქროსფერ რეტრივერს 623 მილიონი ნეირონი აქვს, მაშინ როცა კატებს 250 მილიონი, თუმცა სპეციალისტები ხაზს უსვამენ იმ ფაქტს, რომ ნეირონების რაოდენობა ინტელექტს არ განაპირობებს.სოციალური ინტელექტი მიუწვდომელ საკვებზე რეაქციის შეამოწმებს. როდესაც ძაღლები ასეთ საკვებს ხედავდნენ, მზერა სასუსნავიდან ადამიანისკენ გადაჰქონდათ, რითაც საჭმლის მოპოვებაში დახმარებას ითხოვდნენ. კატები კი უმეტეს შემთხვევაში სასუსნავის მოსაპოვებლად დამოუკიდებლად მოქმედებდნენ, თუმცა რაღაც ნაწილი ადამიანის ყურადღების მისაპყრობად ვიზუალურ სიგნალებს მაინც იყენებდა.კატებიც და ძაღლებიც ასხვავებდნენ საგნების რაოდენობას. ლეკვებიც და კნუტებიც ვიზუალურად ასხვავებდნენ სასუსნავის დიდ რაოდენობას პატარისგან. ტესტი თვითშეგნებაზე სარკის დახმარებით ვერცერთმა ჯგუფმა ვერ გაიარა - ორივე შემთხვევაში ცხოველებს ეგონათ რომ სარკეში სხვა არსებას ხედავდნენ და არა საკუთარ თავს.საბოლოო ჯამში, მეცნიერებმა დაადგინეს, რომ ცხოველების ინტელექტი დამოკიდებულია მათ გენეტიკაზე, სოციალიზაციაზე, გამოცდილებაზე და ჯიშის თავისებურობებზე. სპეციალისტების დასკვნის მიხედვით, კატებსაც და ძაღლებსაც უნიკალური კოგნიტიური უნარები აქვთ და მათი შედარება ევოლუციური ადაპტაციისა და ქცევის განსხვავების გამო არაკორექტულად ითვლება.